REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Cesja wierzytelności (przelew) - VAT czy PCC?

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Cesja wierzytelności a VAT, PCC
Cesja wierzytelności a VAT, PCC
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Cesja wierzytelności może być z VAT lub PCC w zależności od tego, czy należność jest łatwo odzyskać, czy przeciwnie. W tym leży zasadniczy problem, który sprawia, że fiskus nie zawsze jest tego samego zdania co podatnicy i sądy. Rozstrzygające w tej sprawie będzie stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Cesja wierzytelności - co to jest?

Cesja wierzytelności (cesja - od łacińskiego słowa cessio oznaczającego „dobrowolne ustąpienie”), to instytucja prawa cywilnego, uregulowana w przepisach art. 509-517 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Na skutek przelewu wierzytelności, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zbywający wierzytelność nazywany jest cedentem a nabywca - cesjonariuszem.

Autopromocja

Cesja wierzytelności w różnych branżach

Problem z prawidłowym rozliczeniem cesji wierzytelności dotyka wielu firm, w tym m.in. z branż leasingowej i motoryzacyjnej. Przykładowo dealerzy samochodowi prowadzący serwis blacharsko-lakierniczy decydują się na zbycie swoich wierzytelności z powodu zaniżania przez towarzystwa ubezpieczeniowe kwot odszkodowania z tytułu szkód komunikacyjnych.

- Dealerzy sprzedają więc przysługujące im wierzytelności wyspecjalizowanym podmiotom, które następnie dochodzą pełnego odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej - wyjaśnia Łukasz Andruszkiewicz, doradca podatkowy i menedżer w Gekko Taxens.

Często jednak - jak mówi - pozostała należna część odszkodowania nie jest znana w chwili cesji. Jest ona określana przez zakład ubezpieczeń w wyniku zawartej ugody lub wyroku sądowego.

- Problem dotyczy zarówno sprzedaży wierzytelności wymagalnych, których windykacja może być procesem długotrwałym i absorbującym, jak i wierzytelności przyszłych w ramach usług faktoringowych - dodaje Łukasz Andruszkiewicz.

Cesja wierzytelności trudnych lub łatwych do egzekucji - VAT, czy PCC?

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że kluczowe jest ustalenie, czy wierzytelność, która jest cedowana na inny podmiot, jest trudna, czy nie ma problemów z jej wyegzekwowaniem. Ekspert wskazuje tu na wyrok TSUE z 27 października 2011 r. (sygn. C-93/10) i uchwałę NSA z 19 marca 2012 r. (I FPS 5/11). Można w nich znaleźć wytyczne co do rozumienia art. 8 ust. 1 ustawy o VAT w odniesieniu właśnie do cesji wierzytelności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Gdy cesjonariusz nabywa wierzytelność od cedenta za cenę, która jest niższa od nominalnej wartości wierzytelności i nie towarzyszy temu żadne wynagrodzenie z tytułu nabycia długu, a przy tym umowa zawarta jest na własne ryzyko nabywcy (czyli cesjonariusza), to nie mamy do czynienia z odpłatną usługą w rozumieniu przepisów VAT - wskazuje Łukasz Andruszkiewicz.

Brak VAT skutkuje koniecznością opodatkowania tej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z pewnymi wyjątkami, które w tym wypadku nie mają znaczenia).

W przypadku cesji nie dochodzi do wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, a więc cesja, która nie jest objęta VAT, jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Inaczej jest, gdy wierzytelność nie ma charakteru trudnej, bo nie ma wątpliwości, że jest ona należna lub zagrożona, a wynagrodzeniem nabywcy jest dyskonto. - W takiej sytuacji nabywca uwalnia zbywcę wierzytelności od potencjalnych trudności związanych z odzyskaniem długu, a dodatkowo uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie (dyskonto). Dlatego, w świetle orzecznictwa TSUE i NSA, takie świadczenie może zostać zaklasyfikowane jako odpłatna usługa, która podlega VAT - wskazuje Łukasz Andruszkiewicz.

Opodatkowanie cesji - interpretacje podatkowe i orzecznictwo sądów administracyjnych. Fiskus czasem przegrywa ...

Fiskus ocenia to inaczej, co pokazuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 września 2022 r. (sygn. akt VIII SA/Wa 357/22, nieprawomocny). Chodziło o firmę, która zajmowała się kupowaniem od poszkodowanych wierzytelności z tytułu szkód rzeczowych, głównie dotyczących pojazdów, maszyn lub urządzeń. Kupowała je po cenie niższej od wartości nominalnej. Następnie dochodziła ich we własnym imieniu od towarzystw ubezpieczeniowych. Chciała się upewnić, że od takich cesji nie ma VAT, bo - jak twierdziła - wierzytelności są "trudne".

Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 8 lutego 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.804.2021.1.RK)

Stwierdził, że w tym wypadku spełnione są przesłanki z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT (definiującego pojęcie świadczenia usług), bo celem cesji jest uwolnienie kontrahenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności, a działania spółki zmierzają do odzyskania odszkodowania w pełnej kwocie. To, że ich wysokość wierzytelności jest sporna, nie powoduje, że należy je uznać za trudne - stwierdził fiskus.

Co prawda nadal nie ma pisemnego uzasadnienia wyroku WSA w tej sprawie, ale jak relacjonuje go Łukasz Andruszkiewicz, warszawski sąd nie zgodził się z fiskusem. Stwierdził, że wcale nie ma pewności, jaka będzie finalna wysokość wierzytelności, którą nabywa cesjonariusz, a skoro tak, to nie ma też podstaw do twierdzenia, że wierzytelność nie jest trudna.

WSA podkreślił, że sama umowa i zawarcie transakcji pomiędzy cedentem a cesjonariuszem nie przesądzają o istnieniu wynagrodzenia z tytułu nabycia długu (uwolnienia kontrahenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności). Z całą pewnością nie można uznać, że takim wynagrodzeniem jest zakup wierzytelności po cenie niższej od nominalnej - stwierdził sąd.

Podobnie orzekł WSA w Gliwicach w wyroku z 13 maja 2021 r. (sygn. akt I SA/Gl 471/21, nieprawomocny). Również w tym przepadku fiskus nie uważał, by wierzytelność była trudna, z czym jednak nie zgodził się sąd. Orzekł, że od spornej transakcji nie ma VAT i - w odróżnieniu od warszawskiego WSA - wprost stwierdził, że należało zapłacić PCC.

…ale też wygrywa

Następnego dnia inny skład WSA w Gliwicach orzekł po myśli fiskusa, ale dlatego, że stan faktyczny był odmienny (wyrok z 14 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Gl 455/21, nieprawomocny). Chodziło o spółkę, która nabyła wierzytelność za 89 proc. wartości. Zarobiła na dyskoncie między zapłaconą ceną a wartością nominalną wierzytelności.

Sąd uznał, że w tym przypadku wierzytelność nie była trudna, bo spółka zagwarantowała sobie wynagrodzenie (dyskonto), a zbywca wierzytelności został wyręczony z prowadzenia czynności zmierzających do odzyskania długu. W związku z tym - jak orzekł WSA - cesja była usługą, od której należało zapłacić VAT.

©℗ Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję

Agnieszka Pokojska

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    REKLAMA