REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

VAT 2014 - moment dokonania dostawy

Subskrybuj nas na Youtube
VAT 2014 - moment dokonania dostawy
VAT 2014 - moment dokonania dostawy

REKLAMA

REKLAMA

W przypadku dostawy towarów termin powstania obowiązku podatkowego wyznacza moment dokonania dostawy. Zasada ta obowiązuje od 1 stycznia 2014 r. Jednak jak się okazuje, obecnie wiele obaw związanych jest z dostawą towarów, która realizowana jest z udziałem przewoźnika. Nasuwa się pytanie: kiedy wówczas następuje dostawa? Zdaniem organów podatkowych jest to zasadniczo data wydania towaru przewoźnikowi.

Jeżeli nie ma zastosowania szczególna regulacja, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług).

REKLAMA

Zobacz ujednolicony tekst ustawy: USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

Dla celów rozliczeń VAT dokonanie dostawy towaru to przekazanie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Jeżeli nabywca odbiera towar od dostawcy, to (w zasadzie) nie wystąpi problem z wyznaczeniem daty dostawy. Gorzej, gdy towar jest przesyłany. W drugim przypadku musi pojawić się pytanie, w jakim momencie następuje dostawa towaru, a co za tym idzie – kiedy powstaje u sprzedawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług?

Moment dokonania dostawy w VAT - jak organy podatkowe interpretują przepisy

W ostatnim czasie coraz częściej wskazuje się, że gdy między stronami umowy nie ma szczególnych ustaleń, to należy odwołać się do art. 544 § 1 Kodeksu cywilnego. Według tych regulacji:

(...) jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Taki pogląd został zaprezentowany m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 stycznia 2014 r. (sygn. IPTPP2/443-855/13-6/IR):

W związku z powyższym, odnosząc powołane przepisy prawa do przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy Zainteresowany wystawi fakturę w ostatnim dniu danego miesiąca i jednocześnie dany towar przekaże przewoźnikowi (spedytorowi), który towar ten dostarczy odbiorcy w pierwszych dniach następnego miesiąca, zaś – jak wskazał Wnioskodawca – przeniesienie na nabywcę prawa do dysponowania towarem jak właściciel będzie następowało wraz z wydaniem towaru spedytorowi – to w momencie wydania towaru z magazynu spedytorowi dokonana zostanie dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Zatem w tym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej transakcji, w myśl obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. art. 19a ust. 1 ustawy.

Kalkulatory

Aktywne druki i formularze

To by oznaczało, że wobec braku odrębnych ustaleń i pod warunkiem wydania towaru profesjonalnej firmie trudniącej się przewozem dostawa ma miejsce już w momencie wydania towaru przewoźnikowi.

REKLAMA

Firma Bud Hurt zawarła z kontrahentem umowę dostawy materiałów budowlanych. W kontrakcie nie zostało wskazane, kiedy i jak dostawa będzie zrealizowana. Na podstawie odrębnych ustaleń dostawca wynajął przewoźnika i 30 kwietnia przekazał mu towar. Wobec braku odrębnych ustaleń należy przyjąć, że wydanie towaru zostało dokonane 30 kwietnia, a bez znaczenia jest to, kiedy towar został dostarczony nabywcy.

Wykładnia, która obecnie zyskuje na popularności, że już w dniu wydania towaru przewoźnikowi powstaje obowiązek podatkowy w VAT, satysfakcjonuje zarówno większość dostawców, jak i fiskusa. Dzięki takiemu kwalifikowaniu czynności podatnicy-dostawcy pozbywają się problemu ze śledzeniem towaru w celu ustalenia, kiedy miała miejsce dostawa.

Z kolei Skarb Państwa wcześniej otrzymuje podatek (oczywiście przy założeniu, że wysyłka jest w jednym miesiącu, a dostarczenie towaru do odbiorcy w następnym). Jeżeli „nałożymy” na to fakt, że towar często wysyłany jest wraz z fakturą, a nabywca, otrzymawszy taki dokument dopiero w następnym miesiącu, musi wstrzymać się z rozliczeniem VAT naliczonego do deklaracji za miesiąc otrzymania, to organy podatkowe zyskują na tym najbardziej.

Jakie są argumenty przeciw stanowisku organów podatkowych

REKLAMA

Problem w tym, że taka – zdawałoby się – przyjazna (prawie) wszystkim wykładnia musi budzić zastrzeżenia, jeżeli weźmiemy pod uwagę autonomię prawa podatkowego i treść pojęcie „przekazanie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel”.

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że prawo cywilne tworzy szczególną fikcję wydania, która de facto nie musi oznaczać uzyskania przez nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Nawet jeżeli przyjmiemy, że według prawa cywilnego nastąpiło wydanie towaru (przy warunkach dostawy wskazujących na konieczność dostarczenia towaru do magazynu odbiorcy lub innego miejsca), aż do momentu przekazania towaru nie może być mowy o nabyciu prawa do rozporządzania jak właściciel.

Tymczasem na płaszczyźnie VAT to właśnie przekazanie prawa do rozporządzania jak właściciel, a nie samo tylko wydanie towaru, ma decydujące znaczenie. To oznacza, że definiując moment powstania obowiązku podatkowego w VAT w przypadku dostawy ruchomej, należy ustalić, od kiedy, od jakiego momentu nabywca faktycznie może dysponować, rozporządzać nabywaną rzeczą jak właściciel. Najczęściej w tych przypadkach, w których warunki dostawy wskazują na moment dostarczenia towaru do określonego miejsca, warunek ten nie jest spełniony.

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Nie jest też tak, że organy podatkowe w każdym przypadku uznają, iż momentem dostawy jest moment wydania towaru przewoźnikowi. Jak czytamy w wyjaśnieniach MF w broszurze informacyjnej:

W przypadku gdy ryzyko utraty towarów w ich wysyłkowej dostawie ponosi dostawca, będzie to miało miejsce z chwilą wydania towaru jego nabywcy.

Firma dokonuje dostaw towarów wyłącznie wysyłkowo. W tym celu korzysta z usług pocztowych oraz firm kurierskich. Nabywca wybiera sposób dostarczenia (pocztą lub kurierem) i dokonuje zapłaty w chwili odbioru towaru (ryzyko utraty towarów ponosi dostawca). W takich przypadkach obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wydania towaru jego nabywcy.

Z kolei w przepisach prawa cywilnego zostało wskazane, że „w razie wątpliwości” przyjmuje się, iż wydanie nastąpiło wraz z powierzeniem rzeczy profesjonalnemu przewoźnikowi. To oznacza, że jeżeli strony wyraźnie i jednoznacznie umówiły się, iż za moment dostawy uznają dostarczenie towaru przez dostawcę do nabywcy lub innego ustalonego miejsca, to nie ma podstaw do przyjęcia, iż dostawa miała miejsce już w momencie wysyłki (przekazania towaru przewoźnikowi). Ma to miejsce bez względu na to, czy dostawca wykorzystuje swój własny transport czy zewnętrznego przewoźnika.

Firmy zawarły umowę dostawy specjalistycznej maszyny. Zgodnie z warunkami dostawy sprzedawca ma dostarczyć towar do magazynu nabywcy, korzystając z firmy kurierskiej. Nabywca sprawdzi przesyłkę i potwierdzi odbiór. Przy braku akceptacji towar będzie odesłany do dostawcy i strony uznają, że dostawa nie była realizowana. Przy takich wyraźnie zdefiniowanych warunkach dostawy nie powinno być mowy o tym, że dostawa ma miejsce już w momencie przekazania towaru kurierowi, lecz dopiero wraz z jego dostarczeniem i odbiorem przez nabywcę.

Jakie jest ryzyko i zagrożenia stosowania się do interpretacji organów podatkowych

Skoro wszyscy są zadowoleni z wykładni, według której dostawa towarów (i obowiązek podatkowy) ma miejsce w momencie przekazania towaru przewoźnikowi, to po co dzielić włos na czworo i szukać dziury w całym. Abstrahując od kwestii praworządności i oczekiwania, że prawo będzie stosowane, problem tkwi w tym, że właśnie nie wszyscy są zadowoleni z takiej wykładni.

Jest cała rzesza sprzedawców, którzy mają prawidłowo skonfigurowane procesy dostarczania towarów oraz wymiany informacji z przewoźnikami i którzy nie są zainteresowani kredytowaniem Skarbu Państwa (bo de facto o tym należałoby mówić przy wcześniejszej zapłacie podatku). Bez znaczenia dla nich jest to, że wcześniejsza zapłata podatku od towarów i usług nie niesie ze sobą ryzyka natury fiskalnej (w VAT).

Problem w tym, że w razie upowszechnienia się wykładni wskazującej na wysyłkę jako zdarzenie kreujące obowiązek podatkowy w VAT, to właśnie ci, którzy stosują zasady wynikające z przepisów prawa podatkowego, mogą mieć problemy i mogą być narażeni na spory z fiskusem.

Oprócz tego należy pamiętać o stronie formalnej ewentualnej nieskutecznej dostawy. Gdyby bowiem okazało się, że nabywca nie podjął towaru i powróciłby on do sprzedawcy, a byłaby jednocześnie wprowadzona do obrotu faktura potwierdzająca taką dostawę, to dla zrealizowania korekty „in minus” należałoby przeprowadzić operację korygowania faktury w trybie przewidzianym dla zwrotu towaru (czyli w rygorze potwierdzenia odbioru faktury korygującej).


Ponadto nie można zapominać, że jest jeszcze druga strona transakcji – nabywca dokonujący rozliczenia podatku naliczonego. Tutaj bardzo wyraźnie artykułowana jest obawa, że nawet jeżeli nabywca będzie dysponował w miesiącu wysyłki towaru fakturą, to zostanie mu zakwestionowane prawo do rozliczenia VAT naliczonego w tym miesiącu. Ewentualna zmiana wykładni i przyjęcie, że jednak w konkretnym przypadku to nie wysyłka, lecz dostarczenie towaru decyduje o momencie powstania obowiązku podatkowego, nie przysporzy problemów sprzedawcy. Natomiast u nabywcy oznaczałoby to zbyt wczesne rozliczenie podatku naliczonego, ze wszystkimi tego konsekwencjami fiskalnymi i karnoskarbowymi.

Przy ustalaniu momentu dostawy towarów wysyłanych decydują przede wszystkim ustalenia umowne.

Niewątpliwie w niektórych przypadkach dostawa musi być opodatkowana już w momencie wysyłki (przekazania towaru przewoźnikowi). Jednak zbyt częste odwoływanie się do takiej interpretacji, w szczególności z pominięciem indywidualnych ustaleń stron zawartych w kontrakcie oraz zasad podatkowych, może doprowadzić nie tylko do sporów z fiskusem, ale również, co być może jest gorsze, do konfliktu z kontrahentami – konfliktu z podatkami w tle.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 19a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

• art. 544 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 121.

Radosław Kowalski

doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, prowadzący szkolenia z zakresu podatków

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA