NIK o kontroli transakcji wewnątrzwspólnotowych

Stwierdzono, że nie jest z należytą starannością realizowany ciążący na polskiej administracji podatkowej obowiązek zapewnienia rzetelnych danych o ważności numerów identyfikacyjnych podatników dla transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz o wartości transakcji wewnątrzwspólnotowych dokonanych przez polskich podatników i ich kontrahentów.

Ponadto Minister Finansów nie zapewnił w 2009 r. sprawnego funkcjonowania systemu informatycznego wspomagającego urzędy skarbowe w analizie poprawności rozliczeń transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz nierzetelnie monitorował działalność Biura Wymiany Informacji Podatkowej w Koninie odpowiedzialnego za współpracę administracyjną i wymianę informacji z państwami członkowskimi UE.

Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy. Należny z tytułu obrotu VAT jest rozliczany przez nabywcę towaru w państwie, do którego nastąpiła dostawa towarów w wysokości i na zasadach obowiązujących w państwie docelowym. Transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, ze względu na charakter tej czynności towarzyszy zawsze odpowiednia czynność, dokonywana przez drugą stronę transakcji, którą jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów polega na wywozie towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności uznanych za dostawę, na terytorium innego kraju członkowskiego, przez zarejestrowanego w Polsce podatnika, dokonującego dostawy towarów z Polski. W przypadku wewnątrzwpólnotowej dostawy towarów (stosuje się stawkę VAT 0%) następuje zwolnienie dostawcy z opodatkowania, jednak z zachowanym prawem do odliczenia VAT naliczonego od nabycia towarów, które są przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy, ponieważ rozliczenie podatku następuje przez nabywcę dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

We wszystkich kontrolowanych urzędach stwierdzono opóźnienia w wykreślaniu z rejestru podatników VAT UE podmiotów, które spełniły warunki do ich wykreślenia określone w art. 97 ust. 15 lub w art. 96 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

A przecież przestrzeganie terminowej i rzetelnej aktualizacji danych podatników, wyrejestrowywanie ich w możliwie najkrótszym terminie jest istotne w kontekście zapobiegania oszustwom podatkowym. Zaprzestanie składania przez podatnika deklaracji VAT lub brak możliwości skontaktowania się z zarejestrowanym podatnikiem VAT mogą świadczyć o jego udziale w oszustwach typu „znikający podatnik” lub „karuzeli podatkowej”.