REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczenia VAT przy zakupie środków trwałych

REKLAMA

Na podmiotach będących podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją przepisów ustawy ciąży wiele obowiązków. Duża ich część dotyczy rozliczeń podatkowych przy zakupie środków trwałych. Nie w każdym bowiem przypadku będzie istniała możliwość pełnego odliczenia VAT. W niektórych sytuacjach, aby skorzystać z prawa pełnego odliczenia, konieczne będzie spełnienie dodatkowych warunków. W dzisiejszym Przewodniku wyjaśniamy, jak poprawnie rozliczać VAT przy zakupie środków trwałych. Sygnalizujemy w nim, na co należy zwrócić szczególną uwagę.

SPIS TREŚCI

PORADY PRAWNE




Prawo odliczenia VAT

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

REKLAMA

Autopromocja

Kwotę podatku naliczonego stanowi co do zasady:

•  suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika,

- z tytułu nabycia towarów i usług,

- potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4,

•  w przypadku importu - suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego,

•  kwota podatku należnego od importu usług, kwota podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.


VAT od samochodów

Jeśli chodzi o kwestię rozliczenia VAT przy zakupie samochodów, tu sprawa wygląda nieco inaczej. Trzeba zaznaczyć, że w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6 tys. złotych. Oznacza to, że nie jest możliwe odliczenie VAT w wysokości przekraczającej 60 proc. wartości zapłaconego podatku. Odliczenie ponadto nie może przekroczyć kwoty 6 tys. złotych.

Trzeba zaznaczyć, że w niektórych przypadkach możliwe jest jednak odliczenie całości podatku od zakupionego samochodu. Wspomniane wyżej ograniczenie nie dotyczy bowiem:

•  pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;

•  pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;

•  pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

•  pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

•  pojazdów samochodowych będących pojazdami specjalnymi w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy;

•  pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;

•  przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest:

- odprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub

REKLAMA

- oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Spełnienie wymogów dla pojazdów samochodowych określonych wyżej stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań.

Kopię zaświadczenia podatnik jest obowiązany dostarczyć w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania do naczelnika urzędu skarbowego.

Trzeba pamiętać, że w przypadku gdy w pojeździe, dla którego wydano odpowiednie zaświadczenie, zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których pojazd nie spełnia wyżej wskazanych wymagań, podatnik obowiązany jest do pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tych okolicznościach w terminie siedmiu dni od ich zaistnienia. W sytuacji gdy zmiany te zostaną dokonane w okresie 12 miesięcy licząc od miesiąca, w którym otrzymano fakturę lub dokument celny, podatnik jest obowiązany do skorygowania kwoty podatku naliczonego w całości w rozliczeniu za okres, w którym dokonano tych zmian.

Powyższe przepisy odnoszą się także odpowiednio do importu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, z tym że do importu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych kwotę podatku naliczonego stanowi jedynie 60 proc. kwoty wynikającej z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34. Nie może być jednak więcej niż kwota 6 tys. zł.


Prawo do obniżenia podatku

Ustęp 10 omawianego artykułu określa terminy, kiedy powstaje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. I tak zgodnie z jego treścią powstaje ono:

•  w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-4 oraz ust. 11, 12, 16 i 18 lub

•  w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy odpowiednio od importu usług lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca;

•  w przypadku nabycia towarów i usług o charakterze ciągłym, jeśli faktura zawiera informację, jakiego okresu dotyczy - w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności;

•  w przypadku dokonania spisu z natury - nie później niż w rozliczeniu za okres, w którym dokonano tego spisu.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu pięciu lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

WAŻNE

Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach wskazanych w ustawie, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy

Warto zaznaczyć, że podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą:

•  dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami;

•  czynności, o których mowa w art. 7 ust. 3-7.

Zasady zwrotu VAT

Zasady zwrotu VAT uregulowane zostały w art. 87 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z ustępem 1, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Należy przyjąć, że co do zasady zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju wskazanym w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. W sytuacji gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. Jeżeli przeprowadzone postępowanie wykaże zasadność zwrotu, urząd skarbowy wypłaca podatnikowi należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty.


Terminy zwrotu

Trzeba zaznaczyć, że różnica podatku podlegająca zwrotowi w kwocie przekraczającej wartość podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów lub usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały one zaliczone do środków trwałych nabywcy, powiększonej o 22 proc. obrotu podatnika opodatkowanego stawkami niższymi niż określona w art. 41 ust. 1 oraz obrotu z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług, o których mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1, podlega zwrotowi w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej.

