Czy można anulować zwrócone przez kontrahenta faktury

RADA

Brak przepisów regulujących anulowanie faktur uniemożliwia jednoznaczną odpowiedź na zadane pytanie. Zarówno sądy, jak i organy podatkowe zajmują sprzeczne stanowiska. Ze względów bezpieczeństwa powinni Państwo zastosować się do stanowiska urzędu. Według większości sądów i organów podatkowych właśnie wysłanie faktur do kontrahenta stanowi wprowadzenie ich do obrotu prawnego, co uniemożliwia ich anulowanie. Można się jednak spotkać ze stanowiskiem przeciwnym.

UZASADNIENIE

Chociaż nie wynika to wprost z przepisów, przyjmuje się, że podatnicy mogą anulować wystawione faktury.

Dopuszczalność anulowania faktur potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2000 r. (sygn. akt III SA 1715/99, publ. „Przegląd Podatkowy” 2001/5/61), który jest aktualny również obecnie. Sąd stwierdził, że (...) możliwość „anulowania” faktur (...), mimo że nie jest dopuszczona wyraźnie przez ustawę o VAT, należy zaaprobować jako praktyczną i realną drogę „wycofania się” podatnika z błędnego wystawienia dokumentu rozliczeniowego.

Dopuszczalność anulowania faktur potwierdzają zarówno sądy w aktualnie wydawanych orzeczeniach, jak i organy podatkowe.

Z przedstawionego wyroku wynika również, że anulowanie faktury jest możliwe tylko wtedy, gdy faktura ta nie została wprowadzona do obrotu prawnego. Pojawia się pytanie, kiedy dochodzi do „wprowadzenia faktury do obrotu prawnego”. W tym przypadku zarówno organy podatkowe, jak i sądy zajmują sprzeczne stanowiska.

Większość sądów uważa, że (...) o wprowadzeniu faktury do obrotu prawnego można mówić niewątpliwie wówczas, gdy została ona odebrana przez nabywcę, co oznacza, że w takim przypadku, wystawca faktury nie ma już możliwości dokonania jej anulowania, a może tylko dokonać jej korekty na zasadach określonych stosownymi przepisami (np. skorygować ją do „0”). Nie może budzić przy tym wątpliwości, że pojęcia „wprowadzenie do obrotu” nie można rozumieć inaczej, jak tylko przez fakt ich doręczenia kontrahentowi (por. wyrok NSA z dnia 16 lutego 2005 r., w sprawie o sygn. akt FSK 1559/04, nie publ., a także wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 czerwca 2004 r., w sprawie o sygn. akt III SA 238/03 oraz w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 3463/08 - oba nie publ. (WSA w Lublinie w wyroku z 28 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Lu 752/08).

 

Trzeba jednak zauważyć, że część organów podatkowych prezentuje bardziej liberalne stanowisko. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPP1/443-509/09-2/AP), w której czytamy, że możliwe jest (...) anulowanie niesłusznie wystawionej faktury, pod warunkiem jednakże, iż nie doszło do faktycznego wykonania usług będących przedmiotem zawartej umowy, oraz że przedmiotowa faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego - dokonano zwrotu faktury oraz nie uwzględniono jej w ewidencjach kontrahenta.

Z kolei w postanowieniu Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z 28 listopada 2005 r. (sygn. PP/443-174-1/05) organ podatkowy, dopuszczając możliwość anulowania faktur, wskazał, że możliwe jest to (...) w przypadku, gdy nieodebrana przez adresata z różnych przyczyn faktura lub skutecznie niedoręczona nabywcy usługi nie zostanie rozliczona przez sprzedającego za miesiąc wystawienia tej faktury w deklaracji VAT-7.

Reasumując, brak przepisów regulujących anulowanie faktur uniemożliwia jednoznaczną odpowiedź na zadane pytanie. Według autora stanowisko przedstawione w otrzymanej przez Państwa interpretacji jest słuszne. Wysłanie faktur do kontrahenta stanowi wprowadzenie ich do obrotu prawnego, co uniemożliwia ich anulowanie. Zatem konieczne jest wystawianie faktur korygujących. Można się jednak spotkać (w tym wśród organów podatkowych) ze stanowiskiem przeciwnym.

• art. 106 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 116, poz. 979

Tomasz Krywan

doradca podatkowy