REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy każdy podatnik VAT musi – aby być podatnikiem – „samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą”?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czy każdy podatnik VAT musi – aby być podatnikiem –  „samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą”?
Czy każdy podatnik VAT musi – aby być podatnikiem – „samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą”?

REKLAMA

REKLAMA

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego cechę samodzielności w prowadzeniu działalności gospodarczej muszą mieć podatnicy, których statuuje art. 15 ustawy o VAT, a cała reszta (czyli większość), o której mowa w art. 16 i 17, już nie.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Pytanie zadane w tytule wydaje się przysłowiowym dzieleniem włosa na czworo, bez jakiegokolwiek znaczenia praktycznego. Otóż nie.

Jedna z firm doradczych obsługująca sektor samorządu terytorialnego, aby wyjść z jakichś kłopotów zawodowych, wymyśliła, że obsługiwane przez nią jednostki budżetowe (jako podatnicy) nie są i nigdy nie były podatnikami, bo są „niesamodzielne”.

Ku osłupieniu wszystkich pogląd ten zaakceptował w formie uchwały NSA w 2013 roku, a na jesieni sąd ten poszedł jeszcze dalej i uznał, że również samorządowe zakłady budżetowe są „samodzielne”, ale nie tak bardzo, aby mogły być podatnikami tego podatku. Po drodze TSUE odpowiedział negatywnie na pytanie prejudycjalne, czy „niesamodzielne jednostki budżetowe są podatnikami”: nie są, bo – jak twierdzi pytający – nie są „samodzielne”, choć Rzecznik Generalny w swojej opinii – w tej sprawie – powiedział wprost, że każde państwo członkowskie ustala ustrój podmiotowy sektora finansów publicznych dla potrzeb tego podatku jak chce. Po co więc było zadawać to pytanie?

REKLAMA

Podatnik VAT - definicja

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nikt już niczego tu nie rozumie, a ministerstwo finansów w tempie ekspresowym smaży jakąś ustawę, która ma przymusowo (od dnia 1 marca 2016 r.) zlikwidować jako podatników wszystkie samorządowe jednostki i zakłady budżetowe i „scentralizować” na szczeblu gmin, miast, powiatów i województw rozliczenie VAT-u. Będzie to curiosum na skalę światową, dezorganizującą raz na zawsze rozliczenie tego podatku w naszym kraju, czyli obecny rząd zostanie wysadzony w powietrze w tak prosty sposób. Bo wszyscy znamy przedstawiany przez jego przeciwników scenariusz klęski: ma mu zabraknąć pieniędzy na jego „księżycowe pomysły” (np. 500 zł na każde dziecko). Te pieniądze muszą pochodzić z podatków, a zwłaszcza z „uszczelnienia VAT-u”: jeśli wejdzie w życie owa specustawa, która ma scentralizować rozliczanie tego podatku, to nie tylko wyeliminuje ona możliwość jego naprawy, lecz dokona jego wewnętrznej destrukcji, z której się on już nie podniesie. I sprawdzą się prorocze prognozy wybitnych ekonomistów, że „ten rząd doprowadzi system podatkowy do katastrofy”. I doprowadzi, bo mu się podsunie projekt ustawy, którym on sam popełni przysłowiowe seppuku.

Zadajmy więc pytanie, czy jesteśmy skazani na klęskę, czy musimy brnąć tą drogą i wierzyć, że tylko podmioty „samodzielnie prowadzące działalność gospodarczą” są podatnikami  tego podatku? Oczywiście nie, bo cały problem jest wymyślony przez biznes optymalizacyjny, który – jak wiemy – miał (i ma?) wielkie wpływy. Bo wystarczy przeczytać ustawę o VAT, aby odpowiedzieć na to pytanie i odpowiedź jest oczywiście negatywna: nie trzeba „samodzielnie prowadzić działalności gospodarczej” aby być podatnikiem. Ową cechę muszą mieć podatnicy, których statuuje art. 15 ustawy o VAT, a cała reszta (czyli większość), o której mowa w art. 16 i 17, już nie - wystarczy uważnie przeczytać co tam jest napisane. Ale nawet „podatnicy z piętnastki” (czyli art. 15 ust. 1) podlegają opodatkowaniu, gdy wykonują czynności całkowicie niesamodzielnie, bo przecież opodatkowane są:

  • usługi wykonywane z nakazu władzy i z mocy prawa,
  • wywłaszczenie, czyli przymusowe odebranie własności, a podatnikiem jest wywłaszczany.

Czy wykonując czynności przymusowe jesteśmy samodzielni? Nie gadajmy głupot.

Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm

Ale wróćmy do podatników z art. 17, bo tam są wszyscy: z tytułu tych czynności (importu towarów, importu usług, nabycia towarów od nierezydenta, krajowego odwrotnego obciążenia) podatnikiem jest każdy podmiot nabywający jako podatnik, a nie „podatnik prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą”. Nie muszę nabywać jako „samodzielny podmiot”, a także nie muszą być w ogóle samodzielni. Bo nie. I słusznie. Bo to zupełnie nie jest potrzebne dla podmiotowości w tym podatku. Bo trzeba po prostu wiedzieć, że każdy (nawet podmiot nie prowadzący jakiejkolwiek działalności gospodarczej), czyli również konsument jest podatnikiem z tytułu importu towarów, tyle tylko , że w większości przypadków zwolnionym od podatku. Ale podatnikiem! Podobnie w przypadku innych czynności nabywczych: tu nie potrzeba żadnej „samodzielności” ani nawet związku z działalnością gospodarczą: podatnikiem jako importer usług jesteśmy gdy będziemy usługobiorcą (jako podatnik) nawet zupełnie niesamodzielny (np. jednostka wojskowa).

Idąc rozumowaniem NSA trzeba by uznać, że gminne jednostki i zakłady budżetowe nie są podatnikami z art. 15, ale przecież są podatnikami z art. 17 tej ustawy (bo są). Po co więc resort finansów centralizuje rozliczanie tego podatku, bo przecież w części dotyczącej wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i krajowego odwrotnego obciążenia podatnikiem jest, był i będzie nabywca, czyli jednostka budżetowa? W tej części będzie to całkowicie sprzeczne z prawem UE.

O co więc tu chodzi? Idzie chyba o piętrzenie kłopotów i destrukcję tego podatku. Mam więc postulat do rządu: niech ktoś się zwróci do NSA o zbadanie tej sprawy w poszerzonym składzie, albo do Trybunału Konstytucyjnego lub inaczej zada pytanie do TSUE. Są ku temu podstawy.

Witold Modzelewski

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Instytut Studiów Podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA