Jak odliczyć VAT od leasingu samochodu przy działalności mieszanej

RADA

Nie jest konieczne przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego, żeby firma mogła odliczyć VAT w wysokości 60%, nie więcej niż 6000 zł. Spełnienie tego warunku jest wymagane w celu odliczenia VAT w całości dla pewnej grupy pojazdów samochodowych. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Ponieważ z pytania nie wynika, jaki rodzaj samochodu jest przedmiotem leasingu, przy udzieleniu odpowiedzi na postawione pytanie należy przede wszystkim wyjaśnić, kiedy wymagane jest dodatkowe badanie techniczne samochodu w celu odliczenia VAT.

Przepisy ustawy o VAT określają trzy rodzaje pojazdów samochodowych, od których odliczenia VAT dokonuje się na odrębnych zasadach, a mianowicie:

1) pojazdy z prawem do pełnego odliczenia VAT (na zasadach ogólnych), bez spełnienia dodatkowych warunków,

2) pojazdy uprawnione do pełnego odliczenia VAT po uprzednim uzyskaniu zaświadczenia wydanego na podstawie przeprowadzonego dodatkowego badania technicznego potwierdzającego to prawo,

3) pojazdy z prawem do odliczenia VAT w wysokości 60%, nie więcej niż 6000 zł.

Ad 1. Pojazdy z prawem do odliczenia VAT w całości

Prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT, bez spełniania żadnych dodatkowych warunków, przysługuje podatnikom czynnym VAT przy nabyciu lub użytkowaniu (na podstawie umowy leasingu) następujących pojazdów samochodowych:

1) o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony (art. 86 ust. 3 ustawy o VAT);

2) specjalnych - w rozumieniu prawa o ruchu drogowym - o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o VAT;

3) konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie tego pojazdu.

Prawo do odliczenia VAT od nabycia tych pojazdów nie wymaga spełnienia innych dodatkowych warunków. Odliczenie następuje na ogólnych zasadach, tj. wydatek można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (chyba że samochód podlega amortyzacji), są użytkowane na cele związane z działalnością opodatkowaną VAT, ich nabycie lub użytkowanie jest udokumentowane fakturą;

4) nabytych przez podatników, których przedmiotem prowadzonej działalności jest:

• odprzedaż pojazdów samochodowych w ramach tej działalności,

• oddanie pojazdów samochodowych w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy.

Ad 2. Warunkowe prawo do pełnego odliczenia VAT

Do drugiej grupy pojazdów samochodowych należą takie, które mają dopuszczalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 tony. Posiadają jednak określone art. 86 ust. 4 pkt 1-4 ustawy cechy, które uprawniają ich nabywców lub użytkowników również do pełnego odliczenia VAT od ich nabycia lub leasingu (na zasadach ogólnych). Warunkiem tego odliczenia jest posiadanie przez nabywcę (użytkownika) zaświadczenia wydanego przez okręgową stację kontroli pojazdów. Zaświadczenie jest wydawane po uprzednim przeprowadzeniu dodatkowego badania technicznego potwierdzającego, że pojazd spełnia jeden z wymienionych warunków uprawniających do tego odliczenia. Na podstawie otrzymanego zaświadczenia właściwy urząd komunikacji dokonuje wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu o spełnieniu tych warunków (art. 86 ust. 5 ustawy).

Samochody, w przypadku których jest wymagane posiadanie zaświadczenia z okręgowej stacji pojazdów:

• mające jeden rząd siedzeń, oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju wielozadaniowy lub van;

• mające więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków przekracza 50% długości pojazdu;

• mające odkrytą otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

• posiadające kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.

Wprawdzie przepisy ustawy nie rozstrzygają, który z uczestników transakcji (tj. zbywca lub leasingodawca, czy nabywca lub leasingobiorca) zobowiązany jest do przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego. Jednak należy pamiętać, że zaświadczenie to daje uprawnienie nabywcy (leasingobiorcy) do odliczenia VAT wykazanego w fakturze. Jest on poza tym zobowiązany w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania dostarczyć kopię tego zaświadczenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wynika z tego zatem, że każdy podatnik, chcąc odliczyć VAT w całości, powinien takie zaświadczenie mieć (wystawione na niego, a nie na sprzedawcę) i ponadto uzyskać wpis w dowodzie rejestracyjnym. Wydane na zbywcę samochodu zaświadczenia nie jest skuteczne dla jego nabywcy. Gdyby zatem w sytuacji przedstawionej w pytaniu przedmiotem leasingu był pojazd samochodowy o omawianych cechach, obowiązek przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego ciążyłby na firmie, a nie na leasingodawcy. Leasingodawca i tak zachowuje prawo do pełnego odliczenia VAT bez konieczności posiadania zaświadczenia, ponieważ wydanie samochodu następuje w ramach prowadzonej przez niego działalności.

Jeżeli natomiast chodzi o moment dokonania wpisu, to w zasadzie nie ma on znaczenia. Jeżeli firma uzyskałaby zaświadczenie jeszcze w trakcie posiadania próbnego dowodu rejestracyjnego, to adnotacja o spełnieniu określonych wymagań zostałaby uprzednio do niego wpisana, a następnie przepisana do stałego dowodu rejestracyjnego.

Ad 3. Częściowe odliczenie VAT

Trzecią grupę stanowią samochody osobowe i inne pojazdy samochodowe o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (także równej 3,5 tony) i niedające uprawnienia do pełnego odliczenia VAT. Są to pojazdy, które nie spełniają żadnego z warunków wymienionych w art. 86 ust. 4 ustawy o VAT (tj. omówionych w poprzednim punkcie). Przy ich nabyciu lub przyjęciu do używania na podstawie umowy leasingu przysługuje odliczenie wyłącznie 60% kwoty naliczonego VAT (wykazanej na fakturze) i nie więcej niż 6000 zł. W tym przypadku do odliczenia VAT nie jest wymagane dodatkowe badanie techniczne pojazdu oraz zaświadczenie okręgowej stacji kontroli pojazdów, o którym mowa w art. 86 ust. 5 ustawy.

Z treści pytania wynika, że taka właśnie sytuacja ma miejsce. Dodatkowo firma odlicza VAT na podstawie struktury sprzedaży. Według informacji, jakiej udziela KIP, kwota przysługującego limitu do odliczenia musi również zostać pomniejszona o wskaźnik tej proporcji. Jest to szczególna sytuacja, w której kumulują się dwa ograniczenia w odliczeniu VAT.

Przykład

Na podstawie umowy leasingu (finansowego) firma przyjęła do używania samochód osobowy o wartości netto 65 000 zł plus VAT w wysokości 14 300 zł, niespełniający żadnego z warunków uprawniających do pełnego odliczenia na podstawie wymaganego zaświadczenia. Samochód używany będzie do działalności mieszanej. Firma odlicza VAT na podstawie wskaźnika wstępnej struktury obrotu (za 2007 r.) w wysokości 85%.

Limit odliczenia VAT od samochodu to 60% kwoty 14 300, czyli 8580 zł, nie więcej jednak niż 6000 zł. Maksymalna kwota odliczenia to 6000 zł.

Do kwoty tej firma musi zastosować po raz drugi ograniczenie wynikające ze wskaźnika struktury. Ostateczna kwota odliczenia będzie więc następująca:

6000 zł x 85% = 5100 zł.

W deklaracji VAT firma wykaże podatnik naliczony podlegający odliczeniu od samochodu w kwocie 5100 zł.

Te same ograniczenia w odliczeniu VAT miałyby zastosowanie w leasingu operacyjnym, z tą jednak różnicą, że odliczane byłyby (w pomniejszonych odpowiednio wysokościach miesięcznie) od każdej raty aż do momentu odliczenia łącznej kwoty 5100 zł.

• art. 86 ust. 1-5a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U z 2008 r. Nr 141, poz. 888

Mariusz Darecki

ekspert w zakresie VAT