Czy fiskus skutecznie ściąga PIT

W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, niezbędna jest stabilizacja przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, o co wnosiła NIK m.in. po kontroli w 2003–2004 r.

Od 1991 r. ponad 100 razy dokonywano zmian w ustawie o PIT. W ślad za zmianami ustawowymi zmieniły się przepisy wykonawcze, formularze podatkowe, wykładnie, interpretacje i orzeczenia sądowe.

Częste zmiany przepisów i aktualizacje formularzy podatkowych powodują popełnianie przez podatników błędów, których skutkiem są liczne korekty zeznań i zwiększenie obciążenia pracą urzędów.

Nadal aktualne pozostają wnioski NIK po kontroli z 2008 r. dotyczące zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w celu usunięcia barier ograniczających skuteczność postępowania urzędów skarbowych i uproszczenia procedur egzekucyjnych.

Dla poprawy sprawności poboru podatku dochodowego od osób fizycznych celowa jest realizacja przez Ministra Finansów następujących wniosków:

- rozwój systemu informatycznego wspierającego pracę urzędów skarbowych,

- poprawa skuteczności egzekucji w podatku PIT,

- egzekwowanie od urzędów skarbowych rozliczania podatników, którzy nie wypełniają obowiązku złożenia zeznań podatkowych,

- zapewnienie urzędom skarbowym dostępu do centralnego rejestru rachunków bankowych oraz informacji o majątku podatników.

Zdaniem NIK, również zwiększenie liczby kontroli właściwych i doraźnych, biorąc pod uwagę ich wysoką efektywność, może pozytywnie wpłynąć na realizację dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych.

NIK stwierdził, że wskaźnik skuteczności egzekucji zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych z 21,8% w 2007 r. uległ obniżeniu do 18,3% w 2008 r. Kwota uzyskana z egzekucji w 2008 r. (388,2 mln zł) była o 9,5% niższa niż w 2007 r., pomimo objęcia egzekucją wyższej (o 7,7%) kwoty zaległości.

Na obniżenie skuteczności egzekucji wpłynęły:
- brak u dłużników składników majątkowych podlegających egzekucji,
- częste prowadzenie działalności gospodarczej przy wykorzystaniu majątku dzierżawionego, kredytowanego lub przyjętego w leasing oraz
- błędy i zaniedbania urzędów skarbowych (opóźnienia w wysyłaniu upomnień i tytułów wykonawczych, podejmowanie czynności egzekucyjnych ze znaczną zwłoką lub nieuzasadnione przerwy między poszczególnymi czynnościami, niewykorzystywanie informacji o posiadanym majątku).

Zasady postępowania przyjęte w niektórych urzędach dowodzą, że można znacząco poprawić wskaźniki poboru podatku poprzez prowadzenie analiz zaległości i zintensyfikowanie windykacji.

Polecamy: serwis VAT