Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Cesja wierzytelności (przelew) - VAT czy PCC?

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Cesja wierzytelności a VAT, PCC
Cesja wierzytelności a VAT, PCC
Shutterstock
Cesja wierzytelności może być z VAT lub PCC w zależności od tego, czy należność jest łatwo odzyskać, czy przeciwnie. W tym leży zasadniczy problem, który sprawia, że fiskus nie zawsze jest tego samego zdania co podatnicy i sądy. Rozstrzygające w tej sprawie będzie stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Cesja wierzytelności - co to jest?

Cesja wierzytelności (cesja - od łacińskiego słowa cessio oznaczającego „dobrowolne ustąpienie”), to instytucja prawa cywilnego, uregulowana w przepisach art. 509-517 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Na skutek przelewu wierzytelności, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zbywający wierzytelność nazywany jest cedentem a nabywca - cesjonariuszem.

Cesja wierzytelności w różnych branżach

Problem z prawidłowym rozliczeniem cesji wierzytelności dotyka wielu firm, w tym m.in. z branż leasingowej i motoryzacyjnej. Przykładowo dealerzy samochodowi prowadzący serwis blacharsko-lakierniczy decydują się na zbycie swoich wierzytelności z powodu zaniżania przez towarzystwa ubezpieczeniowe kwot odszkodowania z tytułu szkód komunikacyjnych.

- Dealerzy sprzedają więc przysługujące im wierzytelności wyspecjalizowanym podmiotom, które następnie dochodzą pełnego odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej - wyjaśnia Łukasz Andruszkiewicz, doradca podatkowy i menedżer w Gekko Taxens.

Często jednak - jak mówi - pozostała należna część odszkodowania nie jest znana w chwili cesji. Jest ona określana przez zakład ubezpieczeń w wyniku zawartej ugody lub wyroku sądowego.

- Problem dotyczy zarówno sprzedaży wierzytelności wymagalnych, których windykacja może być procesem długotrwałym i absorbującym, jak i wierzytelności przyszłych w ramach usług faktoringowych - dodaje Łukasz Andruszkiewicz.

Cesja wierzytelności trudnych lub łatwych do egzekucji - VAT, czy PCC?

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że kluczowe jest ustalenie, czy wierzytelność, która jest cedowana na inny podmiot, jest trudna, czy nie ma problemów z jej wyegzekwowaniem. Ekspert wskazuje tu na wyrok TSUE z 27 października 2011 r. (sygn. C-93/10) i uchwałę NSA z 19 marca 2012 r. (I FPS 5/11). Można w nich znaleźć wytyczne co do rozumienia art. 8 ust. 1 ustawy o VAT w odniesieniu właśnie do cesji wierzytelności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Gdy cesjonariusz nabywa wierzytelność od cedenta za cenę, która jest niższa od nominalnej wartości wierzytelności i nie towarzyszy temu żadne wynagrodzenie z tytułu nabycia długu, a przy tym umowa zawarta jest na własne ryzyko nabywcy (czyli cesjonariusza), to nie mamy do czynienia z odpłatną usługą w rozumieniu przepisów VAT - wskazuje Łukasz Andruszkiewicz.

Brak VAT skutkuje koniecznością opodatkowania tej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z pewnymi wyjątkami, które w tym wypadku nie mają znaczenia).

W przypadku cesji nie dochodzi do wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, a więc cesja, która nie jest objęta VAT, jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Inaczej jest, gdy wierzytelność nie ma charakteru trudnej, bo nie ma wątpliwości, że jest ona należna lub zagrożona, a wynagrodzeniem nabywcy jest dyskonto. - W takiej sytuacji nabywca uwalnia zbywcę wierzytelności od potencjalnych trudności związanych z odzyskaniem długu, a dodatkowo uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie (dyskonto). Dlatego, w świetle orzecznictwa TSUE i NSA, takie świadczenie może zostać zaklasyfikowane jako odpłatna usługa, która podlega VAT - wskazuje Łukasz Andruszkiewicz.

Opodatkowanie cesji - interpretacje podatkowe i orzecznictwo sądów administracyjnych. Fiskus czasem przegrywa ...

Fiskus ocenia to inaczej, co pokazuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 września 2022 r. (sygn. akt VIII SA/Wa 357/22, nieprawomocny). Chodziło o firmę, która zajmowała się kupowaniem od poszkodowanych wierzytelności z tytułu szkód rzeczowych, głównie dotyczących pojazdów, maszyn lub urządzeń. Kupowała je po cenie niższej od wartości nominalnej. Następnie dochodziła ich we własnym imieniu od towarzystw ubezpieczeniowych. Chciała się upewnić, że od takich cesji nie ma VAT, bo - jak twierdziła - wierzytelności są "trudne".

Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 8 lutego 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.804.2021.1.RK)

Stwierdził, że w tym wypadku spełnione są przesłanki z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT (definiującego pojęcie świadczenia usług), bo celem cesji jest uwolnienie kontrahenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności, a działania spółki zmierzają do odzyskania odszkodowania w pełnej kwocie. To, że ich wysokość wierzytelności jest sporna, nie powoduje, że należy je uznać za trudne - stwierdził fiskus.

Co prawda nadal nie ma pisemnego uzasadnienia wyroku WSA w tej sprawie, ale jak relacjonuje go Łukasz Andruszkiewicz, warszawski sąd nie zgodził się z fiskusem. Stwierdził, że wcale nie ma pewności, jaka będzie finalna wysokość wierzytelności, którą nabywa cesjonariusz, a skoro tak, to nie ma też podstaw do twierdzenia, że wierzytelność nie jest trudna.

WSA podkreślił, że sama umowa i zawarcie transakcji pomiędzy cedentem a cesjonariuszem nie przesądzają o istnieniu wynagrodzenia z tytułu nabycia długu (uwolnienia kontrahenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności). Z całą pewnością nie można uznać, że takim wynagrodzeniem jest zakup wierzytelności po cenie niższej od nominalnej - stwierdził sąd.

Podobnie orzekł WSA w Gliwicach w wyroku z 13 maja 2021 r. (sygn. akt I SA/Gl 471/21, nieprawomocny). Również w tym przepadku fiskus nie uważał, by wierzytelność była trudna, z czym jednak nie zgodził się sąd. Orzekł, że od spornej transakcji nie ma VAT i - w odróżnieniu od warszawskiego WSA - wprost stwierdził, że należało zapłacić PCC.

…ale też wygrywa

Następnego dnia inny skład WSA w Gliwicach orzekł po myśli fiskusa, ale dlatego, że stan faktyczny był odmienny (wyrok z 14 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Gl 455/21, nieprawomocny). Chodziło o spółkę, która nabyła wierzytelność za 89 proc. wartości. Zarobiła na dyskoncie między zapłaconą ceną a wartością nominalną wierzytelności.

Sąd uznał, że w tym przypadku wierzytelność nie była trudna, bo spółka zagwarantowała sobie wynagrodzenie (dyskonto), a zbywca wierzytelności został wyręczony z prowadzenia czynności zmierzających do odzyskania długu. W związku z tym - jak orzekł WSA - cesja była usługą, od której należało zapłacić VAT.

©℗ Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję

Agnieszka Pokojska

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    KSeF obowiązkowy od 1 lipca 2024 r. Kary od 2025 r. Jak uniknąć błędów?

    Od 1 lipca 2024 r. polscy podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur przy użyciu Krajowego Systemu eFaktur (KSeF). Dla wielu firm wiązać się to będzie z poważnymi zmianami w procesie płatności, a niedopełnienie obowiązków może wiązać się z otrzymaniem kary finansowej. Przesyłanie dokumentów w formie cyfrowej co prawda zmniejsza ryzyko popełnienia błędu w fakturowaniu, jednak całkowicie go nie wyklucza. Na co zwracać uwagę, żeby spełnić wymogi KSeF i uniknąć niespodziewanych sankcji?

    Niedziela 2 kwietnia 2023 r. Czy sklepy będą otwarte?

    W niedzielę, 2 kwietnia sklepy będą otwarte. Jest to niedziela handlowa przed Wielkanocą. Następna niedziela handlowa przypada 30 kwietnia 2023 r.

    Likwidacja podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania na rynku wtórnym

    Rząd zamierza zlikwidować podatek od czynności cywilno-prawnych przy zakupie pierwszego mieszkania na rynku wtórnym - poinformował 31 marca 2023 r. minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. Przy hurtowych zakupach mieszkań PCC wyniesie 6% od od szóstego i kolejnych mieszkań kupowanych w danej inwestycji (budynku).

    Oszczędzanie w walutach zyskuje na popularności

    Rosnąca inflacja, sytuacja gospodarcza na świecie oraz kolejne doniesienia ekonomiczne ze świata sprawiają, że coraz więcej osób zaczyna się interesować oszczędzaniem i inwestycjami w waluty obce. Optymizmem nie napawa też pozycja polskiej złotówki, która w ostatnim czasie nie ma zbyt wielu impulsów do umocnienia. Czy inwestycja w waluty obce się opłaca? Z jakim ryzykiem musimy się liczyć oraz czym kierować się podczas wyboru odpowiedniej waluty? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tekście, jednak nie jest on zachętą do inwestowania, tylko pakietem informacji o zakupie waluty obcej. 

    Jak można (było) zostać milionerem w 2023 roku? Wystarczyło 2-3 tys. zł inwestować miesięcznie przez 15 lat

    Aby w 2023 roku stać się milionerem wystarczyło przez ostatnich 15 lat inwestować trochę ponad 2-3 tys. zł miesięcznie – sugerują szacunki HRE Investment Trust. I wcale nie trzeba było w tym czasie kupować bitcoinów. Wystarczyły nieruchomości, złoto, obligacje lub szkockie trunki. Najtrudniej w ostatnich latach było budować majątek z pomocą lokat i akcji największych giełdowych spółek. 

    Odwrotne obciążenie VAT - zmiany od 1 kwietnia 2023 r.

    Ministerstwo Finansów informuje, że odwrotne obciążenie VAT będzie stosowane do giełdowych transakcji dotyczących gazu, energii i uprawnień do emisji CO2. Nowe przepisy w tym zakresie mają charakter przepisów epizodycznych i będą obowiązywać od 1 kwietnia 2023 r. do 28 lutego 2025 r.

    Ukraińcy z numerem PESEL ze statusem UKR mogą ubiegać się o zezwolenia na pobyt czasowy

    Od 31 marca 2023 r. obywatele Ukrainy, którzy posiadają numer PESEL ze statusem UKR, mogą ubiegać się o udzielenie zezwoleń na pobyt czasowy w celu podejmowania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej - poinformował rzecznik prasowy Urzędu do Spraw Cudzoziemców Jakub Dudziak.

    Uchwała NSA - zawieszenie terminów w administracji w trakcie pandemii

    27 marca Naczelny Sąd Administracyjny zajął się bardzo istotną sprawą, która dotyczyła regulacji zagadnienia zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych na gruncie tzw. ustawy covidowej. Należy wskazać, iż powyższy temat pozostawał obiektem sporu między podatnikami a fiskusem i znaczna część spraw z tym związana oczekuje nadal na rozstrzygnięcie przez sądy administracyjne.

    Podwyżka wynagrodzeń pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wstecznie od 1 stycznia 2023 r. Ile zarabia się w KPRM?

    Wstecznie – od 1 stycznia 2023 r. - wzrosły „widełki” (czyli minimalne i maksymalne stawki) wynagrodzeń zasadniczych pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów na poszczególnych stanowiskach. Tak wynika z opublikowanego 30 marca 2023 r. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (Dz. U. 2023, poz. 609). Rozporządzenie to zostało podpisane przez premiera Morawieckiego i opublikowane w Dzienniku Ustaw tego samego dnia, w którym projekt tego rozporządzenia został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

    Kredyt z WIBOR-em. Czy można go podważyć, tak jak kredyt frankowy? KNF: zarzuty wobec WIBOR są instrumentalne

    "Przy kredytach opartych o wskaźnik WIBOR wszyscy powinniśmy wyciągnąć wnioski ze sprawy frankowej, że jeśli nie będzie odpowiednio wczesnej i stanowczej reakcji instytucji, które mają stać na straży stabilności sektora finansowego, sytuacja może się wymknąć spod kontroli” – powiedział PAP Biznes Jacek Jastrzębski, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. 

    Bezrobocie w Polsce 2023. Ile wynosi? Będzie spadać, czy rosnąć?

    Z danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że stopa bezrobocia w Polsce w styczniu 2023 roku wyniosła 5,5%. Oznacza to, że na 1,2 mln osób w wieku produkcyjnym, 64,1 tysiące było bezrobotnych. Każdego miesiąca sytuacja się poprawia.

    Zmiana sposobu wykorzystania leasingowanego samochodu. Czy trzeba korygować odliczony VAT?

    Zmiana przeznaczenia pojazdu samochodowego na wykorzystywany również do celów innych niż działalność gospodarcza wymaga korekty podatku naliczonego odliczonego przy jego nabyciu. Obniżenia kwoty podatku naliczonego dokonuje się wówczas w wartości proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Podatnicy mają jednak wątpliwości, czy zasady te znajdują również odpowiednie zastosowanie do pojazdów użytkowanych na podstawie umów leasingu.

    Opłata za wcześniejsze rozwiązanie umowy a VAT

    Uiszczana przez abonenta kwota pieniężna, określana jako roszczenie z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług. Dlatego jej zapłata powinna być rozliczona w VAT. Takie stanowisko zajął w styczniu 2023 r. Szef KAS, zmieniając kilka interpretacji na ten temat uznających to dotychczas świadczenie za odszkodowanie niepodlegające VAT.

    ZUS zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to wypełnienie wniosku

    Po dokonaniu rocznego rozliczenia składki zdrowotnej przedsiębiorca może dodatkowo złożyć wniosek o zwrot nadpłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Uwaga: może być na to tylko kilka dni, w zależności od dnia złożenia rozliczenia rocznego.

    Emerytury 2023 - od 1 kwietnia emerytury obliczane przez ZUS będą niższe

    Jak informuje prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - od 1 kwietnia 2023 roku ZUS będzie korzystał z nowej tablicy średniego dalszego trwania życia opublikowanej przez Główny Urząd Statystyczny. wskutek tego emerytury obliczane po 1 kwietnia 2023 roku będą niższe o ponad 6 proc. Zmiana nie dotyczy osób, które już przeszły na emeryturę.

    2 mld zł z na inwestycje w produkcję amunicji w Polsce. Narodowy Program Amunicyjny

    Zobowiązaliśmy się w najbliższym czasie przeznaczyć do 2 mld zł ze środków publicznych na Narodowy Program Amunicyjny; to zobowiązanie, które zwiększy potencjał do pozyskania arsenału amunicyjnego i jego produkcji w Polsce - zapowiedział premier Mateusz Morawiecki 29 marca 2023 r..

    Ulga CSR (sponsoringowa) - kryterium niezarobkowej działalności

    Niezarobkowa działalność podmiotu sponsorowanego jest głównym kryterium dla zastosowania ulgi dla wspierających sport, kulturę i edukację (ulga sponsoringowa, ulga CSR). Jak trzeba oceniać charakter działalności podmiotu sponsorowanego?

    Wydatki promocyjne a odliczenie VAT. Jak to jest w gminie?

    Gmina nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki z tytułu zakupu materiałów reklamowych i informacyjnych oraz prezentów małej wartości, a także wydatki poniesione w związku z organizacją jarmarku i zamieszczeniem życzeń świątecznych w gazecie lokalnej.

    Wynagrodzenia kadry kierowniczej mogą stanowić koszt kwalifikowany w uldze B+R

    Spółki chcące w pełni wykorzystać potencjał ulgi B+R często spotykają się z nieuzasadnionym oporem ze strony organów podatkowych wydających interpretacje indywidualne. Przykładem takiej postawy może być kwestionowanie przez Dyrektora KIS możliwości uwzględnienia w kosztach kwalifikowanych wynagrodzeń kadry kierowniczej nadzorującej prace B+R. Przynajmniej w teorii wątpliwości te powinien rozwiać wyrok NSA z 23 marca 2023 r. (sygn. II FSK 2217/20), w którym potwierdzono pozytywne dla podatników stanowisko.

    Stopy procentowe NBP 2023/2024. Kiedy zaczną spadać?

    Rada Polityki Pieniężnej obniży stopę referencyjną o 50 pb. w listopadzie 2023 r. i będzie to początek cyklu redukcji stóp procentowych w Polsce - prognozują ekonomiści Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Ich zdaniem, w 2024 r. Rada zetnie stopy o kolejne 150 pb., w efekcie czego na koniec przyszłego roku stopa referencyjna wyniesie 4,75 proc.

    Których ulg podatkowych nie uwzględnia automatycznie Twój e-PIT? Rozliczenie PIT za 2022 rok w 2023 roku.

    Sezon PIT-owy 2023 mija półmetek. Zostało już niewiele ponad miesiąc do 2 maja, który to dzień jest ostatecznym terminem złożenia PIT-a za 2022 rok. Ministerstwo Finansów radzi, by sprawdzić swoje dane i rozliczenie dostępne w usłudze Twój e-PIT. Warto też wiedzieć, których ulg podatkowych Twój e-PIT automatycznie nie uzupełnia oraz na jakie pułapki uważać, żeby nie stracić zmianach podatkowych, które zaszły w zeszłym roku.

    e-Doręczenia - od kiedy? Usługi zaufania najpóźniej od 1 stycznia 2024 r.

    W lutym 2023 roku rząd podjął decyzję o przesunięciu terminu wejścia w życie przepisów zobowiązujących firmy do wdrożenia usługi e-Doręczeń. Zresztą nie pierwszy raz. Według aktualnych informacji elektroniczna komunikacja z urzędami ruszy nie później niż z początkiem stycznia 2024 r. Ponadto komunikat wskazujący konkretną datę implementacji odpowiednich systemów zostanie opublikowany w dzienniku ustaw z przynajmniej 90-dniowym wyprzedzeniem, a organizacje figurujące w KRS będą zmuszone dostosować się do zmian legislacyjnych w ciągu 30 dni. 

    Dwie duże nowelizacje kodeksu pracy w 2023 roku. Kiedy wejdą w życie liczne zmiany w prawie pracy? Najważniejsze nowości dla pracowników i pracodawców (lista)

    Na wejście w życie oczekują dwie duże nowelizacje kodeksu pracy – jedna dotyczy pracy zdalnej i badania trzeźwości pracowników a druga wdraża do kodeksu pracy dwie unijne dyrektywy (m.in. zmiany w umowie na okres próbny, umowach na czas określony, nowy urlop opiekuńczy, dłuższe przerwy w pracy, zmiany dot. zasiłku macierzyńskiego i wiele innych). Od kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy kodeksu pracy? Które z tych zmian są najważniejsze dla pracowników i pracodawców?

    Będzie ustawa dla frankowiczów? Ministerstwo Finansów pracuje nad "prawnym uregulowaniem kwestii kredytów w CHF"

    Ministerstwo Finansów pracuje nad prawnym uregulowaniem kwestii walutowych kredytów hipotecznych w CHF - powiedziała 27 marca 2023 r. minister finansów Magdalena Rzeczkowska, cytowana przez agencję Bloomberg. Ostateczny kształt rozwiązania będzie zależeć od wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przedmiotowej sprawie.

    Efektywne stawki PIT, CIT, VAT w Polsce w 2023 roku. Ile wynoszą?

    Po zmianach podatkowych w 2022 roku efektywna stawka PIT wynosi w Polsce 8,47 proc. – powiedział 28 marca 2023 r. na konferencji prasowej wiceminister finansów Artur Soboń.