Samochody demonstracyjne z pełnym odliczeniem VAT bez ewidencji przebiegu

Rozpatrywana przez WSA sprawa dotyczyła spółki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie handlu nowymi i używanymi samochodami oraz najmu samochodów osobowych i furgonetek. Część nabywanych przez podatnika pojazdów, zarówno nowych jak i używanych, spełniała w jego przedsiębiorstwie funkcję tzw. samochodów demonstracyjnych, służących głównie do przeprowadzania jazd próbnych. Pojazdy te były rejestrowane z możliwością dopuszczenia ich do udziału w ruchu drogowym. Przygotowywane w ten sposób samochody używane były w celach demonstracyjnych jedynie przez okres jednego roku, po którego upływie definitywnie przeznaczano je do dalszej odsprzedaży.

Autopromocja

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Pojazdy te były przez spółkę wykorzystywane jedynie do celów działalności gospodarczej – w przypadku użycia samochodu przez pracownika spółki do celów prywatnych, pobierano od niego zapłatę ustalaną według cen rynkowych. Na kanwie tak przedstawionego stanu faktycznego podatnik powziął wątpliwości dotyczące możliwości zastosowania pełnego odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych na rzecz samochodów demonstracyjnych bez konieczności prowadzenia ewidencji ich przebiegu oraz możliwości uznania odpłatnego udostępniania pojazdów za przypadki ich wykorzystywania wyłącznie w celach działalności gospodarczej.

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Zdaniem spółki w tak przedstawionym stanie faktycznym przysługiwało jej pełne odliczenie podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na rzecz samochodów demonstracyjnych. Owe pojazdy bowiem w działalności podatnika wykorzystywane były jedynie do czynności związanych z działalnością gospodarczą – ich wykorzystywanie do celów prywatnych wykluczał regulamin przedsiębiorstwa. Natomiast w przypadku odpłatnego udostępniania samochodów pracownikom, według podatnika pojazdy nadal były wykorzystywane do celów działalności gospodarczej, ze względu na fakt pobierania opłaty przez spółkę z tytułu eksploatacji samochodów.

Z powyższym poglądem nie zgodził się Minister Finansów, który w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2004 r. uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Według opinii Organu już sama okoliczność, że samochody demonstracyjne, zarejestrowane i dopuszczone do udziału w ruchu drogowym, przed ich przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży będą wykorzystywane do dokonywania jazd próbnych wyklucza możliwość odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego w przypadku, gdy podatnik nie będzie prowadził ewidencji przebiegu pojazdu.

Zdaniem Ministra zarejestrowanie pojazdu i dopuszczenie go do uczestnictwa w ruchu drogowym w praktyce uniemożliwia sprawowanie przez podatnika kontroli w zakresie wykorzystywania samochodu jedynie do celów działalności gospodarczej. Według Organu powyższe stanowisko dodatkowo potwierdza poruszana we wniosku kwestia odpłatnego udostępniania samochodów demonstracyjnych pracownikom – zdaniem Fiskusa dokonywanie tego typu czynności stanowi na gruncie ustawy o VAT opodatkowane, odpłatne świadczenie usług, które jednak nie mieści się w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika. Ze względu na powyższe, dokonywanie tego typu odpłatnych użyczeń przez spółkę, pomimo iż stanowią one czynności opodatkowane, nie może być uznawane za wykorzystywanie pojazdu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

500 pytań o VAT - odpowiedzi z interpretacjami MF

Spółka, po bezskutecznym wezwaniu Organu do usunięcia naruszenia prawa, zaskarżyła powyższą interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który w pełni podzielił przedstawione przez podatnika wątpliwości.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Sąd zgodził się z poglądem spółki, według którego, pomimo zmian w ustawie o VAT, samochody demonstracyjne, przeznaczone do jazd próbnych bądź prezentowania ich potencjalnym nabywcom, pomimo spełniania tego typu funkcji nadal służą podstawowej działalności przedsiębiorstwa, jaką jest dalsza ich odsprzedaż. Dla potwierdzenia swojego stanowiska Sąd powołał się na tezę wyrażoną w artykule J. Włocha p. t. "Samochody demonstracyjne ze 100% odliczeniem podatku od towarów i usług”, w którym przeczytać możemy, iż czynności do jakich wykorzystywany jest samochód demonstracyjny nie powinny być traktowane jak podstawowy przedmiot działalności przedsiębiorcy – pojazdy tego typu pełnią bowiem określoną rolę w procesie sprzedaży, a same jazdy próbne „nie są celem samym w sobie, lecz środkiem do celu – odsprzedaży”.  W uzasadnieniu zwrócono także uwagę na fakt, że pojazdy demonstracyjne w przedsiębiorstwie podatnika mogą być wykorzystywane w opisany wyżej sposób jedynie przez rok, po czym definitywnie przeznaczane są do dalszej odsprzedaży, co stanowi dodatkowe potwierdzenie przedstawionego przez Sąd stanowiska. Sąd krytycznie odniósł się także do drugiej części interpretacji Ministra Finansów, podnosząc iż odpłatne udostępnianie pojazdów pracownikom przez spółkę można potraktować jako najem, który z kolei stanowi przedmiot działalności gospodarczej podatnika. Ze względu na powyższe okoliczności Sąd uchylił wskazaną interpretację Organu.

Opisany powyżej wyrok WSA zawiera w sobie interpretację art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o VAT niezgodną z poglądem Ministerstwa Finansów, który wyrażony został w broszurze pt. „Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi”. Możemy w niej przeczytać, co następuje: „(…)Użycie (w art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o VAT) wyrazu „wyłącznie” wskazuje, że zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji nie obejmuje sytuacji, gdy pojazdy są wykorzystywane – choćby przejściowo – do innych celów (…). Zatem w odniesieniu do pojazdu, który np. jest przeznaczony do odprzedaży, ale przed jej dokonaniem jest wykorzystywany przez podatnika jako pojazd demonstracyjny, nie może być zastosowane zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji.(…)”.

Jak sprowadzić auto z Niemiec – PDF

Stanowisko wyrażone w przedstawionym wyroku uznać należy za jak najbardziej właściwe. Ministerstwo Finansów przy swoim rozumieniu wskazanego przepisu wydaje się nie zwracać w ogóle uwagi na specyfikę branży, w jakiej funkcjonują dealerzy samochodowi. Zakup pojazdu dla wielu konsumentów stanowi bardzo poważny wydatek, który powinien zostać dogłębnie przemyślany. Nabyty samochód będzie przez nich wykonywany przez lata, dlatego tak ważny jest wybór najbardziej odpowiedniego dla konkretnej osoby modelu. W takiej sytuacji, biorąc pod uwagę fakt, iż liczba świadomych swoich praw i pozycji na rynku konsumentów jest obecnie znacząca, konieczność oferowania usług w zakresie jazd próbnych zdaje się być w dzisiejszych czasach koniecznością.

Nie ulega też tutaj żadnej wątpliwości, iż tego typu świadczenie nie stanowi usługi samej w sobie – jest to bowiem czynność ściśle związana z odsprzedażą pojazdu. Ścisła wykładnia, proponowana przez Ministerstwo Finansów nie znajduje więc odbicia w realiach rynku sprzedaży pojazdów samochodowych, stanowiąc tym samym zbyteczne utrudnienie dla dealerów posiadających wśród oferowanych pojazdów samochody przeznaczane czasowo na cele demonstracyjne. Idąc dalej drogą myślenia Ministerstwa, teoretycznie możliwość zastosowania pełnego odliczenia wyłączałaby każdego rodzaju jazda próbna, nawet gdyby jego typu „usługa” miała stanowić jedynie formalność przed sfinalizowaniem transakcji dotyczącej konkretnego pojazdu – w takim przypadku bowiem dany egzemplarz nie byłby wykorzystywany wyłącznie w celu odsprzedaży, co uniemożliwiałoby dealerowi skorzystanie z pełnego odliczenia VAT bez prowadzonej ewidencji. Nie ulega wątpliwości, iż tego typu interpretacja prowadzi do rozstrzygnięć wręcz absurdalnych.

Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF

Pozostaje więc jedynie mieć nadzieje,  iż postanowienia zawarte w przedstawionym powyżej wyroku WSA stanowić będą nowy, korzystniejszy dla przedsiębiorców, trend w orzecznictwie sądów administracyjnych i organów podatkowych. Wskazać również należy, że prowadzenie ewidencji przebiegu dla pojazdów demonstracyjnych jest bardzo uciążliwym obowiązkiem. Oznacza bowiem obowiązek dokumentowania w ewidencji każdej jazdy próbnej każdym pojazdem przeznaczonym do tych celów. W efekcie prowadzi również do obowiązku złożenia nawet kilkuset zgłoszeń VAT-26 dla jednego podatnika-dealera. Na marginesie wskazać również należy, iż MF wycofało się już z tak rygorystycznego podejścia dla komisów samochodowych, które również posiadają samochody przeznaczone do jazd demonstracyjnych. 

Wyrok WSA w Bydgoszczy z 25 lutego 2015 r. - sygn. I SA/Bd 1141/14

Anna Resiak, Mateusz Oleksy

Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.