Warto przypomnieć, że obrotem co do zasady jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku, a zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) oraz o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

W zakresie zwrotu VAT do obrotu wlicza się obrót z tytułu otrzymania należności, dla którego obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 12 albo art. 20 ust. 3, pod warunkiem przedstawienia w urzędzie skarbowym zabezpieczenia majątkowego w kwocie odpowiadającej kwocie podatku, jaka byłaby należna, gdyby obrót ten dotyczył dostawy towarów na terytorium kraju, do czasu przedstawienia dokumentów potwierdzających eksport towarów albo wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, objętych tą należnością.

Na umotywowany wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją podatkową, kwota różnicy podatku podlegająca zwrotowi w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia ulega podwyższeniu, jeżeli podwyższenie tej kwoty jest uzasadnione sezonowością produkcji lub sezonowością wykonywanych usług, lub sezonowością skupu produktów rolnych.

Ponadto na wniosek podatnika urząd skarbowy jest obowiązany zwrócić różnicę podatku w terminie 25 dni, a w przypadku kwoty, o której mowa w ust. 3 - w terminie 60 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, wynikają z:

•  faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone bezpośrednio podatnikowi będącemu wystawcą faktury, z uwzględnieniem art. 22 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,

•  dokumentów celnych oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,

•  wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu usług lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.

Różnicę podatku niezwróconą przez urząd skarbowy w obowiązujących terminach traktuje się jako nadpłatę podatku podlegającą oprocentowaniu w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej.


Odliczenia przed rejestracją

Artykuł 88 ust. 4 ustawy o VAT stanowi, że obniżenia kwoty lub zwrotu podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20. Z analizy przepisu wynikałaby zatem zasada, zgodnie z którą nie jest możliwe dokonywanie odliczeń VAT przez podmioty, które nie dokonały jeszcze rejestracji dla celów podatku od towarów i usług. Wydaje się to niekorzystne, gdyż eliminuje możliwość odliczenia podatku przez podmioty będące dopiero w organizacji, na etapie powstawania. Dodatkowo trzeba jeszcze zaznaczyć, że z treści artykułu nie wynika, w jakim momencie podmiot powinien uzyskać status podatnika VAT czynnego, aby móc skorzystać z prawa do dokonania odliczenia podatku naliczonego.

Sądy administracyjne wskazują jednak na niezgodność tego ograniczenia z prawem unijnym, co oznaczałoby, że istnieje możliwość dokonania odliczenia VAT od zakupów dokonywanych przed dokonaniem rejestracji. Warto w tym zakresie zapoznać się ze stanowiskiem, jakie zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. W wyroku z 26 lipca 2006 r., sygn. akt I SA/Wr 1452/05 wskazane zostało, że dokonując interpretacji art. 88 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług w świetle VI Dyrektywy VAT, mając na uwadze, iż zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak i art. 4 VI Dyrektywy nie uzależniają statusu podatnika VAT od spełnienia wymogu rejestracji, a zasada neutralności podatku od towarów i usług zapewnia podatnikowi możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego z jego działalnością opodatkowaną, przyjąć należy, iż naruszenie cyt. przepisu nie stanowi przeszkody do realizacji przysługującego podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi, dokonanymi przed zgłoszeniem rejestracyjnym. Pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego, w sytuacji, w której dyrektywa nie przewiduje takiego ograniczenia, stoi w sprzeczności zarówno z jej regulacjami, jak i wynikającą z niej zasadą neutralności podatku od towarów i usług.

WAŻNE

W przypadku otrzymania faktury przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, co do zasady prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi

Jak zostało to wskazane wyżej, art. 88 ust. 4 ustawy o VAT stanowi, że obniżenia kwoty lub zwrotu podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20. Z analizy tego przepisu nie wynika jednak, aby do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego konieczne było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego już w samym momencie otrzymania faktury zakupowej. Status podatnika można nabyć zatem dopiero później.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że posiadanie statusu podatnika czynnego VAT niezbędne jest w momencie wykazywania prawa do odliczenia. Podmiot nie musi natomiast posiadać statusu zarejestrowanego podatnika VAT w dniu, w którym miały miejsce czynności opodatkowane, z których wynikałby ewentualny podatek podlegający odliczeniu.


Problem zaniechanych inwestycji

Zgodnie z treścią art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Analizując kwestię zaniechanych inwestycji, warto zapoznać się z decyzją w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 28 listopada 2007 r. sygn. 1401/PH-I/4407/14-49/07/EN/PV-I wydaną przez dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie. Zdaniem organu co do zasady wydatki na inwestycje - stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, a mogą jedynie, przy pomocy amortyzacji i stosownych odpisów amortyzacyjnych, zmniejszać przychód. Oznaczałoby to, że w chwili dokonania odliczenia podatku naliczonego wydatki na prowadzoną inwestycję nie mogły być uznane za koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym, lecz mogłyby stanowić, jako element wartości początkowej, podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. W opinii dyrektora izby podjęcie przez podatnika decyzji o zaniechaniu inwestycji nie ma żadnego wpływu na charakter wydatków inwestycyjnych. Ani przed, ani po podjęciu tej decyzji wydatki te nie stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Analogiczne stanowisko, jak przedstawione powyżej, wyraził także wojewódzki sąd administracyjny w wyroku z 2 lutego 2007r., sygn. akt III SA/Wa 3886/06.

WAŻNE

Przedsiębiorca ma prawo odliczyć VAT wynikający z faktur otrzymanych przed zarejestrowaniem

Dla zrealizowania prawa do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego konieczny jest warunek istnienia związku poniesionych wydatków z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Brak wspomnianego związku dokonywanych zakupów z planowaną sprzedażą wystąpił w chwili podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji, w konsekwencji czego podatnik w takiej sytuacji powinien dokonać korekty poprzez pomniejszenie podatku naliczonego o łączną kwotę uprzednio odliczonego podatku naliczonego związanego z zaniechaną inwestycją, w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpiło przedmiotowe zaniechanie. Zaznaczam, że omawiane stanowisko organu zostało zajęte w 2007 roku, jednakże z uwagi na okresy przedawnienia zobowiązań podatkowych, a także na prowadzone postępowania sądowe wciąż może mieć ono zastosowanie. Wymaga więc ono analizy.

Organ podatkowy argumentuje dalej, że wprawdzie orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości potwierdza prawo podatników do zwrotu podatku naliczonego nawet w sytuacji, gdy nie doszło do wykorzystania inwestycji do wykonywania czynności opodatkowanych, lecz w chwili ponoszenia wydatków istniał zamiar ich wykorzystania do tych czynności, to jednak zgodnie z obowiązującą w dniu przystąpienia Polski do Wspólnoty Europejskiej VI Dyrektywą Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych, jak i zgodnie z obowiązującą w dniu wydania zaskarżonego postanowienia Dyrektywą 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347/1) Polska była uprawniona do zastosowania ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego w przedmiotowej sprawie.

Jednakże w żadnym przypadku odliczenie podatku od wartości dodanej nie przysługuje od wydatków, które nie są wydatkami ściśle związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą. Potwierdzenie tego stanowiska znajduje się w orzecznictwie ETS, np. C-43/96 pomiędzy Komisją Europejską a Republiką Francuską; C-305/97 pomiędzy Royscot Leasing Ltd, Royscot Industrial Ltd, Allied Domeck plc i T.C. Harrisom Group Ltd a Commissioners of Customs and Excise (Wielka Brytania) oraz C-345/99 pomiędzy Komisją Europejską, a Republiką Francuską. We wszystkich wspomnianych wyżej orzeczeniach ETS zaprezentował stanowisko, że zgodnie z art. 17 (6) VI Dyrektywy Państwa Członkowskie mogą pozostawić w mocy wyłączenia z prawa do odliczenia VAT, o których mowa w drugim akapicie art. 17 (6), pomimo iż w terminie Rada Unii Europejskiej nie wydała przepisów zgodnie z art. 17 akapit pierwszy. Analogiczne zapisy znajdują się w art. 176 nowej Dyrektywy. Dlatego też Polska była uprawniona do zachowania istniejących ograniczeń w prawie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego pozostających przedmiotem zaskarżonego postanowienia.


Przyszłe inwestycje

Jak zostało to wskazane wyżej, stosownie do art. 86 ust. 1 omawianej ustawy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przysługuje podatnikom w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Trzeba jednak zaznaczyć, że z kolei przepis art. 90 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot związanych ze sprzedażą opodatkowaną i nieopodatkowaną, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 90 ust. 2 ustawy o VAT). Proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3 ustawy o VAT), i określa się ją procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego ustalana jest proporcja, zaokrąglając w górę do najbliższej liczby całkowitej. Dodatkowo trzeba pamiętać o uwzględnieniu zasad określonych w art. 90 ust. 5-6, ust. 8-9 (art. 90 ust. 4 ustawy o VAT). W przypadku gdy proporcja przekroczyła 98 proc., podatnik ma prawo obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego (art. 90 ust. 10 pkt 1 ustawy). Z kolei w art. 91 ustawy o VAT określono zasady dokonywania korekty podatku naliczonego, wyznaczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-9 ustawy o VAT po zakończeniu roku.

Analizując na podstawie powyższych przepisów kwestię prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na przykład w fakturach związanych z określonymi przyszłymi wydatkami inwestycyjnymi, należy zauważyć, że zdarza się, że nie można wykluczyć związku planowanych wydatków inwestycyjnych z wykonanymi czynnościami odpłatnymi. Zatem podatnik dla wyznaczenia wartości podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od podatku należnego powinien stosować zasady określone w art. 90 ustawy o VAT. W przypadku gdy proporcja wyliczona zgodnie z art. 90 ustawy o VAT przekroczy 98 proc., podatnik będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących wydatki inwestycyjne.

Zmiana przeznaczenia towarów

Rozważając kwestię VAT przy zakupie środków trwałych, warto przeanalizować przypadek, jeśli po pewnym okresie towary, które zostały zakupione w związku z działalnością opodatkowaną, zmieniły swoje przeznaczenie i wykorzystywane są wyłącznie w związku z czynnościami niepodlegającymi podatkowi od towarów i usług. Wypadałoby w tym miejscu przypomnieć, że odliczenie VAT przysługuje jedynie w przypadku towarów i usług nabywanych w związku z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi VAT. Sprawa komplikuje się jednak przy zmianie przeznaczenia wykorzystywania nabytych towarów.

WAŻNE

W przypadku gdy proporcja wyliczona zgodnie z art. 90 ustawy o VAT przekroczy 98 proc., podatnik będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących wydatki inwestycyjne

Trzeba zaznaczyć, że stosownie do brzmienia art. 91 ust. 1 ustawy po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-9, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11, dla zakończonego roku podatkowego. Zgodnie zaś z art. 91 ust. 7 ustawy przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się to prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Wykładnia przepisu art. 91 ust. 1 ustawy kreuje zatem po stronie podatnika obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo odliczenia podatku naliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-9 ustawy, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 ustawy dla zakończonego roku podatkowego. Jak wynika z powyższego, regulacja ta wprowadza zatem zasadę ostatecznego rozliczenia podatku naliczonego za dany rok. Korekty, o której mowa w art. 91 ust. 1 ustawy, dokonuje się - stosownie do art. 91 ust 3 ustawy - w deklaracji podatkowej za pierwszy okres rozliczeniowy następujący po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty.


Konieczna korekta

Dodatkowo konieczne jest zaznaczenie, że według rozwiązania wprowadzonego w art. 91 ust. 2, zasady określonej w ust. 1 art. 91 ustawy nie stosuje się w odniesieniu do nabywanych przez podatnika towarów i usług zaliczanych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji podatkowej, jak również w stosunku do gruntów oraz praw użytkowania wieczystego gruntów, jeżeli zostały one zaliczone do środków trwałych. Wyrażona w art. 91 ust. 1 ustawy zasada ma jednak zastosowanie w przypadku towarów i usług zaliczonych u podatnika do środków trwałych, jeżeli ich wartość początkowa nie przekracza 15 tys. złotych.

Artykuł 91 ust. 2 ustawy formułuje ponadto zasadę, zgodnie z którą w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 tys. złotych, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu pięciu kolejnych lat a w przypadku nieruchomości - w ciągu dziesięciu lat, począwszy od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku pierwszym dotyczy 1/5, a w przypadku drugim, czyli nieruchomości - 1/10, kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

Sposób dokonania korekty podatku naliczonego z art. 91 ust. 1 ustawy opiera się na bazie rocznej. W stosunku bowiem do towarów i usług niezaliczanych do środków, w odniesieniu do których wydatki na ich nabycie mogły być jednorazowo zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, przewidziano roczny okres korekty. W przypadku natomiast korekty podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług zaliczanych do środków trwałych ustawodawca przewidział odpowiednio pięcio- bądź dziesięcioletni okres dokonania korekty podatku naliczonego.

Odnosząc się do zasady wyrażonej w art. 91 ust. 7 ustawy, odnośnie do odpowiedniego zastosowania norm z ust 1-5 art. 91 należy wskazać, iż w istocie przepis ten nakazuje odpowiednie stosowanie norm ust. 1-5, ale z uwzględnieniem różnic, które wynikają z zakwalifikowania towarów bądź usług do środków trwałych bądź pozbawienia ich tego przymiotu.

Odpowiednie zastosowanie art. 91 ust. 1 ustawy w odniesieniu do sytuacji przewidzianej w art. 91 ust. 7 powoduje, że w przypadku, gdy zmiana przeznaczenia nabytych towarów i usług skutkująca wykorzystaniem tych towarów i usług do czynności opodatkowanych bądź - przeciwnie - czynności zwolnionych, następuje nie w ciągu roku, w którym zostały one nabyte, ale w latach następnych, nie ma to wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem tychże towarów i usług.

Stosowne w tym miejscu wydaje się przypomnieć, że korekta podatku naliczonego w sposób przewidziany w art. 91 ust. 1 ustawy jest korektą dokonywaną po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało i stosownie do reguły wyrażonej w art. 91 ust. 7 - nie przysługiwało - prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. W praktyce rok, o którym mowa w art. 91 ust. 1, będzie rokiem nabycia określonych dóbr i usług i tylko w deklaracji za pierwszy okres rozliczeniowy następnego roku dokonać można korekty podatku naliczonego na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy.

Rocznej korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty.


Zaliczkowy zwrot podatku

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 93 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podmiot dokonujący nabycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 87 ust. 3 ustawy, podlegających amortyzacji oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeśli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy po spełnieniu szczególnych ustawowych warunków, posiada prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego w formie zaliczki przed dokonaniem sprzedaży opodatkowanej.

Zwrot zaliczkowy VAT obwarowany jest szeregiem warunków. Zgodnie z art. 93 ust. 2 ustawy o VAT przysługuje on tylko po jednoczesnym, łącznym spełnieniu następujących warunków:

•  podmiot został zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i nie wykonał czynności opodatkowanych z wyjątkiem:

- importu towarów,

- wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

- importu usług,

- nabycia towarów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 5;

•  wartość nabytych towarów bez podatku naliczonego, o którym mowa w art. 87 ust. 3, w okresie po dniu złożenia zgłoszenia rejestracyjnego wynosi nie mniej niż 250 tys. zł;

•  podmiot uprawniony uregulował w całości należność za nabyte towary i usługi objęte zwrotem kwoty podatku naliczonego, a w przypadku importu towarów zapłacił podatek należny od tego importu;

•  podmiot złożył oświadczenie, że:

- nabyte towary i usługi służyć będą do czynności opodatkowanych lub do czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1, które zostaną wykonane nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia otrzymania ostatniej faktury stwierdzającej nabycie tych towarów lub usług albo w przypadku importu towarów - od dnia otrzymania ostatniego dokumentu celnego,

- w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania czynności, o których mowa w lit. a), do końca następnego roku, nie będzie korzystał ze zwolnienia od podatku określonego w art. 113 ust. 1 lub 8.

Zwrot podatku naliczonego następuje w formie zaliczki w trzech równych ratach, przy czym pierwsza rata jest wypłacana w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku, druga rata w ciągu 120 dni, a trzecia w ciągu 180 dni. Kwota podatku, która nie może zostać wypłacona w formie zaliczki, podlega rozliczeniu na zasadach ogólnych.

Na podstawie par. 4 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług podmiot występujący o zwrot kwoty podatku naliczonego w formie zaliczki zobowiązany jest posiadać:

•  oryginały faktur (faktur korygujących) oraz w przypadku importu towarów dokumenty celne - potwierdzające, że łączna wartość nabytych towarów bez podatku naliczonego jest nie mniejsza niż określona w art. 93 ust. 2 pkt 2 ustawy;

•  dokumenty potwierdzające uregulowanie należności za nabyte towary i usługi objęte zwrotem kwoty podatku naliczonego w formie zaliczki, a w przypadku importu towarów potwierdzające zapłatę podatku należnego od tego importu, w tym dokumenty bankowe potwierdzające dokonanie przelewu lub innego rodzaju płatności oraz oświadczenia sprzedawcy o przyjęciu zapłaty gotówką zgodnie z odrębnymi przepisami lub uregulowaniu należności w innej formie, jeżeli zapłata lub uregulowanie należności nie nastąpiło za pośrednictwem banku.

Wniosek o zwrot zaliczkowy należy złożyć łącznie z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymienionych w art. 93 ust. 2 ustawy o VAT, należy złożyć wraz z deklaracją podatkową, nie wcześniej niż za okres rozliczeniowy, w którym zostały spełnione wszystkie niezbędne warunki.

SZACUNKOWA PROPORCJA

Warto zaznaczyć, że podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 tys. zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego, w formie protokołu.

Zasadę tę stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna.

ODLICZENIE VAT PRZEZ USŁUGOBIORCÓW

W przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6 tys. zł.

KRZYSZTOF KOŚLICKI

krzysztof.koslicki@infor.pl

Źródło: Gazeta Prawa [Tygodnik Podatkowy] nr 131 (2253), 7 lipca 2008 r.


Edyta Banach

doradca podatkowy w Ernst & Young

Prowadzę działalność gospodarczą i jestem czynnym podatnikiem VAT. Zaczynam budowę budynku usługowo-mieszkalnego. 50 proc. powierzchni stanowi część usługowa, pozostała część będzie mieszkalna. Po zakończeniu inwestycji zamierzam wprowadzić 50 proc. wartości budynku do ewidencji środków trwałych. Zezwolenie na budowę jest wydane na osobę fizyczną, a nie na firmę. Czy mogę traktować tę inwestycję jako inwestycję firmy i odliczać VAT od wydatków na budowę?

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zatem, jak wynika z powyższego uregulowania, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje jedynie podatnikom w związku z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług określony został w art. 5 ustawy o VAT - i są to m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W rezultacie należy zauważyć, że przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, a zatem w przypadku wykorzystywania ich do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Dodatkowo, co niemniej istotne, z zasady tej wynika, iż odliczenie może być częściowe, tj. tylko w tej części, w jakiej dane towary i usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części VAT, w jakiej towary i usługi te są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że przedmiotowa strona prowadzi inwestycję przeznaczoną na różne cele, tj. 50 proc. budynku zostanie przeznaczone na usługi, natomiast pozostałe 50 proc. zostanie zaklasyfikowane jako część mieszkalna. W świetle powyższego należy uznać, iż podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakup tych towarów i usług tylko w części dotyczącej działalności gospodarczej, tj. w tej, w której nabywane towary i usługi związane są z budową budynku w części przeznaczonej na działalność usługową, która zostanie zaliczona do środków trwałych podlegających amortyzacji i będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług podatnikowi. Przy czym należy nadmienić, iż wydatki ponoszone na realizowaną inwestycję, która zostanie zaliczona do środków trwałych powinny być udokumentowane fakturami VAT zawierającymi imię, nazwisko oraz numer NIP podatnika. Fakt, iż pozwolenie na budowę zostało wydane na osobę fizyczną, nie powinien stanowić przeszkody do odliczenia przez podatnika podatku naliczonego zawartego w fakturach, bowiem zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest wykorzystywanie towaru do wykonywania czynności opodatkowanych.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe (przykładowo: interpretacja Drugiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej z 24 marca 2005 r. nr PP/415-0001/05/JW, interpretacja Urzędu Skarbowego w Krotoszynie z 13 maja 2005 r. nr NP/443-14/ECH/2005).

(KK)

PODSTAWA PRAWNA

•  Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).


Natalia Mitręga

konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Pricewaterhouse-Coopers, Katowice

Czy z zakupu przyczepy przysługuje obniżenie podatku należnego, jeżeli w znacznej części wartość ta została pokryta dotacją, a zakup nastąpił przed rejestracją jako podatnik podatku od towarów i usług?

W celu udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie konieczne jest rozstrzygnięcie dwóch kwestii. W pierwszej kolejności kwestii istnienia prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego od zakupów dokonanych przed rejestracją jako podatnik VAT czynny służących sprzedaży opodatkowanej, a następnie kwestii możliwości odliczenia podatku naliczonego od zakupów finansowanych w znacznej części otrzymaną dotacją.

Zaimplementowana do polskiej ustawy o VAT zasada neutralności VAT dla podmiotu niebędącego ostatecznym konsumentem daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług w zakresie, w jakim zakupy te służą do wykonywania czynności opodatkowanych.

Co do zasady, status podatnika na gruncie ustawy o VAT jest kategorią obiektywną i nie jest zależny od dokonania rejestracji. W związku z tym należy rozumieć, że prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych towarów i usług wynika z wykorzystywania tych towarów i usług w działalności opodatkowanej. Natomiast tylko zarejestrowani podatnicy VAT są uprawnieni do skorzystania z tego prawa.

Zaprezentowane stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, który uznał, że - Trzeba rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje zasadniczo w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej (...) i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć - najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa - (...) brak rejestracji, która umożliwia identyfikowanie go jako podatnika (sygn. akt I FSK 378/06).

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem środka trwałego, który jest wykorzystywany do wykonywania działalności opodatkowanej VAT, dokonanym w czasie, gdy przedsiębiorca nie był jeszcze zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Drugą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest prawo podatnika do odliczenia całości VAT naliczonego od zakupów finansowanych dotacją.

Co do zasady, dotacja jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego, a co za tym idzie, brak jest możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków finansowanych tą dotacją.

W konsekwencji uznania przedmiotowych wydatków jako kosztów niestanowiących kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym, zgodnie z ustawą o VAT, podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od tych zakupów. Ustawodawca jednakże przewidział odstępstwo od tej zasady w przypadku, gdy brak możliwości zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. W takiej sytuacji podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od tych zakupów.

W związku z powyższym, w celu stwierdzenia, czy podatnikowi przysługuje obniżenie w całości podatku należnego z tytułu zakupu środka trwałego, istotne jest określenie, czy przedmiotowa dotacja spełnia określone w ustawach odrębnych warunki zwolnienia z podatku dochodowego. Jeżeli dotacja spełnia wspomniane warunki zwolnienia, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupionego środka trwałego.

(KK)

Podstawa prawna

•  Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).


Andrzej Nikończyk

doradca podatkowy w kancelarii Ożóg i Wspólnicy

Podatnik zakupił w 14 kwietnia 2006 r. samochód osobowy fiat punto. Zakup ten potwierdzono fakturą VAT na kwotę netto 43 099,38 zł, VAT 9481,86 zł. Od zakupionego samochodu na podstawie art. 86 ust. 3 ustawy o VAT Podatnik odliczył 5689,12 zł, tj. 60 proc. kwoty VAT wykazanej w fakturze. 21 czerwca 2008 r. podatnik sprzedał samochód. Czy istnieje obowiązek korekty VAT naliczonego w przypadku sprzedaży samochodu osobowego wprowadzonego do ewidencji środków trwałych?

W przypadku sprzedaży samochodu osobowego, który był środkiem trwałym, podatnik może odliczyć podatek naliczony przy jego nabyciu, jednak kwota tego podatku jest ograniczona. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami podatek naliczony w takim wypadku to 60 proc. kwoty wykazanej w fakturze, nie więcej niż łącznie 6 tys. zł od jednego pojazdu (art. 87 ust. 3 ustawy o VAT). Odliczony podatek naliczony podlega co do zasady corocznej korekcie podatku naliczonego, która wiąże się ze zmianami proporcji udziału czynności dających prawo do odliczenia podatku naliczonego i nie dających takiego prawa. Okres tej korekty w przypadku samochodów to pięć lat, licząc od roku przyjęcia do używania danego środka trwałego (art. 91 ust. 2 ustawy o VAT). Podatnicy, którzy realizują tylko jeden rodzaj sprzedaży (dająca prawo do odliczenia podatku albo niedającą takiego prawa), nie mają obowiązku dokonywać corocznej korekty. Z tego też powodu często zapominają, iż zgodnie z przepisem art. 91 ust. 4 ustawy o VAT mają obowiązek dokonania korekty za pozostały okres korekty z chwilą sprzedaży samochodu. W takim wypadku korekta jest dokonywana za okres rozliczeniowy, w którym doszło do sprzedaży danego środka trwałego i dotyczy pozostałych lat, w których byłaby dokonywana korekta (łącznie z rokiem, w którym następuje sprzedaż).

To czy w drodze korekty zwiększymy kwotę podatku naliczonego VAT, czy musimy ją zmniejszyć, zależy od zasad opodatkowania sprzedaży danego środka trwałego. W przedstawionym zapytaniu mamy do czynienia ze sprzedażą samochodu, przy którego nabyciu prawo do odliczenia nie przysługiwało w pełni. Sprzedaż ta będzie więc korzystać ze zwolnienia od VAT na mocy przepisu par. 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. nr 97, poz. 970 z późn. zm.), o ile podatnik używał samochodu przez okres co najmniej pół roku. Tym samym korekta, której podatnik musi dokonać za okres sprzedaży pojazdu, będzie wiązać się ze zmniejszeniem kwoty podatku naliczonego.

Jeśli pojazd został nabyty w 2006 roku i w tym roku był przyjęty do używania, a sprzedawany jest w 2008 roku, korekta obejmie kwotę podatku przypadającą na lata 2008-2010, tj. 3/5 kwoty podatku do odliczenia. Podatek przypadający na lata 2006 i 2007 nie będzie podlegał korekcie. Zatem podatnik musi, bazując na przedstawionym przykładzie, wykazać w deklaracji korektę zmniejszającą podatek naliczony o kwotę ok. 3410 zł.

Wyjątkowo niekorzystna sytuacja ma miejsce, gdy podatnik sprzedaje samochód osobowy (co do którego odliczenie VAT nie przysługiwało w pełni), w tym samym roku, w którym go nabył, np. sprzedaż w grudniu 2008 roku samochodu nabytego w styczniu tego samego roku. Wiązać się to będzie z koniecznością zwrotu całości odliczonego podatku naliczonego, mimo wykorzystania tego pojazdu w tym okresie, np. wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Brak dokonania stosownej korekty podatku naliczonego wiązać się może z zaległością podatkową lub zawyżeniem kwot do przeniesienia lub zwrotu. Zatem podatnik, który w późniejszym okresie dokonuje korekty rozliczeń, musi sprawdzić, czy wystarczy skorygować wyłącznie deklarację za okres, w którym dokonał sprzedaży.

(KK)

PODSTAWA PRAWNA

•  Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Hołownia: Musimy dowieźć sprawiedliwą składkę zdrowotną

Musimy dowieźć sprawiedliwą składkę zdrowotną, tej sprawy nie odpuścimy - deklarował marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Mówił też o kredycie zero procent, rozliczeniach i zatrudnianiu w państwowych spółkach.

Nakaz ujawniania informacji o uzgodnieniach podatkowych narusza prawo do prywatności klienta. Wyrok TSUE

Przepis nakazujący pośrednikom ujawnianie organom informacji o transgranicznych uzgodnieniach podatkowych narusza szeroko rozumiane prawo do poszanowania prywatności klienta. W celu ochrony tajemnicy zawodowej z tego obowiązku zwolnić się może prawnik, jednak warunkiem jest poinformowanie o tym innego pośrednika. Wyrokiem z 29 lipca 2024 r. TSUE potwierdził, że obowiązek nie dotyczy sytuacji gdy inny pośrednik nie jest klientem prawnika. W Polsce nakaz nie może obejmować adwokatów i radców prawnych (sprawa C 623/22, Belgian Association of Tax Lawyers i in., przeciwko Premier minister).

Ryczałt 2025 (od przychodów ewidencjonowanych): limity, stawki, najem prywatny, działalność gospodarcza

Jakie limity dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będą obowiązywały w 2025 roku? Kto może płacić ryczałt w 2025 roku? Kto może płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych kwartalnie w 2025 r.? Jakie stawki ryczałtu obowiązywać będą w przyszłym roku?

Ostateczny termin wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Jakie skutki prawne upływu tego terminu? Kary, przedawnienie

W ostatnim czasie wiele się mówi o zachowaniu równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Zwolennikami doktryny „work-life-balans” nie są już tylko pracownicy, ale coraz częściej przekonują się do niej również pracodawcy, oferując co rusz nowe przywileje swoim współpracownikom. Jednym, nierzadko spotykanym jest udzielenie pracownikom dodatkowych, płatnych dni wolnych np. z okazji urodzin. Jest to jednak dobrowolność zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Przywilejem pracownika, który z pewnością pomoże zachować równowagę w życiu, jest urlop wypoczynkowy. Udzielenie go jest jednym z obowiązków pracodawcy, którego nieprzestrzeganie podlega karze grzywny. 

REKLAMA

Które firmy płacą największy CIT? Orlen już nie jest liderem - zapłacił tylko 1,38 mld zł, rok wcześniej było to 4,37 mld zł

Orlen dopiero na trzecim miejscu. Tym razem to banki zdominowały listę największych indywidualnych podatników CIT w 2023 r. W pierwszej dziesiątce największych podatników znalazło się siedem banków m.in. Pekao, Santander Bank Polska, czy ING BSK.

Stopy procentowe NBP 2024: bez zmian w październiku. Prezes Glapiński: obniżka stóp najwcześniej w II kw. 2025 r.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 października 2024 r. postanowiła pozostawić wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. Stopa referencyjna wynosi nadal 5,75 proc. - podał w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków i ekonomistów. Wydaje się, że Rada Polityki Pieniężnej zacznie cykl obniżek stóp procentowych w II kw. 2025 r. Tak wynika z wypowiedzi prezesa NBP Adama Glapińskiego z comiesięcznej konferencji prasowej, która odbyła się 3 października 2024 r.

Jakie są limity dla ryczałtu na 2025 rok? Kwoty ważne dla podatników

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w 2025 roku będą mogli opłacać podatnicy, których przychody w bieżącym roku nie przekroczą kwoty 8 569 200 zł. Natomiast prawo do kwartalnego rozliczenia ryczałtu w przyszłym roku będą mieli podatnicy, których przychody nie przekroczą kwoty 856 920 zł.

Jaki jest limit dla jednorazowej amortyzacji w 2025 roku? Kwota limitu wynosi 214.000 zł

Jednorazowa amortyzacja w 2025 r. Jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od niektórych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (do wysokości 50 000 euro) mogą dokonywać podatnicy PIT i CIT posiadający status małego podatnika i podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą. Limit ten na 2025 r., po przeliczeniu według średniego kursu euro z 1 października br., wynosi 214.000 zł.

REKLAMA

Podwyżki akcyzy w 2025 r. i kolejnych latach. Droższe będą: papierosy, wyroby nowatorskie, płyn do papierosów elektronicznych, tytoń, cygara i cygaretki

W dniu 1 października 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, przedłożony przez Ministra Finansów. Zwiększone zostaną od marca 2025 roku stawki podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie (podgrzewane wyroby tytoniowe) oraz płyn do papierosów elektronicznych. Nowe stawki akcyzy mają przede wszystkim ograniczyć konsumpcję wyrobów tytoniowych i ich substytutów, szczególnie przez osoby nieletnie.

JPK CIT od 2025 roku: nowe obowiązki podatników. JPK-KR-PD, JPK-ST

Minister Finansów wydał 16 sierpnia 2024 r. rozporządzenie w sprawie dodatkowych danych, o które przedsiębiorcy będą musieli uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe. Jest to tzw. rozporządzenie w sprawie JPK CIT. Jako pierwsze (od 2025 roku) nowymi obowiązkami zostaną obciążone podmioty o przychodzie powyżej 50 mln euro, a także podatkowe grupy kapitałowe. A od 2026 roku pozostali podatnicy CIT.

REKLAMA