Czy kaucje podlegają VAT

ROBERT MRÓWKA

Autopromocja

doradca podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego i Rachunkowości Dominus

Nie

Zgodnie z generalną zasadą kaucje nie podlegają opodatkowaniu VAT. Jednak w przypadku zaliczenia kaucji na poczet zapłaty obowiązki w VAT powstaną.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Kaucja ze swej istoty jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, pobieranym celem zabezpieczenia należytego wykonania przez stronę czynności prawnej ciążących na niej powinności.

Natomiast zgodnie z przepisami ustawy o VAT podstawą opodatkowania tym podatkiem jest obrót. Obrotem z kolei jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Jeśli pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Wobec tego oczywiste jest, że kaucja nie może być utożsamiana z zaliczką czy przedpłatą, które na gruncie VAT rodzą obowiązek podatkowy. Pamiętać należy, że w VAT powstanie obowiązku podatkowego powodują zaliczki stanowiące część należności z tytułu wykonania usługi lub dostawy towarów, związane z konkretną dostawą lub wykonaniem usługi. Kaucja nie spełnia takiego warunku i nie stanowi tym samym części ceny. Istotne jest jednak to, że w razie zawarcia w umowie postanowień powodujących automatyczne zaliczenie kaucji na poczet zapłaty za określone czynności opodatkowane (np. zapłata czynszu za ostatni okres użytkowania przedmiotu najmu) powinna zostać uznana za zaliczkę w momencie jej pobrania.

Kwestią, która wzbudza znacznie więcej wątpliwości, jest to, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy w przypadku zaliczenia kaucji na poczet np. nieuiszczonego w terminie czynszu. Zdecydowana większość organów podatkowych stoi na stanowisku, że w takim przypadku ustalenia tego momentu należy dokonać w oparciu o art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, tj. z momentem otrzymania części należności. Jako odosobnione należy uznać przypadki odmiennej interpretacji (np. interpretacja Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego z 29 sierpnia 2006 r., nr PP II 443/1/407/06/492). Obowiązek podatkowy powstaje z momentem, w którym najemca nabywa uprawnienie do zaliczenia pobranej uprzednio kaucji na poczet niezaspokojonej należności, chyba że wcześniej upłynął termin płatności określony w umowie lub na fakturze, powodujący wówczas wcześniejsze powstanie obowiązku podatkowego. Należy podkreślić, że upowszechniony przez organy podatkowe pogląd zakłada wsteczną zmianę kwalifikacji kaucji oraz retroaktywność obowiązku podatkowego w VAT. Poza tym uznanie w tej sytuacji, że obowiązek podatkowy powstaje z momentem otrzymania kaucji prowadzi do sytuacji, w której wynajmujący najprawdopodobniej naruszy przepis określający siedmiodniowy termin na wystawienie faktury VAT.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

(EM)

PODSTAWA PRAWNA

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

• Par. 13 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

• Art. 19 ust. 11, art. 29 ust. 1-2, art. 106 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).