Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Rozliczenia między Liderem a Partnerem konsorcjum a VAT

W poprzednim artykule opisaliśmy interpretację indywidualną, w której organ podatkowy rozstrzygnął, że rozliczenia dokonywane pomiędzy uczestnikami konsorcjum, zgodnie z uzgodnionym kluczem podziału przychodów, podlegają opodatkowaniu VAT. Uznał bowiem, że kwoty wypłacane przez Lidera na rzecz Partnera, w ramach rozliczenia/podziału przychodów na podstawie umowy konsorcjum, stanowią wynagrodzenie należne Partnerowi z tytułu świadczenia na rzecz Lidera usług opodatkowanych VAT.

Z kolei w interpretacji indywidualnej wydanej w maju 2022 r. organ podatkowy potwierdził, że w odniesieniu do rozliczeń pomiędzy Liderem a Partnerem nie dochodzi do jakiejkolwiek czynności opodatkowanej VAT. W konsekwencji, zdaniem organu, Partner nie jest zobowiązany do rozliczania VAT z tytułu przekazania mu przez Lidera części wynagrodzenia w związku z udziałem we wspólnym przedsięwzięciu, w udziale wynikającym z umowy konsorcjum (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 maja 2022 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.123.2022.2.WK).

Z wnioskiem wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej zwrócili się podatnicy, którzy zawarli umowę konsorcjum w zakresie wspólnego świadczenia usług prawnych oraz usług doradztwa podatkowego na rzecz klientów. Zawarta przez nich umowa konsorcjum przewidywała, że każdy z konsorcjantów ponosił odpowiedzialność za wykonanie swoich obowiązków wobec osób trzecich, przy czym odpowiedzialność wobec wspólnych klientów była solidarna. We wszystkich umowach z klientami jako strony wskazani byli Lider i Partner działający wspólnie, na podstawie umowy konsorcjum (przy czym Lider działał zarówno w imieniu własnym na własny rachunek, jak również w imieniu i na rzecz Partnera).

Autopromocja

Zgodnie z przyjętymi zasadami rozliczeń, Lider wystawiał na rzecz klientów faktury dokumentujące wspólną realizację usług przez obu członków konsorcjum, opiewające na całą kwotę należnego im wynagrodzenia (tj. także w części przysługującej Partnerowi). Na podstawie otrzymanej faktury, klienci dokonywali płatności całości wynagrodzenia bezpośrednio na rzecz Lidera. Część wynagrodzenia przysługująca Partnerowi była mu następnie przekazywana przez Lidera, zgodnie z udziałem wynikającym z umowy konsorcjum (co do zasady, podział wynagrodzenia dokonywany był po połowie, niezależnie od wykonanych faktycznie czynności, przy czym możliwe było przyjęcie innego udziału, np. w przypadku przewidywanego istotnie większego zaangażowania jednego z konsorcjantów w wykonanie umowy na rzecz klienta).

W ramach konsorcjum Lider i Partner nie wykonywali na swoją rzecz żadnych czynności za wynagrodzeniem (taka sytuacja mogła mieć miejsce wyłącznie w ramach współpracy polegającej na podwykonawstwie, realizowanej poza umową konsorcjum, w przypadku zlecania sobie wzajemnie czynności wykonywanych samodzielnie na rzecz klientów).

W świetle opisanych okoliczności faktycznych, konsorcjanci oczekiwali potwierdzenia, że:

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

• w odniesieniu do dokonywanych pomiędzy nimi rozliczeń nie dochodzi do jakiejkolwiek czynności opodatkowanej VAT;
• w konsekwencji, Partner nie jest zobowiązany do wykazania VAT należnego z tytułu przekazania mu przez Lidera części wynagrodzenia w związku z udziałem we wspólnym przedsięwzięciu, w udziale wynikającym z umowy konsorcjum;
• zatem rozliczenia te mogą być dokumentowane notą księgową (uznaniową lub obciążeniową).

Dyrektor KIS: między Liderem a Partnerem konsorcjum nie dochodzi do czynności opodatkowanych VAT

Dyrektor KIS potwierdził stanowisko uczestników konsorcjum. W wydanej interpretacji organ podatkowy uznał, że pomiędzy Liderem a Partnerem nie dochodzi do żadnych czynności opodatkowanych VAT, a jedynie do transferu przez Lidera na rzecz Partnera części wynagrodzenia z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Transfer ten, zdaniem organu, nie powinien być dokumentowany fakturą, lecz innym dowodem księgowym (np. notą księgową).

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, organ przytoczył następujące argumenty:

• okolicznością, która decyduje o opodatkowaniu VAT, jest odpłatność za świadczoną usługę, tj. wynagrodzenie należne za dane świadczenie – w ocenie organu, operacja księgowa, dokonywana przez Lidera na rzecz Partnera, nie spełnia tego kryterium, z uwagi na brak świadczenia wzajemnego;
• część wynagrodzenia przysługująca Partnerowi nie stanowi odpłatności z tytułu świadczenia usług bądź dostawy towarów pomiędzy konsorcjantami – lecz rozliczenie będące podziałem zysku z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia;
• rozliczenia te, jako nieodnoszące się do żadnych czynności opodatkowanych VAT pomiędzy Partnerem a Liderem, pozostają zatem poza zakresem opodatkowania VAT – w szczególności, Partner nie jest zobowiązany do rozliczania VAT z tytułu przekazania mu przez Lidera części wynagrodzenia w związku z udziałem we wspólnym przedsięwzięciu, w udziale wynikającym z umowy konsorcjum.

Co istotne, organ podatkowy uznał, że Partner nie wykonuje na rzecz Lidera żadnych usług – nie podważając stwierdzenia konsorcjantów, iż wszystkie czynności realizowane w ramach konsorcjum wykonywane są wspólnie przez Lidera i Partnera bezpośrednio na rzecz klientów (konsorcjanci nie są usługobiorcami, wręcz odwrotnie – występują zbiorowo w charakterze usługodawców, wykonujących wspólnie usługi na rzecz klientów, zatem nie dochodzi między nimi do odsprzedaży/refakturowania usług).

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

W odróżnieniu od interpretacji indywidualnej przedstawionej w naszym poprzednim artykule, w tym przypadku organ podatkowy nie stwierdził, że usługi realizowane przez Partnera w ramach umowy konsorcjum, są świadczone na rzecz Lidera (w ramach łańcucha świadczeń), a w rezultacie nie zidentyfikował świadczenia wzajemnego wobec kwot wypłacanych przez Lidera na rzecz Partnera z tytułu podziału przychodów na podstawie umowy konsorcjum.

Wątpliwości jest więcej – zapraszamy na webinarium!

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Niejednolita linia interpretacyjna w zakresie rozliczeń VAT w ramach konsorcjum jest źródłem licznych wątpliwości. Które zagadnienia budzą najwięcej wątpliwości w praktyce? Na czym polega ryzyko podatkowe i jak się przed nim uchronić?
Problemy te omówimy w trakcie naszego webinarium „Rozliczenia VAT w ramach konsorcjum” – zapraszamy do zapoznania się z agendą szkolenia oraz do bezpłatnej rejestracji. Termin szkolenia online: 17 listopada 2022 r. o godz. 10:00.

Justyna Kowalik, doradca podatkowy w Enodo Advisors, specjalizuje się w podatku od towarów i usług