REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Artur Tim
LL.M. Eur. (LMU), Tłumacz przysięgły języka niemieckiego, doradca podatkowy, doradca restrukturyzacyjny, Tax Data Scientist, Doktorant z zakresu technologii podatkowej Uni. St.Gallen (Szwajcaria).
Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych
Nawet 8 lat pozbawienia wolności za składanie fałszywych zeznań oraz oświadczeń – także w sprawach podatkowych

REKLAMA

REKLAMA

Od 15 kwietnia 2016 r. zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy przy składaniu zeznania, mającego służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (np. w kontroli podatkowej, czy skarbowej), będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Dotychczas górną granicą kary w tym przypadku były 3 lata pozbawienia wolności.

Reforma procedury karnej wprowadza zaskakujące nowości

W dniu 29 marca 2016 roku Prezydent podpisał ustawę z dnia 11 marca 2016 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa uchwalona pod hasłem przywrócenia prymatu zasady prawdy materialnej w procesie karnym, wprowadza również liczne zmiany niedotyczące kwestii proceduralnych. Rewolucyjne zmiany dotykają także art. 233 kodeksu karnego - odpowiedzialności za zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy oraz za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia. Nowelizacja wchodzi w życie z dniem 15 kwietnia 2016 roku.

REKLAMA

Opisywane zagadnienie dotyczy bardzo szerokiego spektrum spraw i postępowań – w tym dotyczących podatników i przedsiębiorców.

Wymieńmy te najczęściej spotykane w praktyce:

- postępowanie podatkowe;

- kontrola podatkowa;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- kontrola ZUS;

- kontrola PIP;

- kontrola skarbowa (postępowanie kontrolne prowadzone na podstawie ustawy o kontroli skarbowej);

- postępowanie cywilne;

- postępowanie karne;

- postępowanie karne skarbowe;

- postępowanie w sprawach o wykroczenia,

- postępowanie o zwrot dotacji, w tym dotacji unijnej;

- postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;

- czynności kontrolne organów nadzoru budowlanego;

- postępowanie kontrolne Najwyższej Izby Kontroli.

W tych wszystkich procedurach może dojść do składania zeznań przez świadków, a w związku z tym także do poniesienia ewentualnej odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.

Podwyższone zagrożenie karą dla świadka

REKLAMA

Dotychczasowa regulacja przewidywała za zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy zagrożenie karą pozbawienia wolności do 3 lat. Zgodnie z ustawą nowelizującą, zeznawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy przy składaniu zeznania, mającego służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Tak jak w poprzednim stanie prawnym, stypizowany jest wyłącznie umyślny wariant przestępstwa składania fałszywych zeznań. Oznacza to, że dla poniesienia odpowiedzialności niezbędne jest udowodnienie bądź zamiaru bezpośredniego bądź zamiaru ewentualnego po stronie sprawcy.

Pan Maciej złożył zeznanie, mające służyć za dowód w kontroli podatkowej, będąc uprzednio pouczonym o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Pan Maciej zeznał, że widział jak Prezes Zarządu podpisuje fakturę. W rzeczywistości Pan Maciej widział Księgowego podpisującego fakturę i doskonale zdawał sobie sprawę z jego tożsamości. Pan Maciej poniesie odpowiedzialność za zeznanie nieprawdy i musi liczyć się z odpowiedzialnością za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W stanie faktycznym jak powyżej, Pan Maciej był przekonany, że fakturę podpisuje Prezes Zarządu – nie odróżniał bowiem wszystkich pracowników w zaangażowanym przedsiębiorstwie, zawsze także myślał, że Księgowy pełni funkcję Prezesa Zarządu. W toku przesłuchania zadał pytanie, czy Prezes Zarządu jest brunetem, a po uzyskaniu odpowiedzi twierdzącej, stwierdził kategorycznie, że z całą pewnością fakturę podpisał Prezes Zarządu, czego był naocznym świadkiem. Nawet ustaliwszy, że Pan Maciej powinien zaznaczyć w toku przesłuchania okoliczność nieodróżniania wszystkich pracowników, Pan Maciej nie poniesie odpowiedzialności karnej – złożone przez niego zeznania były subiektywnie prawdziwe, nie godził się również na zeznanie fałszu. Pan Maciej nie odpowie za ewentualne niedbalstwo, ponieważ ustawa karna nie przewiduje nieumyślnego wariantu przestępstwa stypizowanego w art. 233 § 1 k.k.

Monitor Księgowego

Złożenie oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej

Należy zaznaczyć, że art. 233 § 1-3 oraz § 5 (zatem także nowelizowane przepisy) stosuje się również do złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, jeśli ustawa przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Podwyższenie zagrożenia karą pozbawienia wolności będzie miało zatem znaczenie także dla wszystkich składających oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej złożył oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Jeśli przedstawione w we wniosku elementy stanu faktycznego były przedmiotem kontroli podatkowej w dniu złożenia wniosku, o czym wnioskodawca wiedział, wnioskodawca może ponieść odpowiedzialność karną za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia, co stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W stanie faktycznym jak powyżej, wnioskodawca nie był świadomy, że elementy stanu faktycznego są przedmiotem toczącej się kontroli skarbowej, a mianowicie przeprowadzanych czynności wywiadu skarbowego. Ponieważ złożone przez wnioskodawcę oświadczenie jest subiektywnie prawdziwe, wnioskodawca nie poniesie odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia.

Odsetki 2016 – rewolucyjne zmiany

Spór o „prawo do kłamstwa”

REKLAMA

Jeśli złożenie fałszywego zeznania nastąpi z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącemu sprawcy lub jego najbliższym, zagrożenie karą pozbawienia wolności wyniesie od 3 miesięcy do 5 lat. Sprawca powyżej określonego czynu nie będzie jednak podlegał karze, jeżeli nie wiedział o prawie odmowy złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytanie.

Uzasadnienie do projektu ustawy wprost wskazuje na wolę ustawodawcy kategorycznego zaprzeczenia istnienia w polskim porządku prawnym tzw. „prawa do kłamstwa” - fundamentalnego prawa do nieobwiniania się i niedostarczania dowodów przeciwko sobie (nemo se ipsum accusare tenetur), wynikającego z prawa do obrony w szerokim znaczeniu.

Wprowadzona regulacja – wbrew założeniom ustawodawcy – z pewnością nie ucina rozważań i nie rozwiązuje sporu we wskazanym zakresie. Na potrzeby niniejszej publikacji uwypuklenia wymaga jedynie wyrażenie sprzeciwu prawodawcy wobec poglądów (obecnych zarówno w literaturze jak i w judykaturze), przyznających świadkowi uprawnienie nie tylko do uchylenia się od odpowiedzi na pytanie, ale do legalnego zeznania nieprawdy, w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej.

Spór dotyczy wyłącznie „prawa do kłamstwa” - nie ma natomiast wątpliwości co do istnienia „prawa do milczenia”. Świadek może bowiem w określonych przypadkach odmówić składania zeznań, jak również uchylić się od odpowiedzi na pytanie. Uchylenie się od odpowiedzi na pytanie jest dopuszczalne, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Uchylenie się od odpowiedzi na zadane pytanie, z przywołaniem powyższej podstawy prawnej, jednak wprost wskazuje organowi dokonującemu przesłuchania, że dany wątek powinien zostać lepiej wyjaśniony, co budzi wątpliwości pod kątem zgodności z prawem do obrony i prawem do rzetelnego procesu sądowego.


Zaskakujący charakter zmian

Niepokój budzi wprowadzanie tak istotnych zmian w prawie karnym materialnym pod hasłem cofnięcia reformy procedury karnej. Należy także zaznaczyć, że omawiana w niniejszej publikacji problematyka nie jest jedyną pozaproceduralną zmianą, dokonaną na mocy niedawno podpisanej ustawy nowelizującej. Wobec nieeksponowanych zmian prawa, które znacznie obostrzają grożące sankcje karne, szczególnego znaczenia nabiera konieczność korzystania z pomocy profesjonalnego pomocnika, co pozostaje w sprzeczności z jedną z oficjalnie podawanych przyczyn cofnięcia reformy z lipca 2015 roku – potrzebą polepszenia sytuacji osób, które nie korzystały przy obronie z usług prawników.

Artur Tim

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA