REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych

Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Artur Tim
LL.M. Eur. (LMU), Tłumacz przysięgły języka niemieckiego, doradca podatkowy, doradca restrukturyzacyjny, Tax Data Scientist, Doktorant z zakresu technologii podatkowej Uni. St.Gallen (Szwajcaria).
Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych
Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych

REKLAMA

REKLAMA

Od 15 kwietnia 2016 r. zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy przy składaniu zeznania, mającego służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (np. w kontroli podatkowej, czy skarbowej), będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Dotychczas górną granicą kary w tym przypadku były 3 lata pozbawienia wolności.

Reforma procedury karnej wprowadza zaskakujące nowości

W dniu 29 marca 2016 roku Prezydent podpisał ustawę z dnia 11 marca 2016 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa uchwalona pod hasłem przywrócenia prymatu zasady prawdy materialnej w procesie karnym, wprowadza również liczne zmiany niedotyczące kwestii proceduralnych. Rewolucyjne zmiany dotykają także art. 233 kodeksu karnego - odpowiedzialności za zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy oraz za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia. Nowelizacja wchodzi w życie z dniem 15 kwietnia 2016 roku.

REKLAMA

Autopromocja

Opisywane zagadnienie dotyczy bardzo szerokiego spektrum spraw i postępowań – w tym dotyczących podatników i przedsiębiorców.

Wymieńmy te najczęściej spotykane w praktyce:

- postępowanie podatkowe;

- kontrola podatkowa;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- kontrola ZUS;

- kontrola PIP;

- kontrola skarbowa (postępowanie kontrolne prowadzone na podstawie ustawy o kontroli skarbowej);

- postępowanie cywilne;

- postępowanie karne;

- postępowanie karne skarbowe;

- postępowanie w sprawach o wykroczenia,

- postępowanie o zwrot dotacji, w tym dotacji unijnej;

- postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;

- czynności kontrolne organów nadzoru budowlanego;

- postępowanie kontrolne Najwyższej Izby Kontroli.

W tych wszystkich procedurach może dojść do składania zeznań przez świadków, a w związku z tym także do poniesienia ewentualnej odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.

Podwyższone zagrożenie karą dla świadka

Dotychczasowa regulacja przewidywała za zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy zagrożenie karą pozbawienia wolności do 3 lat. Zgodnie z ustawą nowelizującą, zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy przy składaniu zeznania, mającego służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Tak jak w poprzednim stanie prawnym, stypizowany jest wyłącznie umyślny wariant przestępstwa składania fałszywych zeznań. Oznacza to, że dla poniesienia odpowiedzialności niezbędne jest udowodnienie bądź zamiaru bezpośredniego bądź zamiaru ewentualnego po stronie sprawcy.

Pan Maciej złożył zeznanie, mające służyć za dowód w kontroli podatkowej, będąc uprzednio pouczonym o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Pan Maciej zeznał, że widział jak Prezes Zarządu podpisuje fakturę. W rzeczywistości Pan Maciej widział Księgowego podpisującego fakturę i doskonale zdawał sobie sprawę z jego tożsamości. Pan Maciej poniesie odpowiedzialność za zeznanie nieprawdy i musi liczyć się z odpowiedzialnością za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W stanie faktycznym jak powyżej, Pan Maciej był przekonany, że fakturę podpisuje Prezes Zarządu – nie odróżniał bowiem wszystkich pracowników w zaangażowanym przedsiębiorstwie, zawsze także myślał, że Księgowy pełni funkcję Prezesa Zarządu. W toku przesłuchania zadał pytanie, czy Prezes Zarządu jest brunetem, a po uzyskaniu odpowiedzi twierdzącej, stwierdził kategorycznie, że z całą pewnością fakturę podpisał Prezes Zarządu, czego był naocznym świadkiem. Nawet ustaliwszy, że Pan Maciej powinien zaznaczyć w toku przesłuchania okoliczność nieodróżniania wszystkich pracowników, Pan Maciej nie poniesie odpowiedzialności karnej – złożone przez niego zeznania były subiektywnie prawdziwe, nie godził się również na zeznanie fałszu. Pan Maciej nie odpowie za ewentualne niedbalstwo, ponieważ ustawa karna nie przewiduje nieumyślnego wariantu przestępstwa stypizowanego w art. 233 § 1 k.k.

Monitor Księgowego

Złożenie oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej

Należy zaznaczyć, że art. 233 § 1-3 oraz § 5 (zatem także nowelizowane przepisy) stosuje się również do złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, jeśli ustawa przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Podwyższenie zagrożenia karą pozbawienia wolności będzie miało zatem znaczenie także dla wszystkich składających oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej złożył oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Jeśli przedstawione w we wniosku elementy stanu faktycznego były przedmiotem kontroli podatkowej w dniu złożenia wniosku, o czym wnioskodawca wiedział, wnioskodawca może ponieść odpowiedzialność karną za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia, co stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W stanie faktycznym jak powyżej, wnioskodawca nie był świadomy, że elementy stanu faktycznego są przedmiotem toczącej się kontroli skarbowej, a mianowicie przeprowadzanych czynności wywiadu skarbowego. Ponieważ złożone przez wnioskodawcę oświadczenie jest subiektywnie prawdziwe, wnioskodawca nie poniesie odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia.

Odsetki 2016 – rewolucyjne zmiany

Spór o „prawo do kłamstwa”

REKLAMA

Jeśli złożenie fałszywego zeznania nastąpi z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącemu sprawcy lub jego najbliższym, zagrożenie karą pozbawienia wolności wyniesie od 3 miesięcy do 5 lat. Sprawca powyżej określonego czynu nie będzie jednak podlegał karze, jeżeli nie wiedział o prawie odmowy złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytanie.

Uzasadnienie do projektu ustawy wprost wskazuje na wolę ustawodawcy kategorycznego zaprzeczenia istnienia w polskim porządku prawnym tzw. „prawa do kłamstwa” - fundamentalnego prawa do nieobwiniania się i niedostarczania dowodów przeciwko sobie (nemo se ipsum accusare tenetur), wynikającego z prawa do obrony w szerokim znaczeniu.

Wprowadzona regulacja – wbrew założeniom ustawodawcy – z pewnością nie ucina rozważań i nie rozwiązuje sporu we wskazanym zakresie. Na potrzeby niniejszej publikacji uwypuklenia wymaga jedynie wyrażenie sprzeciwu prawodawcy wobec poglądów (obecnych zarówno w literaturze jak i w judykaturze), przyznających świadkowi uprawnienie nie tylko do uchylenia się od odpowiedzi na pytanie, ale do legalnego zeznania nieprawdy, w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej.

Spór dotyczy wyłącznie „prawa do kłamstwa” - nie ma natomiast wątpliwości co do istnienia „prawa do milczenia”. Świadek może bowiem w określonych przypadkach odmówić składania zeznań, jak również uchylić się od odpowiedzi na pytanie. Uchylenie się od odpowiedzi na pytanie jest dopuszczalne, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Uchylenie się od odpowiedzi na zadane pytanie, z przywołaniem powyższej podstawy prawnej, jednak wprost wskazuje organowi dokonującemu przesłuchania, że dany wątek powinien zostać lepiej wyjaśniony, co budzi wątpliwości pod kątem zgodności z prawem do obrony i prawem do rzetelnego procesu sądowego.


Zaskakujący charakter zmian

Niepokój budzi wprowadzanie tak istotnych zmian w prawie karnym materialnym pod hasłem cofnięcia reformy procedury karnej. Należy także zaznaczyć, że omawiana w niniejszej publikacji problematyka nie jest jedyną pozaproceduralną zmianą, dokonaną na mocy niedawno podpisanej ustawy nowelizującej. Wobec nieeksponowanych zmian prawa, które znacznie obostrzają grożące sankcje karne, szczególnego znaczenia nabiera konieczność korzystania z pomocy profesjonalnego pomocnika, co pozostaje w sprzeczności z jedną z oficjalnie podawanych przyczyn cofnięcia reformy z lipca 2015 roku – potrzebą polepszenia sytuacji osób, które nie korzystały przy obronie z usług prawników.

Artur Tim

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA