REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czynności (transakcje) pomocnicze – definicja i wpływ na odliczenie VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Czynności (transakcje) pomocnicze – definicja i wpływ na odliczenie VAT
Czynności (transakcje) pomocnicze – definicja i wpływ na odliczenie VAT

REKLAMA

REKLAMA

Udzielanie pożyczek na zakup samochodów przez podatnika zajmującego się ich sprzedażą i serwisem stanowić będzie odrębny rodzaj usług. Bez znaczenia pozostaje w takiej sytuacji częstotliwość dokonywania takich czynności oraz wysokość osiąganych z tego tytułu przychodów. Oznacza to, że podatnik musi uwzględnić przychody z odsetek przy wyliczeniu proporcji, od której zależy wysokość podatku VAT do odliczenia.

 Tak wynika z ustnego uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 kwietnia 2015 r. (I FSK 473/14).

REKLAMA

VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

REKLAMA

Sprawa dotyczyła spółki, która wystąpiła do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Przedmiotem działalności spółki była sprzedaż i serwis samochodów ciężarowych. W związku z prowadzoną działalnością spółka postanowiła dodatkowo udzielać klientom pożyczek na zakup aut. Pożyczki miały być oprocentowane, a stopa odsetek miała być niższa niż w przypadku korzystania przez klientów z innych źródeł finansowania. Spółka udzielałaby ich sporadycznie (maksymalnie 10 razy w roku) oraz na rzecz wybranych klientów. Podatnik nie był w stanie określić skali przychodu, jaki mógłby z tego tytułu osiągać, ale szacował, że udział przychodów z odsetek pożyczkowych nie przekroczyłby 5%.

REKLAMA

Spółka stanęła na stanowisku, iż udzielane przez nią pożyczki będą zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o VAT, a osiągnięte z tego tytułu przychody, zgodnie z art. 90 ust. 6 ustawy VAT nie będą musiały być uwzględnione w kalkulacji ewentualnej proporcji odliczenia podatku VAT naliczonego. Zgodnie bowiem z ówczesnym brzmieniem przywołanego przepisu, w proporcji nie trzeba było uwzględniać czynności o charakterze sporadycznym (aktualnie przepis ten mówi o usługach pomocniczych).

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie zgodził się ze spółką. W treści wniosku o interpretację spółka wyjaśniła, iż w momencie udzielania pożyczek przedmiot takiej działalności (PKD) będzie wpisany zarówno w umowie spółki, jak i Krajowym Rejestrze Sądowym. Organ, odwołując się do tej informacji wskazał, że udzielanie pożyczek będzie w istocie rozszerzeniem działalności podatnika. Ponadto wskazał,  iż podjęcie decyzji o rozszerzeniu działalności gospodarczej o działalność polegającą na udzielaniu pożyczek poprzedzona była – na co wskazała spółka we wniosku o interpretację – szczegółowym zbadaniem rynku pod kątem konkurencyjności podmiotów świadczących podobne usługi, jak i pod kątem zapotrzebowania na tego typu usługi. Tym samym, organ podkreślił, iż okoliczności te jednoznacznie wskazują, że udzielanie pożyczek jest działalnością planowaną, wbudowującą się w ogólne ramy wykonywanej przez spółkę działalności i z założenia czynności te nie będą czynnościami przypadkowymi, incydentalnymi, lecz stanowić będą jeden z rodzajów prowadzonej nią działalności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powołując się na wyrok w sprawie C-306/94 Régie dauphinoise, w którym Trybunał Sprawiedliwości UE wyjaśnił, jak należy rozumieć incydentalność w kontekście transakcji finansowych, organ stwierdził, iż udzielanie pożyczek 10 razy w roku i osiąganie z tego tytułu 5% całkowitego obrotu nie przesądza o tym, że czynności te należy uznać za sporadyczne. Za takie bowiem – zdaniem organu – należy uznać czynności, które w pierwszej kolejności nie stanowią stałego elementu wbudowanego w funkcjonowanie działalności podatnika.

