Czy fiskus skutecznie ściąga PIT
Problemem pozostaje niestabilność prawa podatkowego także w zakresie PIT.
W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, niezbędna jest stabilizacja przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, o co wnosiła NIK m.in. po kontroli w 2003–2004 r.
Od 1991 r. ponad 100 razy dokonywano zmian w ustawie o PIT. W ślad za zmianami ustawowymi zmieniły się przepisy wykonawcze, formularze podatkowe, wykładnie, interpretacje i orzeczenia sądowe.
Częste zmiany przepisów i aktualizacje formularzy podatkowych powodują popełnianie przez podatników błędów, których skutkiem są liczne korekty zeznań i zwiększenie obciążenia pracą urzędów.
Nadal aktualne pozostają wnioski NIK po kontroli z 2008 r. dotyczące zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w celu usunięcia barier ograniczających skuteczność postępowania urzędów skarbowych i uproszczenia procedur egzekucyjnych.
Dla poprawy sprawności poboru podatku dochodowego od osób fizycznych celowa jest realizacja przez Ministra Finansów następujących wniosków:
- rozwój systemu informatycznego wspierającego pracę urzędów skarbowych,
- poprawa skuteczności egzekucji w podatku PIT,
- egzekwowanie od urzędów skarbowych rozliczania podatników, którzy nie wypełniają obowiązku złożenia zeznań podatkowych,
- zapewnienie urzędom skarbowym dostępu do centralnego rejestru rachunków bankowych oraz informacji o majątku podatników.
Zdaniem NIK, również zwiększenie liczby kontroli właściwych i doraźnych, biorąc pod uwagę ich wysoką efektywność, może pozytywnie wpłynąć na realizację dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych.
NIK stwierdził, że wskaźnik skuteczności egzekucji zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych z 21,8% w 2007 r. uległ obniżeniu do 18,3% w 2008 r. Kwota uzyskana z egzekucji w 2008 r. (388,2 mln zł) była o 9,5% niższa niż w 2007 r., pomimo objęcia egzekucją wyższej (o 7,7%) kwoty zaległości.
Na obniżenie skuteczności egzekucji wpłynęły:
- brak u dłużników składników majątkowych podlegających egzekucji,
- częste prowadzenie działalności gospodarczej przy wykorzystaniu majątku dzierżawionego, kredytowanego lub przyjętego w leasing oraz
- błędy i zaniedbania urzędów skarbowych (opóźnienia w wysyłaniu upomnień i tytułów wykonawczych, podejmowanie czynności egzekucyjnych ze znaczną zwłoką lub nieuzasadnione przerwy między poszczególnymi czynnościami, niewykorzystywanie informacji o posiadanym majątku).
Zasady postępowania przyjęte w niektórych urzędach dowodzą, że można znacząco poprawić wskaźniki poboru podatku poprzez prowadzenie analiz zaległości i zintensyfikowanie windykacji.
Polecamy: serwis VAT
W latach 2007–2008 i w I półroczu 2009 r. urzędy skarbowe odpisały z ewidencji przedawnione zaległości w PIT na 334,4 mln zł. Rosnące kwoty zaległości przedawnionych dowodzą niewystarczającej sprawności działania organów podatkowych i egzekucyjnych.
Kwoty zaległości odpisanych z powodu przedawnienia wynosiły: w 2006 r. 90,9 mln zł, w 2007 r. 117,8 mln zł, w 2008 r. 136,1 mln zł i w I półroczu 2009 r. 79,5 mln zł.
Kontrola wykazała, że nierzetelnie prowadzono postępowania w celu odzyskania zaległości w ośmiu kontrolowanych urzędach, a nieprawidłowości dotyczyły 16 przypadków dopuszczenia do przedawnienia kwoty ogółem 2.308,9 tys. zł, głównie w wyniku zaniedbań i błędów popełnianych przez pracowników komórek egzekucyjnych.
Polecamy: serwis PIT
Tylko w dwóch urzędach wobec osób odpowiedzialnych wyciągnięto konsekwencje służbowe, a także została zawiadomiona Prokuratura.
W 7 z 19 kontrolowanych urzędów skarbowych nie monitorowano rzetelnie i nie egzekwowano składania zeznań przez podatników. Z powodu dużego obciążenia bieżącą pracą, Urzędy dokonywały w pierwszej kolejności rozliczeń złożonych zeznań podatkowych, odkładając na przyszłość działania dyscyplinujące wobec podatników, którzy nie złożyli zeznań.
Rozliczanie podatników, którzy nie złożyli rocznych zeznań podatkowych utrudniał brak odpowiednich aplikacji informatycznych wskazujących osoby, które nie złożyły zeznań podatkowych, chociaż miały taki obowiązek.
W niewystarczającym stopniu kontrolowane było wpłacanie zaliczek. Liczba kontroli przeprowadzonych w tym zakresie u podatników prowadzących działalność gospodarczą zmniejszyła się.
Natomiast urzędy skarbowe rzetelnie wywiązywały się z obowiązku zwrotu nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych. Przed dokonaniem zwrotu sprawdzano, czy podatnicy posiadają zaległości, także w innych podatkach.
Na ogół zgodnie z obowiązującymi zasadami przebiegał proces udzielania ulg podatkowych w kontrolowanych urzędach. Najczęstszą formą pomocy było rozłożenie zaległości na raty lub odroczenie terminu płatności zobowiązania (91,1%). Umorzeniem objęto zaległości 345 podatników na kwotę 1.562,1 tys. zł.
Kontrola została przeprowadzona w Ministerstwie Finansów i 19 urzędach skarbowych. Badaniami objęto 2007 i 2008 r. oraz I półrocze 2009 r. Czynności kontrolne prowadzono od 26 czerwca do 4 grudnia 2009 r.
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze