REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej
Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Korekta VAT. Polskie przepisy zakazujące spółce skorygowania VAT po wszczęciu kontroli podatkowej są niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości UE.

Korekta VAT po wszczęciu kontroli podatkowej

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w marcu tego roku orzekł, że polskie przepisy, które po wszczęciu przez organy podatkowe kontroli podatkowej nie zezwalają podatnikowi działającemu w dobrej wierze na korektę faktur z nienależnie wykazanym VAT, mimo że odbiorca tych faktur miałby prawo do zwrotu tego podatku, gdyby transakcje wykazane na tych fakturach zostały należycie rozliczone, są sprzeczne z unijną dyrektywą VAT. Naruszają bowiem zasady proporcjonalności i neutralności podatku od towarów i usług (sprawa UAB „P.” przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Białymstoku, sygn. akt C-48/20).

REKLAMA

Sprzedaż paliwa za pośrednictwem kart paliwowych

Spółka z siedzibą na Litwie udostępniała litewskim spółkom transportowym karty paliwowe pozwalające im zaopatrywać się w paliwo na stacjach paliw w Polsce. Uznając, że jej działalność handlowa polega na zakupie paliwa od polskich stacji paliw i jego dalszej odsprzedaży litewskim spółkom, firma wystawiła im faktury VAT za dostawy paliwa, jednocześnie samej odliczając VAT z tytułu nabytego celem odsprzedaży paliwa.

Polecamy nasze publikacje: Najważniejsze zmiany w VAT i akcyzie od 1 lipca 2021 r.

Odmowa odliczenia VAT z faktur zakupu

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Białymstoku w czerwcu 2014 r. uznał, że spółka nie mogła skorzystać z prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupowych paliwa, wystawionych jej przez stacje paliw. Dyrektor izby skarbowej jako organ odwoławczy potwierdził ustalenia Naczelnika, że spółka nie nabywała paliwa w Polsce, a więc nie dokonała udokumentowanych fakturami usług jego odsprzedaży. Stwierdził, że paliwo było bezpośrednio dostarczane przez polskie stacje paliw litewskim spółkom transportowym, które korzystały z pełnej swobody wyboru, w szczególności w odniesieniu do ilości i rodzaju paliwa.

Faktyczna działalność spółki polegała zatem na finansowaniu zakupu paliwa, a działalność ta stanowi usługę finansową zwolnioną z VAT w Polsce, stąd i spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od dokonanych zakupów paliwa. Faktury wystawione przez spółkę nie odzwierciedlały bowiem rzeczywistego przebiegu jej działalności. Z kolei w oparciu o przepisy polskiej ustawy o podatku od towarów i usług Dyrektor uznał, że spółka jest zobowiązana do zapłaty VAT wykazanego na wystawionych przez siebie fakturach, bo zgodnie z artykułem 108 ust. 1 tej ustawy: „W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty” (Dz.U. z 2004 r., nr 54, poz. 535, ze zm.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Narażenie Skarbu Państwa na straty

Spółka zaskarżyła decyzję organu, którą Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w kwietniu 2015 r. uchylił. Organ wniósł od tego wyroku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, do której ten ostatni się przychylił. NSA zwrócił uwagę, że sąd I instancji nie dokonał rzetelnej oceny na podstawie zebranej przez organy dokumentacji, czy wystawienie faktur VAT przez skarżącą niosło ze sobą ryzyko utraty przez państwo wpływów podatkowych. W lipcu 2017 r. WSA w Białymstoku oddalił skargę spółki, stwierdzając, że swoim działaniem naraziła ona Skarb Państwa na straty.

Nikt nie wykazał złej wiary spółki i jej kontrahentów

REKLAMA

Spółka także wniosła skargę kasacyjną do NSA. Biorąc za podstawę wyroki w sprawach: sygn. akt C‑185/01 z 6 lutego 2003 r., Auto Lease Holland oraz sygn. akt C‑235/18 z 15 maja 2019 r., Vega International Car Transport and Logistic, NSA skonstatował, że rzeczywista działalność spółki polegała na finansowaniu zakupu paliwa przez litewskie firmy na polskich stacjach paliw za pośrednictwem udostępnianych im kart paliwowych, stąd prawidłowe jest stanowisko organów, że świadczyła ona usługi finansowe, niepodlegające w Polsce opodatkowaniu VAT.

Ale NSA dodał, że nie zostało stwierdzone, aby zachowanie spółki, jak również jej litewskich kontrahentów, stanowiło oszustwo lub nadużycie. Dopiero bowiem w wyniku praktyki interpretacji prawa przez polskie organy podatkowe takie transakcje jak będące przedmiotem tej sprawy, zostały uznane za łańcuchowe, a więc takie, w których każdy z podmiotów uczestniczących w łańcuchu dostaw realizuje odpłatną dostawę towaru, mimo iż w rzeczywistości fizycznie wydanie towaru następuje tylko raz. Spółka skarżąca mogła więc bez złej wiary uznać, że jest uczestnikiem takiego łańcucha dostaw, jako nabywca paliwa na polskich stacjach paliw i odsprzedająca je dalej litewskim firmom.

Możliwość skorygowania VAT

NSA w podsumowaniu zwrócił uwagę, że zgodnie z orzecznictwem TSUE, celem zapewnienia neutralności VAT, wystawca faktury, który działał w dobrej wierze, powinien mieć szansę skorygowania VAT nienależnie wykazanego na fakturach, zgodnie z procedurą danego państwa UE. Polskie prawo nie przewiduje jednak takiej procedury w sytuacji, gdy przeciw przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie podatkowe. Takiej szansy nie miała więc i spółka skarżąca w tej sprawie. NSA dodał również, że gdyby faktury VAT litewskim nabywcom paliwa wystawiły polskie stacje paliw z pominięciem skarżącej spółki, wówczas kwota wykazanego na tych fakturach VAT byłaby zbliżona do tej wskazanej na wystawionych przez nią fakturach.

Podwójne opodatkowanie tej samej transakcji

Prawidłowe rozliczenie tych dostaw uprawniałoby również litewskie firmy transportowe do ubiegania się o zwrot VAT z faktur wystawionych bezpośrednio przez stacje paliw. Oznacza to, że jednak wbrew ustaleniom organów i WSA w Białymstoku wystawienie przez skarżącą spółkę zakwestionowanych faktur nie wiązało się z ryzykiem uszczerbku wpływów podatkowych po stronie Skarbu Państwa. NSA nie zgodził się także ze stanowiskiem organów skarbowych co do konieczności obarczenia spółki sankcją z art. 108 ust. 1 polskiej ustawy o VAT, a mianowicie koniecznością zapłaty podatku wykazanego na wystawionych przez nią fakturach. Sprzedaż paliwa przez stacje paliw również podlegała opodatkowaniu VAT, dlatego stosując sankcję z art. 108 ust. 1, doszłoby do podwójnego obciążenia tym podatkiem tej samej dostawy.

Czy polskie przepisy są zgodne z unijną dyrektywą VAT?

Naczelny Sąd Administracyjny wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem prejudycjalnym, czy zasada proporcjonalności i przepisy unijnej dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie zastosowaniu takiej regulacji obowiązującej w państwie członkowskim, jak regulacja art. 108 ust. 1 polskiej ustawy o VAT, do faktur wystawionych przez przedsiębiorcę działającego w dobrej wierze, jeżeli:

  • jego działanie nie wiązało się z oszustwem podatkowym, ale wynikało z błędnej wykładni przepisów, dokonanej przez strony transakcji, a opartej o wykładnię przepisów prezentowaną przez same organy podatkowe i powszechną praktykę w tym zakresie w momencie dokonywania transakcji, przyjmującą wadliwie, że wystawca faktury dokonuje dostawy towarów, podczas gdy faktycznie świadczy usługę pośrednictwa finansowego zwolnioną od VAT oraz
  • odbiorca faktury z nienależnie wykazanym VAT miałby prawo do żądania jego zwrotu przy prawidłowym zafakturowaniu transakcji przez podatnika faktycznie dokonującego na jego rzecz dostawy towarów?

Brak możliwości skorygowania VAT po wszczęciu kontroli jest niezgodny z prawem Unii

REKLAMA

Trybunał Sprawiedliwości UE w wydanym 18 marca 2021 r. wyroku stwierdził, że o ile państwa członkowskie mogą ustanawiać przepisy zapobiegające oszustwom podatkowym i zabezpieczające pobór podatku, o tyle przepisy te nie powinny wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. Nie mogą więc być wykorzystywane w sposób naruszający fundamentalną dla wspólnotowego systemu VAT zasadę neutralności tego podatku. Ideą tej zasady jest całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku od towarów i usług w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. TSUE wskazuje dalej, że w celu zapewnienia tej neutralności kraje członkowskie ustanawiają regulacje umożliwiające skorygowanie wszystkich nienależnie wykazanych na fakturze podatków, o ile jej wystawca wykazał się dobrą wiarą, zwłaszcza opartą na utrwalonej praktyce organów podatkowych. Trybunał stwierdził, że choć w Polsce takie przepisy ustanowiono, to jednak nie mają one zastosowania w sytuacji, gdy wobec przedsiębiorcy wszczęto kontrolę podatkową. Mając to na uwadze, orzekł:

„W tych okolicznościach na zadane pytanie należy odpowiedzieć, że art. 203 dyrektywy 2006/112 oraz zasady proporcjonalności i neutralności VAT należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, które w konsekwencji wszczęcia procedury kontroli podatkowej nie zezwalają podatnikowi działającemu w dobrej wierze na korektę faktur z nienależnie wykazanym VAT, mimo że odbiorca tych faktur miałby prawo do zwrotu tego podatku, gdyby transakcje wykazane na tych fakturach zostały należycie rozliczone” (sprawa UAB „P.” przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Białymstoku, sygn. akt C-48/20).

Bardzo ważne dla przedsiębiorców rozstrzygnięcie TSUE

To bardzo dobre, korzystne dla przedsiębiorców rozstrzygnięcie, po raz kolejny przypominające, że polskie przepisy podatkowe wykraczają ponad to, co jest konieczne. Odebranie firmom możliwości skorygowania VAT tylko z uwagi na wszczęcie wobec nich kontroli podatkowej narusza fundamentalną dla wspólnego systemu podatku od wartości dodanej zasadę neutralności tego podatku. Wyrok otwiera przed firmami furtkę do korygowania w podobnych sytuacjach VAT w przyszłości, jak i do audytu prawnego toczących się już przeciw nim kontroli podatkowych, a nawet rewizji tych już zakończonych dla nich niekorzystnym wynikiem. Dodatkowo dochodzi jeszcze kwestia zapłaconego przez przedsiębiorców, na żądanie organów, podatku wykazanego przez nich na fakturach VAT – jak się okazuje – niesłusznie.

Bo jak stwierdziły oba sądy, zarówno polski NSA, jak i unijny TSUE, nie można w takich przypadkach, jak w opisanej sprawie, stosować wobec przedsiębiorców sankcji z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł wprost, że prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania, Trybunał również: „…odmowa przyznania możliwości korekty faktur za paliwa z nienależnie wykazanym VAT wystawionych spółkom transportowym, podczas gdy dostawy paliwa dokonane przez stacje paliw na rzecz tych spółek transportowych również podlegają opodatkowaniu VAT, sprowadzałaby się do nałożenia na skarżącą w postępowaniu głównym obciążenia podatkowego z naruszeniem zasady neutralności VAT” (sygn. akt C-48/20).

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowy podatek uderzy w e-commerce? KIG ostrzega: MŚP mogą nie przetrwać zmian!

Planowane rozszerzenie podatku od sprzedaży detalicznej na e-commerce może zdusić rozwój małych i średnich firm, spowolnić cyfrowy handel i podnieść ceny dla konsumentów. Zamiast wyrównania szans – ryzyko poważnych nierówności i zahamowania eksportu MŚP. Alarmuje Krajowa Izba Gospodarcza!

Fakty i mity o obowiązkowym KseF. Kto w firmie jest odpowiedzialny za wdrożenie?

Wprowadzenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 2026 roku stanowi jedną z najbardziej znaczących zmian w obszarze zarządzania dokumentacją podatkową i obiegiem informacji finansowej w polskich przedsiębiorstwach. Choć w debacie publicznej KSeF często postrzegany jest wyłącznie jako system teleinformatyczny Ministerstwa Finansów, jego wdrożenie ma charakter głęboko transformacyjny – obejmuje nie tylko narzędzia informatyczne, ale również procesy operacyjne, strukturę organizacyjną oraz podział odpowiedzialności wewnątrz firm.

Dlaczego zagraniczne firmy kurierskie płacą w Polsce podatek mniejszy niż 1% ich przychodów? „Lista wstydu” branży kurierskiej

InPost, polska firma zarejestrowana w Krakowie, w 2024 roku miał 9,85 mld złotych przychodu i zapłacił 375 mln złotych podatku CIT – to o ponad 100 mln złotych więcej niż rok wcześniej. Podatek wyniósł 3,8% przychodów – to po raz kolejny rekordowa kwota w historii firmy. Zagraniczne firmy kurierskie działające w Polsce za rok 2024 w sumie odprowadziły tylko 89,8 mln zł podatku dochodowego.

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Rewolucja coraz bliżej

KSeF. Od lutego 2026 do stycznia 2027 roku większość firm działających w Polsce zostanie objęta obowiązkiem e-fakturowania. Proces ten wciąż budzi wiele pytań – awaryjność systemu, sprawność przesyłania danych, ich ochrona, a także niejasności w nowych regulacjach wywołują obawy co do wpływu wdrożenia e-fakturowania na funkcjonowanie sprzedaży i raportowania w firmach.

REKLAMA

Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

REKLAMA