Powyższą argumentację organu podzielił też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, a także – po złożeniu przez spółkę skargi kasacyjnej – Naczelny Sąd Administracyjny, który w ustnym uzasadnieniu potwierdził, iż udzielanie pożyczek przez spółkę stanowić będzie stały element jej działalności. Spółka, dokonując zmiany umowy spółki (ujawnionej w KRS), rozszerzyła przedmiot swojej dotychczasowej działalności o działalność pożyczkową, która stanowić będzie odrębny i samodzielny rodzaj działalności gospodarczej, prowadzony obok działalności w zakresie handlu pojazdami i ich serwisowania.

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Problemem brak ustawowej definicji pojęcia transakcji pomocniczych

Stosowanie przepisów pozwalających na pominięcie transakcji pomocniczych w kalkulacji współczynnika odliczenia budzi wiele wątpliwości podatników. Ich źródłem jest zdecydowanie brak legalnej definicji pojęcia transakcji „pomocniczych” (a wcześniej „sporadycznych”). Językowa wykładnia przepisów nie pozwala bowiem w łatwy sposób określić, które z działań podatników można określić mianem pomocniczych. Lukę tę wypełniają jednak liczne orzeczenia zarówno polskich sądów administracyjnych, jak i Trybunału Sprawiedliwości UE.

W celu ustalenia znaczenia analizowanego sformułowania, warto w pierwszej kolejności odwołać się do orzeczeń Trybunał, który wielokrotnie wypowiadał się w kwestii uznania czynności za pomocnicze. Dokonał tego m.in. w sprawach C-306/94 Regie Dauphinoise oraz C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro SGPS SA (EDM), na które powoływały się strony sporu w analizowanej sprawie. W pierwszej sprawie, Trybunał uznał, iż za pomocnicze nie można uznać działań, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne uzupełnienie podstawowej działalności podatnika

Z kolei w drugim z wyroków, Trybunał odniósł się także do skali obrotów, na który często powołują się podatnicy argumentując istnienie pomocniczego (sporadycznego) charakteru udzielanych przez nich pożyczek argumentując to niewielkim udziałem przychodów z odsetek w całości osiągniętego obrotu. Trybunał zaznaczył bowiem, że sam fakt, iż transakcje finansowe wytworzyły większy dochód niż działalność podstawowa podatnika, nie może powodować sam w sobie, że transakcji tych nie można uznać za sporadyczne. Podsumowując, Trybunał przyjął, iż transakcje sporadyczne to te, które nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego uzupełnienia podstawowej działalności podatnika, nie wymagają nadmiernego zaangażowania aktywów podatnika, występują rzadko, a w każdym razie nieregularnie.

Samochód w firmie 2015 – multipakiet


W kwestii uznania czynności za pomocnicze, odwołując się do ww. orzeczeń Trybunału, wypowiedział się m.in. NSA w wyroku z 24 września 2014 r. (I FSK 1480/13) przyjął, że analizując to zagadnienie przez pryzmat dyrektywy 2006/112/WE posługującej się terminem "czynności pomocnicze" przez czynności incydentalne (sporadyczne), o których mowa w tym przepisie w ówczesnym brzmieniu należy rozumieć czynności, które nie są czynnościami typowymi dla działalności gospodarczej podatnika. NSA podkreślił, iż w sytuacji, gdy „okoliczności wskazują, że podatnik wykonuje dany typ transakcji jako element prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wówczas należy uznać, że transakcje takie nie są sporadyczne (pomocnicze) i to zarówno bez względu na ich wartość, jak i liczbę. Transakcjami, które nie mogą być uznane za sporadyczne (pomocnicze) będą takie, które z założenia mają być wykonywane, jako element prowadzonej działalności”.

Na podstawie przytoczonego orzecznictwa należy uznać, iż analizowany wyrok wpisuje się w utrwaloną linię orzeczniczą, która mimo iż nie dostarcza definicji działalności pomocniczej w sposób, który eliminowałby wszelkie wątpliwości, to niewątpliwie stanowi wskazówkę dla podatników planujących w toku działalności gospodarczej udzielać pożyczek.

Dominik Lesiak, konsultant w Dziale Prawno-Podatkowym PwC

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA