REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w orzecznictwie TSUE

Mateusz Rudaś
Doradca podatkowy
Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w orzecznictwie TSUE
Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w orzecznictwie TSUE
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest niezwykle istotne z punktu widzenia prawidłowego ustalenia miejsca świadczenia usług w VAT. Przepisy polskiej ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają jednakże definicji tego pojęcia. Definicja taka istnieje wprawdzie w prawie unijnym, jednakże budzi ona liczne wątpliwości interpretacyjne. W celu prawidłowego zidentyfikowania, czy świadczenie lub nabycie usług jest związane z stałymi miejscem prowadzenia działalności, bardzo ważna jest zatem znajomość orzecznictwa TSUE.

Regulacje unijne

Od dnia 1 lipca 2011 r. stałe miejsce prowadzenia działalności zostało zdefiniowane w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego sytemu podatku od wartości dodanej. W świetle art. 11 tego rozporządzenia „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by

REKLAMA

Autopromocja

1) umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (z punktu widzenia usługobiorcy) lub

2) umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje (z punktu widzenia usługodawcy).

Wprowadzenie powyższej definicji do prawa unijnego jest zwieńczeniem dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wypracował kryteria umożliwiające wyodrębnienie stałego miejsca prowadzenia działalności. Jednakże z uwagi na stale pojawiające się wątpliwości interpretacyjne orzecznictwo TSUE wciąż jest istotne dla prawidłowego rozumienia tego pojęcia. Wskazuje na to również preambuła wspomnianego już Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011, gdzie w pkt 14 zawarto stwierdzenie, że w celu zapewnienia jednolitego stosowania zasad dotyczących miejsca dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu należy wyjaśnić pojęcia, takie jak: siedziba działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania oraz zwykłe miejsce pobytu. Stosowanie możliwe jak najbardziej precyzyjnych i obiektywnych kryteriów powinno ułatwić stosowanie tych pojęć w praktyce; należy przy tym uwzględniać orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Oznacza to, że za każdym razem oceniając stan faktyczny pod kątem posiadania przez dany podmiot stałego miejsca prowadzenia działalności należy wziąć pod uwagę nie tylko definicję zawartą w Rozporządzeniu, ale i orzeczenia TSUE dotyczące tego zagadnienia. Poniżej zaprezentowane zostały kluczowe wnioski sformułowane w wyrokach TSUE.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: 500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Orzecznictwo TSUE

W jednym z pierwszych wyroków w sprawie stałego miejsca prowadzenia działalności z dnia 4 lipca 1985 r. w sprawie 168/84 Gunter Berkholz v. Finanz-amt Hamburg-Mitte-Altstadt TSUE uznał, że zamontowanie [urządzeń] do prowadzenia działalności gospodarczej, takich jak automaty do gier, na pokładzie statku kursującego na pełnym morzu poza terytorium kraju, mogło być potraktowane jako stałe miejsce prowadzenia działalności jedynie w przypadku, gdy w miejscu tym znajduje się na stałe zarówno zasoby ludzkie, jak i techniczne niezbędne do świadczenia tych usług oraz gdy nie ma podstaw do uznania, że usługi te zostały wykonane w miejscu siedziby usługodawcy.

W wyroku z dnia 20 lutego 1997 r. w sprawie C-260/95 Commissioners of Customs and Excise v. DFDS A/S TSUE wskazał, że usługi świadczone przez biuro podróży, posiadające siedzibę w jednym państwie, poprzez firmę – pośrednika działającego w drugim państwie, mogą być uważane za świadczone w tym drugim państwie, jeśli spółka ta, działająca jako jednostka pomocnicza dla biura podróży, ma personel oraz zaplecze techniczne, typowe dla stałego miejsca prowadzenia działalności. Z orzeczenia tego wyprowadzić można niezwykle istotny wniosek, że stałe miejsce prowadzenie działalności niekoniecznie musi być związane z posiadaniem własnego personelu, tj. z zatrudnianiem pracowników i z posiadaniem własnego zaplecza technicznego. Podatnik może bowiem uzyskać strukturę o wystarczającym stopniu trwałości poprzez zawarcie umów z innymi podmiotami (np. najmu, dzierżawy, obsługi magazynowej itp.).

Przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału były kilkukrotnie sprawy dotyczące podmiotów świadczących usługi leasingowe. W orzeczenia z dnia 17 lipca 1997 r. w sprawie C-190/95 ARO Lease BV v. Inspecteur van de Belastingdienst Grote Ondernemingen te Amsterdam wynika, że jeśli spółka leasingowa nie posiada w państwie członkowskim zarówno własnego personelu, jak i struktury organizacyjnej, która ma wystarczający stopień trwałości umożliwiający sporządzanie umów bądź podejmowanie decyzji zarządczych i w ten sposób umożliwiający niezależne świadczenie usług, nie można przyjąć, iż spółka ta posiada stałe miejsce prowadzenia działalności w tym państwie. Natomiast w wyroku z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie C-390/96 Lease Plan Luxembourg SA v. Państwo Belgijskie TSUE stwierdził, że przedsiębiorstwo z siedzibą w jednym państwie członkowskim, które wynajmuje lub leasinguje pewną liczę pojazdów klientom mającym siedzibę w innym państwie członkowskim, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w tym drugim państwie członkowskim tylko dlatego, że wynajmuje bądź leasinguje pojazdy.

W orzeczeniu z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie C-73/06 Planzer Luxembourg Sarl v. Bundeszentralamt für Steuern Trybunał zajął się kwestią stałego miejsca prowadzenia działalności w kontekście usług transportowych. W wyroku w tej sprawie TSUE uznał, że jeżeli chodzi o działalność transportową, to stałe miejsce prowadzenia działalności oznacza, dla celu wspólnotowych przepisów dotyczących podatku VAT, co najmniej pomieszczenie biurowe, w którym mogą być sporządzane umowy i z którego mogą być podejmowane decyzje dotyczące zwykłego zarządu, a także miejsce postoju pojazdów służących wykonywaniu tej działalności. Z kolei rejestracja tych pojazdów w danym państwie członkowskim niekoniecznie jest oznaką posiadania stałego przedsiębiorstwa w danym państwie członkowskim.

Biuletyn VAT

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

W uzasadnieniu do powyższego wyroku TSUE wskazał ponadto, że stałego miejsca prowadzenia działalności nie kreuje trwałe urządzenie używane przez danego przedsiębiorcę do działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym, takiej jak rekrutacja pracowników lub zakup środków technicznych koniecznych dla wykonywania działalności przedsiębiorcy. Natomiast z innego wyroku z dnia 25 października 2012 r. w połączonych sprawach C-318/11 i C-319/11 Daimler AG i Widex A/S v. Skatteverket wynika, że za podmiot mający w danym państwie stałe miejsce prowadzenia działalności nie można uważać podatnika przeprowadzającego w tym państwie jedynie testy techniczne lub prace badawcze z wyłączeniem transakcji podlegających opodatkowaniu.

Z kolei w najnowszym orzeczeniu z dnia 16 października 2014 r. w sprawie C-605/12 Welmory sp. z o.o. v. Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku TSUE zajął się problematyką powstania stałego miejsca prowadzenia działalności w przypadku bliskiej współpracy dwóch podmiotów powiązanych. Z uzasadnienia do wyroku w tej sprawie wynika, że aby jedną spółkę można było uważać za posiadającą stałe miejsce prowadzenia działalności w rozumieniu art. 44 dyrektywy VAT, powinna ona dysponować przynajmniej strukturą charakteryzującą się wystarczającą stałością, umożliwiającą, w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych przez drugą spółkę do własnych potrzeb działalności gospodarcze. W kontekście stanu faktycznego tej sprawy (działalność polegająca na sprzedaży internetowych „bidów”) TSUE stwierdził, że strukturą umożliwiającą odbiór i wykorzystywanie usług na potrzeby własnej działalności byłoby przykładowo wyposażenie informatyczne, serwery i odpowiednie oprogramowanie.


Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej a VAT - podsumowanie

Z zaprezentowanych powyżej orzeczeń TSUE dotyczących problematyki stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wyprowadzić można szereg wskazówek interpretacyjnych, które nie wynikają z samej definicji tego pojęcia zawartej w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011. W szczególności:

  • analizując czy posiadana struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego spełnia kryteria stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności (np. przy usługach internetowych niezbędne są serwery, oprogramowanie itp.);
  • do posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie jest konieczne zatrudnianie pracowników (możliwe jest również korzystanie z obcego personelu, outsourcing);
  • zaplecze techniczne stałego miejsca prowadzenia działalności oznacza nie tylko składniki majątku podatnika, ale również środki, którymi dysponuje na podstawie umów najmu, dzierżawy, leasingu itp.;
  • stałe miejsce prowadzenia działalności nie powstaje w przypadku wykonywania czynności o charakterze przygotowawczym, pomocniczym, testowym lub badawczym.

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA