Co trzeba zmienić w VAT - propozycje PKPP Lewiatan

Opracowany przez Radę Podatkową Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan projekt zmian w podatku VAT obejmuje m.in.:
- uproszczenie zasad rozliczeń VAT z tytułu wnoszenia wkładów niepieniężnych do spółek,
- likwidację przepisów dotyczących obowiązku uzyskania potwierdzania odbioru faktur korygujących,
- wprowadzenie doprecyzowania dotyczącego dokumentów potwierdzających dokonanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
- likwidację zaliczek w przypadku rozliczeń kwartalnych w VAT oraz
- ułatwienia w zakresie wystawiania zbiorczych faktur korygujących, a także
- złagodzenie sankcji dla podatnika, który obniżył podatek należny o podatek naliczony z faktury błędnie wykazującej VAT.

Prawa do emisji CO₂

W ostatnim czasie na dużą skalę zaczęły się rozwijać wyłudzenia VAT z wykorzystaniem handlu emisjami praw do emisji CO₂. Wyłudzenie to oparte jest na schemacie tzw. karuzeli podatkowej.

W piśmie z grudnia 2009 Europol szacuje wysokość tych wyłudzeń z wykorzystaniem handlu prawami do emisji na kwotę 5 mld EUR w UE. Ponieważ duża część państw UE wprowadziła już regulacje uniemożliwiające takie wyłudzenia, grupy przestępcze przeniosły ten proceder do państw, które jeszcze nie wprowadziły takich regulacji w tym prawdopodobnie w dużej mierze do Polski. Ponieważ konsekwencją utraty wpływów budżetowych może być większa presja fiskalna na uczciwych podatników, eksperci Rady Podatkowej proponują rozwiązania, które mogą zapobiec oszustwom podatkowym związanym z handlem emisjami.

Z uwagi na to, że najważniejszym elementem schematu karuzeli podatkowej jest podmiot, który sprzedając prawo do emisji, nalicza podatek VAT i pobiera go od kupującego, lecz nie odprowadza go organom podatkowym, a po przeprowadzeniu operacji znika, projektowane rozwiązanie wprowadza rozliczenie podatku VAT w takich transakcjach przez nabywcę.

Jest to bardzo proste rozwiązanie, które eliminuje w takim przypadku finansowe rozliczenie podatku VAT między sprzedającym a kupującym, co uniemożliwia zastosowanie schematu karuzeli podatkowej.

Aporty

Likwidacja zwolnienia od podatku od towarów i usług wkładów niepieniężnych (aportów) do spółek spowodowała liczne trudności związane z rozliczeniem VAT.

Trudności te z jednej strony są związane z brakiem dostosowanie przepisów m.in. dotyczących podatków dochodowych i Kodeksu Spółek Handlowych do sytuacji wniesienia wkładu niepieniężnego, co spowodowało znaczące rozbieżności w sposobie kształtowania umów aportowych.

Z drugiej strony, opodatkowanie VAT wkładów niepieniężnych (aportów) stanowi znaczną barierę w rozwoju działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółek.

Dany podmiot dysponujący majątkiem określonej wartości (nieruchomość, środki trwałe o dużej wartości), by wnieść te przedmioty do spółki tytułem wkładu niepieniężnego musi dodatkowo pozyskać finansowanie na wartość podatku należnego (VAT) od przedmiotu aportu. Dodatkowo kwotę tego podatku może uzyskać zwrotnie (odliczyć, wystąpić o zwrot podatku) otrzymujący wkład.

Zmiany ustawy o VAT uproszczające zasady rozliczeń podatku VAT z tytułu wnoszenia wkładów niepieniężnych do spółek mają na celu wprowadzenie, jako opcji, której wybór wymaga zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, możliwości rozliczenia podatku od wnoszonego aportu przez podmiot go otrzymujący.

Zwolni to wnoszącego wkład od konieczności pozyskiwania kwot mających sfinansować kwotę podatku od towarów i usług, którą jest on obowiązany wpłacić w związku z wniesieniem aportu i tym samym zlikwiduje bariery istniejące w tym zakresie.

Polecamy: VAT 2010

Potwierdzenie obrotu faktury korygującej

Przepis art. 29 ust. 4 ustawy o VAT wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych rabatów i o wartość zwróconych towarów. Obecne przepisy warunkują jednakże obniżenie obrotu oraz podatku od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. W przeciwnym wypadku podatnik, mimo udzielenia rabatu czy przyjęcia zwrotu towaru nie może obniżyć podatku, mimo iż zwrócił nabywcy część lub całość swojego wynagrodzenia.

Likwidacja przepisów dotyczących obowiązku uzyskania potwierdzania odbioru faktur korygujących ma na celu usunięcie obowiązującego obecnie mechanizmu warunkującego obniżenie obrotu oraz podatku od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę (przepisy art. 29 ust. 4a-4c ustawy o VAT), który stanowi dla podatników nadmierne obciążenie administracyjne, które nie wydaje się uzasadnione. Istnieją również mocne argumenty, aby uznać istniejące przepisy za niezgodne z prawem unijnym.

Polecamy: serwis Koszty

Zbiorcze faktury korygujące

Udzielanie rabatów dotyczących całego roku (uzyskanych np. dzięki uzyskanemu poziomowi sprzedaży) stanowi powszechną praktykę gospodarczą. Obecne przepisy umożliwiają w takim przypadku wystawianie w celu skorygowania obrotu zbiorczych faktur korygujących, jednakże warunki formalne, które muszą obecnie zostać spełnione (wskazanie konkretnych faktur i pozycji, których korekta dotyczy) powodują, że w wielu wypadkach korygowanie obrotu staje się niezwykle uciążliwe.

Tymczasem wystarczające byłoby – jak zakłada przedstawiona propozycja nowelizacji - wskazanie wyłącznie zbiorczo kwot korygowanych oraz okresu, którego dotyczy korekta. Takie rozwiązanie jest stosowane powszechnie w innych państwach UE.

Dokumenty WDT

Proponuje się również nowelizację art. 42 ust. 11 ustawy o VAT. Zmiana będzie mieć charakter redakcyjny, ale i doprecyzowujący, gdyż obecne brzmienie w.w. przepisu (art. 42 ust. 11 ustawy o VAT) powoduje czasami praktyczne trudności w realizacji.

Przepis obowiązujący obecnie wskazuje, że : „W przypadku gdy dokumenty, o których mowa w ust. 3-5, nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności: (...)”.

Takie brzmienie sugeruje, że niezbędne jest zgromadzenie najpierw dokumentów wskazanych w ust. 3, a dopiero gdyby one „nie potwierdzały jednoznacznie” wywozu towaru, jako potwierdzenie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów mogą być używane dokumenty wskazane w ust. 11.

Tymczasem w wielu przypadkach (np. gdy transport dokonywany jest przez nabywcę lub na jego rzecz) nie jest możliwe uzyskanie dokumentów wskazanych w ust. 3. Celem ust. 11 jest właśnie wskazanie alternatywnych dokumentów, gdy nie jest możliwe uzyskanie dokumentów określonych w ust. 3.

Stąd propozycja, aby przepis wprost wskazywał: „W przypadku gdy podatnik nie posiada dokumentów, o których mowa w ust. 3-5, dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być również inne dokumenty potwierdzające, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności: (…)”.

Zaliczki VAT

Proponuje się również likwidację zaliczek w przypadku rozliczeń kwartalnych w VAT celem przesunięcia zapłaty VAT dopiero w momencie, gdy znana jest faktyczna sprzedaż oraz zakupy, jak również wysokość zobowiązania podatkowego, a tym samym proponowana zmiana ma na celu poprawę przepływów finansowych podatników.

Odliczanie VAT z faktury błędnie opodatkowanej

Do końca 2007 r. obowiązywał w ustawie o podatku od towarów i usług przepis, zgodnie z którym podatnik nie był uprawniony do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktury, która błędnie wykazywała VAT, dlatego że transakcja nie powinna być opodatkowana lub powinna być zwolniona. Jednakże przepis ten umożliwiał odliczenie, jeżeli podatnik w całości uregulował należność wykazaną na fakturze.

Począwszy od 2008 r. Sejm dokonał zmiany w/w przepisu, w ten sposób, że usunął możliwość odliczenia, nawet w sytuacji, gdy podatnik w całości uregulował należność wykazaną na fakturze. Dokonana zmiana spowodowała, że polski podatnik został postawiony w niezwykle trudnej sytuacji, powodującej konieczność kontrolowania prawidłowości naliczania VAT przez kontrahenta.

Zaproponowane w nowelizacji ustawy – Ordynacja podatkowa rozwiązanie nie przywraca tego samego stanu, jak przed 2008 r.), lecz tylko łagodzi sankcje, w sytuacji gdy w dobrej wierze, podatnik płacąc całość należności z faktury odlicza w całości podatek naliczony.

Proponowany przepis wprawdzie nie powoduje, że po stronie podatnika nie powstanie zaległość podatkowa, ale podatnik w przypadku zapłacenia całej należności z faktury swojego kontrahenta i odliczeniu VAT z tej faktury, nie będzie obciążony odsetkami za zwłokę, a także w stosunku do niego nie będzie mogło być prowadzone postępowania karne skarbowe, jeżeli okaże się, ze kontrahent popełnił błąd i opodatkował transakcję, która powinna była być od podatku zwolniona lub wyłączona.

Projekt przewiduje nadto, że pomimo zaistnienia zaległości podatkowej, z uwagi na nieprawidłowe odliczenie VAT, z faktury, w której błędnie został wykazany podatek, podatnik nie będzie miał wykazywanej tej zaległości w zaświadczeniu o istnieniu/nieistnieniu zaległości podatkowych, jeżeli w całości uregulował należność z tej faktury.

Grupy VAT

Projekt zmian w podatku od towarów i usług obejmuje wprowadzenie do tego podatku uproszczenia polegającego na uznaniu za jednego podatnika dla celów podatku VAT kilku podmiotów, pomiędzy którymi istnieją powiązania kapitałowe oraz powiązania o charakterze gospodarczym i organizacyjnym.

Jest to uproszczenie pozwalające „wyeliminować” z obrotu VAT rozliczenia wewnątrzgrupowe. W chwili obecnej rozwiązanie takie wprowadziło większość państwa UE (w tym Niemcy, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia i Estonia). Obecnie Polska jest jedynym z liczących się Państw w regionie, które nie wprowadziło tego rozwiązania, co wpływa niekorzystnie na konkurencyjność naszego kraju.

E-faktury

W propozycjach Rady Podatkowej zawarta jest również koncepcja nowego podejścia od e-fakturowania. Pomimo toczących się prac w Komisji Przyjazne Państwo w tej materii, zdaniem Rady należy dla potrzeb VAT odejść całkowicie od regulacji związanych z tzw.”podpisem elektronicznym”.

Projekt Rady zakłada zrównanie pozycji faktur papierowych i elektronicznych, co jest nie tylko zgodne z kierunkiem rozwoju nowoczesnej gospodarki, ale zapewni także przyspieszenie obiegu dokumentów w obrocie gospodarczym, obniży koszty funkcjonowania przedsiębiorców i będzie korzystne z ekologicznego punktu widzenia.

Będzie to możliwe dzięki proponowanym nowelizacjom przepisów umożliwiających wystawianie i przesyłanie lub udostępniania, a także przechowywania faktur VAT wyłącznie w wersji elektronicznej, bez potrzeby opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym czy też z zastosowaniem systemu EDI. Celem proponowanej zmiany do ustawy o VAT jest uproszczenie zasad stosowania faktur w obrocie gospodarczym poprzez umożliwienie powszechnego stosowania faktur VAT w formie elektronicznej.

Źródło: Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan