REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej
Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Korekta VAT. Polskie przepisy zakazujące spółce skorygowania VAT po wszczęciu kontroli podatkowej są niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości UE.

Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w marcu tego roku orzekł, że polskie przepisy, które po wszczęciu przez organy podatkowe kontroli podatkowej nie zezwalają podatnikowi działającemu w dobrej wierze na korektę faktur z nienależnie wykazanym VAT, mimo że odbiorca tych faktur miałby prawo do zwrotu tego podatku, gdyby transakcje wykazane na tych fakturach zostały należycie rozliczone, są sprzeczne z unijną dyrektywą VAT. Naruszają bowiem zasady proporcjonalności i neutralności podatku od towarów i usług (sprawa UAB „P.” przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Białymstoku, sygn. akt C-48/20).

REKLAMA

Sprzedaż paliwa za pośrednictwem kart paliwowych

Spółka z siedzibą na Litwie udostępniała litewskim spółkom transportowym karty paliwowe pozwalające im zaopatrywać się w paliwo na stacjach paliw w Polsce. Uznając, że jej działalność handlowa polega na zakupie paliwa od polskich stacji paliw i jego dalszej odsprzedaży litewskim spółkom, firma wystawiła im faktury VAT za dostawy paliwa, jednocześnie samej odliczając VAT z tytułu nabytego celem odsprzedaży paliwa.

Polecamy nasze publikacje: Najważniejsze zmiany w VAT i akcyzie od 1 lipca 2021 r.

Odmowa odliczenia VAT z faktur zakupu

REKLAMA

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Białymstoku w czerwcu 2014 r. uznał, że spółka nie mogła skorzystać z prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupowych paliwa, wystawionych jej przez stacje paliw. Dyrektor izby skarbowej jako organ odwoławczy potwierdził ustalenia Naczelnika, że spółka nie nabywała paliwa w Polsce, a więc nie dokonała udokumentowanych fakturami usług jego odsprzedaży. Stwierdził, że paliwo było bezpośrednio dostarczane przez polskie stacje paliw litewskim spółkom transportowym, które korzystały z pełnej swobody wyboru, w szczególności w odniesieniu do ilości i rodzaju paliwa.

Faktyczna działalność spółki polegała zatem na finansowaniu zakupu paliwa, a działalność ta stanowi usługę finansową zwolnioną z VAT w Polsce, stąd i spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od dokonanych zakupów paliwa. Faktury wystawione przez spółkę nie odzwierciedlały bowiem rzeczywistego przebiegu jej działalności. Z kolei w oparciu o przepisy polskiej ustawy o podatku od towarów i usług Dyrektor uznał, że spółka jest zobowiązana do zapłaty VAT wykazanego na wystawionych przez siebie fakturach, bo zgodnie z artykułem 108 ust. 1 tej ustawy: „W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty” (Dz.U. z 2004 r., nr 54, poz. 535, ze zm.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Narażenie Skarbu Państwa na straty

Spółka zaskarżyła decyzję organu, którą Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w kwietniu 2015 r. uchylił. Organ wniósł od tego wyroku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, do której ten ostatni się przychylił. NSA zwrócił uwagę, że sąd I instancji nie dokonał rzetelnej oceny na podstawie zebranej przez organy dokumentacji, czy wystawienie faktur VAT przez skarżącą niosło ze sobą ryzyko utraty przez państwo wpływów podatkowych. W lipcu 2017 r. WSA w Białymstoku oddalił skargę spółki, stwierdzając, że swoim działaniem naraziła ona Skarb Państwa na straty.

Nikt nie wykazał złej wiary spółki i jej kontrahentów

REKLAMA

Spółka także wniosła skargę kasacyjną do NSA. Biorąc za podstawę wyroki w sprawach: sygn. akt C‑185/01 z 6 lutego 2003 r., Auto Lease Holland oraz sygn. akt C‑235/18 z 15 maja 2019 r., Vega International Car Transport and Logistic, NSA skonstatował, że rzeczywista działalność spółki polegała na finansowaniu zakupu paliwa przez litewskie firmy na polskich stacjach paliw za pośrednictwem udostępnianych im kart paliwowych, stąd prawidłowe jest stanowisko organów, że świadczyła ona usługi finansowe, niepodlegające w Polsce opodatkowaniu VAT.

Ale NSA dodał, że nie zostało stwierdzone, aby zachowanie spółki, jak również jej litewskich kontrahentów, stanowiło oszustwo lub nadużycie. Dopiero bowiem w wyniku praktyki interpretacji prawa przez polskie organy podatkowe takie transakcje jak będące przedmiotem tej sprawy, zostały uznane za łańcuchowe, a więc takie, w których każdy z podmiotów uczestniczących w łańcuchu dostaw realizuje odpłatną dostawę towaru, mimo iż w rzeczywistości fizycznie wydanie towaru następuje tylko raz. Spółka skarżąca mogła więc bez złej wiary uznać, że jest uczestnikiem takiego łańcucha dostaw, jako nabywca paliwa na polskich stacjach paliw i odsprzedająca je dalej litewskim firmom.

Możliwość skorygowania VAT

NSA w podsumowaniu zwrócił uwagę, że zgodnie z orzecznictwem TSUE, celem zapewnienia neutralności VAT, wystawca faktury, który działał w dobrej wierze, powinien mieć szansę skorygowania VAT nienależnie wykazanego na fakturach, zgodnie z procedurą danego państwa UE. Polskie prawo nie przewiduje jednak takiej procedury w sytuacji, gdy przeciw przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie podatkowe. Takiej szansy nie miała więc i spółka skarżąca w tej sprawie. NSA dodał również, że gdyby faktury VAT litewskim nabywcom paliwa wystawiły polskie stacje paliw z pominięciem skarżącej spółki, wówczas kwota wykazanego na tych fakturach VAT byłaby zbliżona do tej wskazanej na wystawionych przez nią fakturach.

Podwójne opodatkowanie tej samej transakcji

Prawidłowe rozliczenie tych dostaw uprawniałoby również litewskie firmy transportowe do ubiegania się o zwrot VAT z faktur wystawionych bezpośrednio przez stacje paliw. Oznacza to, że jednak wbrew ustaleniom organów i WSA w Białymstoku wystawienie przez skarżącą spółkę zakwestionowanych faktur nie wiązało się z ryzykiem uszczerbku wpływów podatkowych po stronie Skarbu Państwa. NSA nie zgodził się także ze stanowiskiem organów skarbowych co do konieczności obarczenia spółki sankcją z art. 108 ust. 1 polskiej ustawy o VAT, a mianowicie koniecznością zapłaty podatku wykazanego na wystawionych przez nią fakturach. Sprzedaż paliwa przez stacje paliw również podlegała opodatkowaniu VAT, dlatego stosując sankcję z art. 108 ust. 1, doszłoby do podwójnego obciążenia tym podatkiem tej samej dostawy.

Czy polskie przepisy są zgodne z unijną dyrektywą VAT?

Naczelny Sąd Administracyjny wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem prejudycjalnym, czy zasada proporcjonalności i przepisy unijnej dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie zastosowaniu takiej regulacji obowiązującej w państwie członkowskim, jak regulacja art. 108 ust. 1 polskiej ustawy o VAT, do faktur wystawionych przez przedsiębiorcę działającego w dobrej wierze, jeżeli:

  • jego działanie nie wiązało się z oszustwem podatkowym, ale wynikało z błędnej wykładni przepisów, dokonanej przez strony transakcji, a opartej o wykładnię przepisów prezentowaną przez same organy podatkowe i powszechną praktykę w tym zakresie w momencie dokonywania transakcji, przyjmującą wadliwie, że wystawca faktury dokonuje dostawy towarów, podczas gdy faktycznie świadczy usługę pośrednictwa finansowego zwolnioną od VAT oraz
  • odbiorca faktury z nienależnie wykazanym VAT miałby prawo do żądania jego zwrotu przy prawidłowym zafakturowaniu transakcji przez podatnika faktycznie dokonującego na jego rzecz dostawy towarów?

Brak możliwości skorygowania VAT po wszczęciu kontroli jest niezgodny z prawem Unii

Trybunał Sprawiedliwości UE w wydanym 18 marca 2021 r. wyroku stwierdził, że o ile państwa członkowskie mogą ustanawiać przepisy zapobiegające oszustwom podatkowym i zabezpieczające pobór podatku, o tyle przepisy te nie powinny wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. Nie mogą więc być wykorzystywane w sposób naruszający fundamentalną dla wspólnotowego systemu VAT zasadę neutralności tego podatku. Ideą tej zasady jest całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku od towarów i usług w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. TSUE wskazuje dalej, że w celu zapewnienia tej neutralności kraje członkowskie ustanawiają regulacje umożliwiające skorygowanie wszystkich nienależnie wykazanych na fakturze podatków, o ile jej wystawca wykazał się dobrą wiarą, zwłaszcza opartą na utrwalonej praktyce organów podatkowych. Trybunał stwierdził, że choć w Polsce takie przepisy ustanowiono, to jednak nie mają one zastosowania w sytuacji, gdy wobec przedsiębiorcy wszczęto kontrolę podatkową. Mając to na uwadze, orzekł:

„W tych okolicznościach na zadane pytanie należy odpowiedzieć, że art. 203 dyrektywy 2006/112 oraz zasady proporcjonalności i neutralności VAT należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, które w konsekwencji wszczęcia procedury kontroli podatkowej nie zezwalają podatnikowi działającemu w dobrej wierze na korektę faktur z nienależnie wykazanym VAT, mimo że odbiorca tych faktur miałby prawo do zwrotu tego podatku, gdyby transakcje wykazane na tych fakturach zostały należycie rozliczone” (sprawa UAB „P.” przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Białymstoku, sygn. akt C-48/20).

Bardzo ważne dla przedsiębiorców rozstrzygnięcie TSUE

To bardzo dobre, korzystne dla przedsiębiorców rozstrzygnięcie, po raz kolejny przypominające, że polskie przepisy podatkowe wykraczają ponad to, co jest konieczne. Odebranie firmom możliwości skorygowania VAT tylko z uwagi na wszczęcie wobec nich kontroli podatkowej narusza fundamentalną dla wspólnego systemu podatku od wartości dodanej zasadę neutralności tego podatku. Wyrok otwiera przed firmami furtkę do korygowania w podobnych sytuacjach VAT w przyszłości, jak i do audytu prawnego toczących się już przeciw nim kontroli podatkowych, a nawet rewizji tych już zakończonych dla nich niekorzystnym wynikiem. Dodatkowo dochodzi jeszcze kwestia zapłaconego przez przedsiębiorców, na żądanie organów, podatku wykazanego przez nich na fakturach VAT – jak się okazuje – niesłusznie.

Bo jak stwierdziły oba sądy, zarówno polski NSA, jak i unijny TSUE, nie można w takich przypadkach, jak w opisanej sprawie, stosować wobec przedsiębiorców sankcji z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł wprost, że prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania, Trybunał również: „…odmowa przyznania możliwości korekty faktur za paliwa z nienależnie wykazanym VAT wystawionych spółkom transportowym, podczas gdy dostawy paliwa dokonane przez stacje paliw na rzecz tych spółek transportowych również podlegają opodatkowaniu VAT, sprowadzałaby się do nałożenia na skarżącą w postępowaniu głównym obciążenia podatkowego z naruszeniem zasady neutralności VAT” (sygn. akt C-48/20).

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA