REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w orzecznictwie TSUE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mateusz Rudaś
Doradca podatkowy
Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w orzecznictwie TSUE
Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w orzecznictwie TSUE
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest niezwykle istotne z punktu widzenia prawidłowego ustalenia miejsca świadczenia usług w VAT. Przepisy polskiej ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają jednakże definicji tego pojęcia. Definicja taka istnieje wprawdzie w prawie unijnym, jednakże budzi ona liczne wątpliwości interpretacyjne. W celu prawidłowego zidentyfikowania, czy świadczenie lub nabycie usług jest związane z stałymi miejscem prowadzenia działalności, bardzo ważna jest zatem znajomość orzecznictwa TSUE.

Regulacje unijne

Od dnia 1 lipca 2011 r. stałe miejsce prowadzenia działalności zostało zdefiniowane w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego sytemu podatku od wartości dodanej. W świetle art. 11 tego rozporządzenia „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by

REKLAMA

Autopromocja

1) umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (z punktu widzenia usługobiorcy) lub

2) umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje (z punktu widzenia usługodawcy).

Wprowadzenie powyższej definicji do prawa unijnego jest zwieńczeniem dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wypracował kryteria umożliwiające wyodrębnienie stałego miejsca prowadzenia działalności. Jednakże z uwagi na stale pojawiające się wątpliwości interpretacyjne orzecznictwo TSUE wciąż jest istotne dla prawidłowego rozumienia tego pojęcia. Wskazuje na to również preambuła wspomnianego już Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011, gdzie w pkt 14 zawarto stwierdzenie, że w celu zapewnienia jednolitego stosowania zasad dotyczących miejsca dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu należy wyjaśnić pojęcia, takie jak: siedziba działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania oraz zwykłe miejsce pobytu. Stosowanie możliwe jak najbardziej precyzyjnych i obiektywnych kryteriów powinno ułatwić stosowanie tych pojęć w praktyce; należy przy tym uwzględniać orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Oznacza to, że za każdym razem oceniając stan faktyczny pod kątem posiadania przez dany podmiot stałego miejsca prowadzenia działalności należy wziąć pod uwagę nie tylko definicję zawartą w Rozporządzeniu, ale i orzeczenia TSUE dotyczące tego zagadnienia. Poniżej zaprezentowane zostały kluczowe wnioski sformułowane w wyrokach TSUE.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Orzecznictwo TSUE

W jednym z pierwszych wyroków w sprawie stałego miejsca prowadzenia działalności z dnia 4 lipca 1985 r. w sprawie 168/84 Gunter Berkholz v. Finanz-amt Hamburg-Mitte-Altstadt TSUE uznał, że zamontowanie [urządzeń] do prowadzenia działalności gospodarczej, takich jak automaty do gier, na pokładzie statku kursującego na pełnym morzu poza terytorium kraju, mogło być potraktowane jako stałe miejsce prowadzenia działalności jedynie w przypadku, gdy w miejscu tym znajduje się na stałe zarówno zasoby ludzkie, jak i techniczne niezbędne do świadczenia tych usług oraz gdy nie ma podstaw do uznania, że usługi te zostały wykonane w miejscu siedziby usługodawcy.

W wyroku z dnia 20 lutego 1997 r. w sprawie C-260/95 Commissioners of Customs and Excise v. DFDS A/S TSUE wskazał, że usługi świadczone przez biuro podróży, posiadające siedzibę w jednym państwie, poprzez firmę – pośrednika działającego w drugim państwie, mogą być uważane za świadczone w tym drugim państwie, jeśli spółka ta, działająca jako jednostka pomocnicza dla biura podróży, ma personel oraz zaplecze techniczne, typowe dla stałego miejsca prowadzenia działalności. Z orzeczenia tego wyprowadzić można niezwykle istotny wniosek, że stałe miejsce prowadzenie działalności niekoniecznie musi być związane z posiadaniem własnego personelu, tj. z zatrudnianiem pracowników i z posiadaniem własnego zaplecza technicznego. Podatnik może bowiem uzyskać strukturę o wystarczającym stopniu trwałości poprzez zawarcie umów z innymi podmiotami (np. najmu, dzierżawy, obsługi magazynowej itp.).

Przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału były kilkukrotnie sprawy dotyczące podmiotów świadczących usługi leasingowe. W orzeczenia z dnia 17 lipca 1997 r. w sprawie C-190/95 ARO Lease BV v. Inspecteur van de Belastingdienst Grote Ondernemingen te Amsterdam wynika, że jeśli spółka leasingowa nie posiada w państwie członkowskim zarówno własnego personelu, jak i struktury organizacyjnej, która ma wystarczający stopień trwałości umożliwiający sporządzanie umów bądź podejmowanie decyzji zarządczych i w ten sposób umożliwiający niezależne świadczenie usług, nie można przyjąć, iż spółka ta posiada stałe miejsce prowadzenia działalności w tym państwie. Natomiast w wyroku z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie C-390/96 Lease Plan Luxembourg SA v. Państwo Belgijskie TSUE stwierdził, że przedsiębiorstwo z siedzibą w jednym państwie członkowskim, które wynajmuje lub leasinguje pewną liczę pojazdów klientom mającym siedzibę w innym państwie członkowskim, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w tym drugim państwie członkowskim tylko dlatego, że wynajmuje bądź leasinguje pojazdy.

W orzeczeniu z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie C-73/06 Planzer Luxembourg Sarl v. Bundeszentralamt für Steuern Trybunał zajął się kwestią stałego miejsca prowadzenia działalności w kontekście usług transportowych. W wyroku w tej sprawie TSUE uznał, że jeżeli chodzi o działalność transportową, to stałe miejsce prowadzenia działalności oznacza, dla celu wspólnotowych przepisów dotyczących podatku VAT, co najmniej pomieszczenie biurowe, w którym mogą być sporządzane umowy i z którego mogą być podejmowane decyzje dotyczące zwykłego zarządu, a także miejsce postoju pojazdów służących wykonywaniu tej działalności. Z kolei rejestracja tych pojazdów w danym państwie członkowskim niekoniecznie jest oznaką posiadania stałego przedsiębiorstwa w danym państwie członkowskim.

Biuletyn VAT

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

W uzasadnieniu do powyższego wyroku TSUE wskazał ponadto, że stałego miejsca prowadzenia działalności nie kreuje trwałe urządzenie używane przez danego przedsiębiorcę do działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym, takiej jak rekrutacja pracowników lub zakup środków technicznych koniecznych dla wykonywania działalności przedsiębiorcy. Natomiast z innego wyroku z dnia 25 października 2012 r. w połączonych sprawach C-318/11 i C-319/11 Daimler AG i Widex A/S v. Skatteverket wynika, że za podmiot mający w danym państwie stałe miejsce prowadzenia działalności nie można uważać podatnika przeprowadzającego w tym państwie jedynie testy techniczne lub prace badawcze z wyłączeniem transakcji podlegających opodatkowaniu.

Z kolei w najnowszym orzeczeniu z dnia 16 października 2014 r. w sprawie C-605/12 Welmory sp. z o.o. v. Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku TSUE zajął się problematyką powstania stałego miejsca prowadzenia działalności w przypadku bliskiej współpracy dwóch podmiotów powiązanych. Z uzasadnienia do wyroku w tej sprawie wynika, że aby jedną spółkę można było uważać za posiadającą stałe miejsce prowadzenia działalności w rozumieniu art. 44 dyrektywy VAT, powinna ona dysponować przynajmniej strukturą charakteryzującą się wystarczającą stałością, umożliwiającą, w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych przez drugą spółkę do własnych potrzeb działalności gospodarcze. W kontekście stanu faktycznego tej sprawy (działalność polegająca na sprzedaży internetowych „bidów”) TSUE stwierdził, że strukturą umożliwiającą odbiór i wykorzystywanie usług na potrzeby własnej działalności byłoby przykładowo wyposażenie informatyczne, serwery i odpowiednie oprogramowanie.


Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej a VAT - podsumowanie

Z zaprezentowanych powyżej orzeczeń TSUE dotyczących problematyki stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wyprowadzić można szereg wskazówek interpretacyjnych, które nie wynikają z samej definicji tego pojęcia zawartej w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011. W szczególności:

  • analizując czy posiadana struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego spełnia kryteria stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności (np. przy usługach internetowych niezbędne są serwery, oprogramowanie itp.);
  • do posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie jest konieczne zatrudnianie pracowników (możliwe jest również korzystanie z obcego personelu, outsourcing);
  • zaplecze techniczne stałego miejsca prowadzenia działalności oznacza nie tylko składniki majątku podatnika, ale również środki, którymi dysponuje na podstawie umów najmu, dzierżawy, leasingu itp.;
  • stałe miejsce prowadzenia działalności nie powstaje w przypadku wykonywania czynności o charakterze przygotowawczym, pomocniczym, testowym lub badawczym.
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Prof. Modzelewski: Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Jak?

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

REKLAMA

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

REKLAMA