Czy można wystąpić o zwrot VAT, gdy w deklaracji wykazana jest tylko ujemna wartość sprzedaży

RADA

Przysługiwało Pani prawo do zwrotu VAT. Mimo że rada udzielona przez KIP z pewnością nie uwzględniała bardziej złożonego stanu faktycznego - jednoczesnego braku sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym, to ze stanowiskiem urzędu skarbowego nie można się zgodzić. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Przysługiwało Pani w tym przypadku prawo do zwrotu. Przepis art. 88 ust. 3a ustawy zawiera zamknięty katalog uchybień powodujących pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego. W Państwa przypadku dochodzi do prawidłowej korekty VAT należnego in minus w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik zgodnie z przepisami rozporządzenia otrzymał potwierdzenie odbioru faktury korygującej. Ze względu na niewyczerpująco przedstawiony stan faktyczny można tylko zgadywać, że zarzut organu podatkowego nie dotyczył zastosowania art. 88 ust. 3a, ale art. 86 ust. 19 ustawy o VAT. Według tych regulacji, jeżeli w okresie, w którym podatnik nabył prawo do odliczenia VAT, nie wykonał czynności opodatkowanych, kwotę podatku naliczonego za ten okres przenosi się do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy.

W naszym przypadku chodzi o sytuację, gdy w danym okresie rozliczeniowym została zwrócona zaliczka i nie było żadnej innej czynności opodatkowanej. Tym samym, w ocenie organu, podatnik nie ma prawa do wystąpienia o bezpośredni zwrot VAT, a podatek do odliczenia należy przenieść na następny okres i rozliczyć w następnej deklaracji (zwrot pośredni). Ustawodawca przewiduje odstępstwa od tej zasady, w przypadkach gdy nadwyżka podatku naliczonego nad należnym:

• wynika z zakupów związanych z dostawą towarów lub świadczeniem usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju (art. 87 ust. 5 ustawy o VAT),

• występuje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu niebędącego sprzedażą, ale stanowiącego czynność opodatkowaną, remanentu likwidacyjnego (art. 14 ust. 6 ustawy o VAT).

Jeżeli brak sprzedaży przeciąga się w czasie, może to spowodować naruszenie płynności finansowej (poprzednio VAT należny został odprowadzony), jak również naruszenie zagwarantowanej w dyrektywie w sprawie VAT zasady neutralności opodatkowania.

Odmowa prawa do zwrotu przez organy skarbowe jest bezzasadna. Przede wszystkim zwrot VAT wynika nie z zakupów towarów i usług, które mają służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych - nie występuje VAT naliczony. Przepis art. 86 ust. 19 ustawy mówi o kwocie podatku naliczonego, a nie należnego, który należy przenieść na następny okres rozliczeniowy. Dlatego nie ma w tym przypadku zastosowania.

WAŻNE!

Gdy nadwyżka podatku należnego wynika wyłącznie z korekty podatku należnego, ograniczenia wynikające z art. 86 ust. 19 ustawy o VAT nie mają zastosowania.

Co więcej, obecna linia orzecznicza wskazuje na ograniczony zakres stosowania tego przepisu. Istotne znaczenie dla uzyskania prawa do obniżenia podatku należnego ma działanie podatnika, które polega na „wykorzystywaniu” towarów i usług, i jego cel „do wykonywania czynności opodatkowanych”, a nie uzyskany skutek działania w postaci wykonania czynności opodatkowanych. Tylko taka wykładnia przepisu zapewnia realizację zasady neutralności podatku i jest zgodna z orzecznictwem ETS oraz brzmieniem dyrektywy. Przepis art. 86 ust. 19 należy odczytywać jako przepis określający termin realizacji prawa do odliczenia podatku, a nie przepis, który znosi uprawnienie do odliczenia podatku, wypływający z art. 86 ust. 1 ustawy (patrz: wyrok WSA w Warszawie z 30 października 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 599/07). Przyjęty obecnie w orzecznictwie kierunek interpretacji art. 86 ust. 19 wskazuje, że przepis ten może być podstawą do przeniesienia podatku naliczonego tylko na jeden następny okres rozliczeniowy. W następnym okresie rozliczeniowym nie jest to już podatek naliczony za ten okres (tylko za okres poprzedni), nie może więc już znajdować do niego zastosowania przepis art. 86 ust. 19 ustawy o VAT. Oznacza to, że kwota powyższa powinna podlegać zwrotowi (wyrok WSA w Łodzi z 15 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Łd 6/08). W omawianym przypadku w ogóle nie mamy do czynienia z podatkiem naliczonym, ale z nadwyżką podatku wynikającą z korekty VAT należnego in minus.

• Dyrektywa 2006/112/WE RADY z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dziennik Urzędowy UE L z 2006 r. Nr 347/1, nr 384/92, z 2007 r. Nr 335/60, Nr 346/13 oraz z 2008 r. Nr 44/11

• art. 86 ust. 19, art. 88 ust. 31 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888

Paweł Dymlang

doradca podatkowy