REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Artur Tim
LL.M. Eur. (LMU), Tłumacz przysięgły języka niemieckiego, doradca podatkowy, doradca restrukturyzacyjny, Tax Data Scientist, Doktorant z zakresu technologii podatkowej Uni. St.Gallen (Szwajcaria).
Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych
Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych

REKLAMA

REKLAMA

Od 15 kwietnia 2016 r. zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy przy składaniu zeznania, mającego służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (np. w kontroli podatkowej, czy skarbowej), będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Dotychczas górną granicą kary w tym przypadku były 3 lata pozbawienia wolności.

Reforma procedury karnej wprowadza zaskakujące nowości

W dniu 29 marca 2016 roku Prezydent podpisał ustawę z dnia 11 marca 2016 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa uchwalona pod hasłem przywrócenia prymatu zasady prawdy materialnej w procesie karnym, wprowadza również liczne zmiany niedotyczące kwestii proceduralnych. Rewolucyjne zmiany dotykają także art. 233 kodeksu karnego - odpowiedzialności za zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy oraz za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia. Nowelizacja wchodzi w życie z dniem 15 kwietnia 2016 roku.

REKLAMA

Opisywane zagadnienie dotyczy bardzo szerokiego spektrum spraw i postępowań – w tym dotyczących podatników i przedsiębiorców.

Wymieńmy te najczęściej spotykane w praktyce:

- postępowanie podatkowe;

- kontrola podatkowa;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- kontrola ZUS;

- kontrola PIP;

- kontrola skarbowa (postępowanie kontrolne prowadzone na podstawie ustawy o kontroli skarbowej);

- postępowanie cywilne;

- postępowanie karne;

- postępowanie karne skarbowe;

- postępowanie w sprawach o wykroczenia,

- postępowanie o zwrot dotacji, w tym dotacji unijnej;

- postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;

- czynności kontrolne organów nadzoru budowlanego;

- postępowanie kontrolne Najwyższej Izby Kontroli.

W tych wszystkich procedurach może dojść do składania zeznań przez świadków, a w związku z tym także do poniesienia ewentualnej odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.

Podwyższone zagrożenie karą dla świadka

Dotychczasowa regulacja przewidywała za zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy zagrożenie karą pozbawienia wolności do 3 lat. Zgodnie z ustawą nowelizującą, zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy przy składaniu zeznania, mającego służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Tak jak w poprzednim stanie prawnym, stypizowany jest wyłącznie umyślny wariant przestępstwa składania fałszywych zeznań. Oznacza to, że dla poniesienia odpowiedzialności niezbędne jest udowodnienie bądź zamiaru bezpośredniego bądź zamiaru ewentualnego po stronie sprawcy.

Pan Maciej złożył zeznanie, mające służyć za dowód w kontroli podatkowej, będąc uprzednio pouczonym o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Pan Maciej zeznał, że widział jak Prezes Zarządu podpisuje fakturę. W rzeczywistości Pan Maciej widział Księgowego podpisującego fakturę i doskonale zdawał sobie sprawę z jego tożsamości. Pan Maciej poniesie odpowiedzialność za zeznanie nieprawdy i musi liczyć się z odpowiedzialnością za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W stanie faktycznym jak powyżej, Pan Maciej był przekonany, że fakturę podpisuje Prezes Zarządu – nie odróżniał bowiem wszystkich pracowników w zaangażowanym przedsiębiorstwie, zawsze także myślał, że Księgowy pełni funkcję Prezesa Zarządu. W toku przesłuchania zadał pytanie, czy Prezes Zarządu jest brunetem, a po uzyskaniu odpowiedzi twierdzącej, stwierdził kategorycznie, że z całą pewnością fakturę podpisał Prezes Zarządu, czego był naocznym świadkiem. Nawet ustaliwszy, że Pan Maciej powinien zaznaczyć w toku przesłuchania okoliczność nieodróżniania wszystkich pracowników, Pan Maciej nie poniesie odpowiedzialności karnej – złożone przez niego zeznania były subiektywnie prawdziwe, nie godził się również na zeznanie fałszu. Pan Maciej nie odpowie za ewentualne niedbalstwo, ponieważ ustawa karna nie przewiduje nieumyślnego wariantu przestępstwa stypizowanego w art. 233 § 1 k.k.

Monitor Księgowego

Złożenie oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej

Należy zaznaczyć, że art. 233 § 1-3 oraz § 5 (zatem także nowelizowane przepisy) stosuje się również do złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, jeśli ustawa przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Podwyższenie zagrożenia karą pozbawienia wolności będzie miało zatem znaczenie także dla wszystkich składających oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej złożył oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Jeśli przedstawione w we wniosku elementy stanu faktycznego były przedmiotem kontroli podatkowej w dniu złożenia wniosku, o czym wnioskodawca wiedział, wnioskodawca może ponieść odpowiedzialność karną za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia, co stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W stanie faktycznym jak powyżej, wnioskodawca nie był świadomy, że elementy stanu faktycznego są przedmiotem toczącej się kontroli skarbowej, a mianowicie przeprowadzanych czynności wywiadu skarbowego. Ponieważ złożone przez wnioskodawcę oświadczenie jest subiektywnie prawdziwe, wnioskodawca nie poniesie odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia.

Odsetki 2016 – rewolucyjne zmiany

Spór o „prawo do kłamstwa”

Jeśli złożenie fałszywego zeznania nastąpi z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącemu sprawcy lub jego najbliższym, zagrożenie karą pozbawienia wolności wyniesie od 3 miesięcy do 5 lat. Sprawca powyżej określonego czynu nie będzie jednak podlegał karze, jeżeli nie wiedział o prawie odmowy złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytanie.

Uzasadnienie do projektu ustawy wprost wskazuje na wolę ustawodawcy kategorycznego zaprzeczenia istnienia w polskim porządku prawnym tzw. „prawa do kłamstwa” - fundamentalnego prawa do nieobwiniania się i niedostarczania dowodów przeciwko sobie (nemo se ipsum accusare tenetur), wynikającego z prawa do obrony w szerokim znaczeniu.

Wprowadzona regulacja – wbrew założeniom ustawodawcy – z pewnością nie ucina rozważań i nie rozwiązuje sporu we wskazanym zakresie. Na potrzeby niniejszej publikacji uwypuklenia wymaga jedynie wyrażenie sprzeciwu prawodawcy wobec poglądów (obecnych zarówno w literaturze jak i w judykaturze), przyznających świadkowi uprawnienie nie tylko do uchylenia się od odpowiedzi na pytanie, ale do legalnego zeznania nieprawdy, w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej.

Spór dotyczy wyłącznie „prawa do kłamstwa” - nie ma natomiast wątpliwości co do istnienia „prawa do milczenia”. Świadek może bowiem w określonych przypadkach odmówić składania zeznań, jak również uchylić się od odpowiedzi na pytanie. Uchylenie się od odpowiedzi na pytanie jest dopuszczalne, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Uchylenie się od odpowiedzi na zadane pytanie, z przywołaniem powyższej podstawy prawnej, jednak wprost wskazuje organowi dokonującemu przesłuchania, że dany wątek powinien zostać lepiej wyjaśniony, co budzi wątpliwości pod kątem zgodności z prawem do obrony i prawem do rzetelnego procesu sądowego.


Zaskakujący charakter zmian

Niepokój budzi wprowadzanie tak istotnych zmian w prawie karnym materialnym pod hasłem cofnięcia reformy procedury karnej. Należy także zaznaczyć, że omawiana w niniejszej publikacji problematyka nie jest jedyną pozaproceduralną zmianą, dokonaną na mocy niedawno podpisanej ustawy nowelizującej. Wobec nieeksponowanych zmian prawa, które znacznie obostrzają grożące sankcje karne, szczególnego znaczenia nabiera konieczność korzystania z pomocy profesjonalnego pomocnika, co pozostaje w sprzeczności z jedną z oficjalnie podawanych przyczyn cofnięcia reformy z lipca 2015 roku – potrzebą polepszenia sytuacji osób, które nie korzystały przy obronie z usług prawników.

Artur Tim

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA