REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak orzecznictwo TSUE wpływa na stosowanie polskiego prawa podatkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Jak orzecznictwo TSUE wpływa na stosowanie polskiego prawa podatkowego /Fot. fotolia
Jak orzecznictwo TSUE wpływa na stosowanie polskiego prawa podatkowego /Fot. fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Funkcjonując w ramach Unii Europejskiej, zobowiązaliśmy się respektować prawo unijne oraz jego wykładnię wynikającą z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Celem jest ujednolicenie przepisów w ramach różnych krajów UE. W szczególności ma to zapewnić przestrzeganie zasad prawa europejskiego takich jak: autonomia prawa UE, pierwszeństwo prawa UE nad krajowym porządkiem czy zasada bezpośredniego skutku prawa UE.

Orzeczenia TSUE mogą mieć skutek bezpośredni (odnoszący się do krajowego porządku prawnego) albo pośredni (wywodzenie skutków interpretacyjnych/prawnych na podstawie podobnych spraw z innych jurysdykcji). Podatnicy powinni znać rolę orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, ponieważ w niektórych przypadkach rozstrzygnięcie pytania prejudycjalnego potrafi całkowicie zmienić przebieg dotychczasowego postępowania przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi.

REKLAMA

Kiedy sąd krajowy występuje do TSUE

REKLAMA

Jednym z zadań TSUE jest weryfikacja, czy norma prawa krajowego jest zgodna z prawem UE. W sytuacji powzięcia wątpliwości w zakresie zgodności, sąd krajowy powinien wystąpić z zapytaniem wstępnym do TSUE, stosownie do art. 267 Traktatu o Funkcjonowaniu UE (pytanie prejudycjalne). Zgodnie z utrwaloną już linią orzeczniczą to do sądu krajowego należy ocena, czy w danej sprawie niezbędne jest wystąpienie do TSUE celem rozstrzygnięcia wątpliwości w zakresie zgodności z prawem UE. W toku postępowania strona może w sposób pośredni sugerować, że dane regulacje są sprzeczne z prawem UE oraz wskazać podstawy dla sądu administracyjnego, tak aby był on zainteresowany wszczęciem procedury związanej z pytaniem prejudycjalnym.

Na marginesie warto wskazać, że zgodnie z art. 258 TFUE wniosek do TSUE może wnieść Komisja Europejska w sytuacji, gdy uzna, że dane państwo członkowskie uchybiło postanowieniom TFUE. Przykładowo w sytuacji wprowadzenia przez kraj przepisów podatkowych stanowiących pomoc de minimis, na którą Komisja nie wyraziła zgody, Komisja może wszcząć postępowania wobec tego kraju przed TSUE.

Moc obowiązująca

Orzeczenia TSUE nie mają w Polsce mocy powszechnie obowiązującej normy prawnej. Innymi słowy, orzeczenia TSUE stanowią wytyczne dla krajowego sądu w zakresie traktowania określonych transakcji. TSUE może wywierać wpływ na poszczególne jurysdykcje podatkowe w obszarze stosowania prawa, co nie jest i nie było kwestionowane przez sądy czy organy administracji skarbowej. Zasadniczo więc organy podatkowe i sądy administracyjne powinny dążyć do uwzględnienia tez wynikających z wyroków TSUE, tak aby osiągnąć rezultaty zgodne z unijnym porządkiem prawnym.

Podstawa do tworzenia prawa

Pomimo tego, iż orzeczenia TSUE nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa, sądy administracyjne i organy podatkowe często się do nich odnoszą. W niektórych przypadkach orzeczenia TSUE stanowią podstawę do wprowadzenia przepisów podatkowych. Przykładem może być polska sprawa Oil Trading Poland (wyrok TSUE z 12 lutego 2015 r., sygn. C-49/13), który był podstawą do objęcia akcyzą olejów smarowych. Następnie zostały wprowadzone stosowne przepisy do krajowego porządku prawnego. Zatem orzeczenia TSUE nie stwierdzają w tym zakresie niezgodności prawa z prawem UE, lecz wskazują, jak należy interpretować prawo UE, co jest podstawą dla krajowej administracji do wprowadzenia odpowiednich zmian w przepisach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kreacja kierunku orzeczniczego

TSUE może także podejmować regulacje niemające wpływu na system podatkowy w sposób bezpośredni, ale stanowiące o podejmowaniu nowego kierunku orzeczniczego.

W innym wyroku TSUE określił moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku usług budowlanych (wyrok TSUE z 2 maja 2019 r., sygn. C-224/18 Budimex SA), a konkretniej sprecyzował datę wykonania usługi. Przed pojawieniem się tego wyroku praktyka biznesowa określała datę wykonania usługi jako datę podpisania protokołu odbioru. Jednak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 kwietnia 2013 r., sygn. I FSK 1984/15, zmienił tę praktykę i jako datę wykonania robót wskazywano datę ich faktycznego zakończenia. TSUE w sprawie Budimex SA orzekł, że nie można uznać usługi za wykonaną w sytuacji, gdy ostatnim jej etapem jest odbiór prac, w czasie którego można zgłaszać uwagi. Zatem TSUE skorygował wypracowany już przez NSA i Ministerstwo Finansów (interpretacja ogólna z 1 kwietnia 2016 r.) kierunek orzeczniczy.

Niezgodność prawa krajowego z prawem UE

Dobrym przykładem niezgodności prawa krajowego z prawem UE jest sprawa przed TSUE C-319/12 (MDDP), gdzie TSUE w wyroku z 28 listopada 2013 r. wskazał, że zakres zwolnienia z podatku VAT usług szkoleniowych przewidziany w ustawie o VAT nie jest zgodny z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Jednak mimo iż TSUE stwierdził niezgodność przepisów z prawem TSUE, to nie odniósł się do kwestii naprawy tego błędu, pozostawiając tę kompetencję w rękach krajowych. W konsekwencji niezgodne z prawem przepisy krajowe wiążą podatnika przy ocenie prawa do odliczenia VAT, niemniej taki wyrok może być podstawą do wznowienia zakończonego już postępowania.

Polecamy: Oferta specjalna: Pakiet książek – Nowa matryca stawek VAT Towary i Usługi z programem INFORLEX PKWiU + CN, stawki VAT i WIS na 2 m-ce

Podsumowanie

TSUE, orzekając o zgodności przepisów prawa krajowego z prawem unijnym, podejmuje bardzo istotną decyzję będącą później podstawą do kreowania prawa podatkowego w danym państwie. Pomimo tego, iż orzeczenia wydawane są w określonym stanie faktycznym, to są one respektowane przez krajowe jurysdykcje. W uproszczeniu można zatem stwierdzić, że stanowisko TSUE niejako tylnymi drzwiami oddziałuje na porządek prawny w państwie. Na marginesie warto zaznaczyć, że orzeczenia TSUE wpływające na treść decyzji podatkowych mogą stanowić podstawę do wznowienia postępowania zgodnie z art. 240 § 1 pkt 11 Ordynacji Podatkowej. Zatem mogą one istotnie wpływać na prawa podatników nie tylko w sprawie, której dotyczą.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA