Rozliczenie VAT przez wspólnoty mieszkaniowe

W interpretacji ogólnej wskazano, iż wspólnota mieszkaniowa realizując wspólny interes właścicieli występuje w odmiennych rolach:

1) w przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną oraz

2) w przypadku nabycia towarów i usług na potrzeby utrzymania poszczególnych lokali właścicieli.

 

W pierwszym przypadku uiszczanie przez członków wspólnoty należności tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie jest objęte przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT.

 

Natomiast w drugim przypadku, gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, wspólnota - w zakresie nabywanych towarów i usług celem zaopatrzenia poszczególnych lokali - nabywa towary i usługi w swoim imieniu jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych wpłat. W takiej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez wspólnotę towary i usługi. Zatem w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali, ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez wspólnotę towarów i usług do tych lokali, zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług.

 

Wypracowana przez sądy linia orzecznicza uwzględniała konieczność zapewnienia realizacji zasady neutralności w tych wypadkach, co oznacza, że ma ona znaczenie dla rozliczeń dotyczących lokali użytkowych lub lokali mieszkalnych wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe.

 

Z uwagi na to, że neutralność podatku nie zostaje naruszona w rozliczeniach lokali mieszkalnych uzasadnione stało się wprowadzenie regulacji zapewniających analogiczne skutki na gruncie podatku od towarów i usług dla członków wspólnoty mieszkaniowej, będących właścicielami lokali mieszkalnych, jak dla podmiotów wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT.

 

- czynności związanych z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywanych przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę (§13 ust. 1 pkt 16a zmienianego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.) oraz

 

- czynności wykonywanych przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, z późn. zm.) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367 i z 2011 r. Dz. U. Nr 22, poz. 114), jeśli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe (§13 ust. 1 pkt 16b zmienianego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.).

 

Na podstawie § 3 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 września 2011 r. wskazane zwolnienia od podatku mogą być stosowane do czynności wykonanych w okresie od dnia 2 sierpnia 2011 r., tj. od dnia opublikowania w ww. Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów powyższej interpretacji ogólnej z dnia 21 czerwca 2011 r.

 

Wspólnota mieszkaniowa, tak jak i inni podatnicy podatku od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, na podstawie przepisów art. 113 ustawy o VAT. Od dnia 1 stycznia 2011 r. limit obrotu uprawniający podatnika do zwolnienia od podatku wynosi 150 000 zł (bez kwoty podatku) i dotyczy podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym tej kwoty.

 

W przypadku wspólnot mieszkaniowych rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT zwolnienie podmiotowe może znaleźć zastosowanie, jeśli przewidywana przez wspólnotę łączna wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 150 000 zł.

 

Do wartości tej nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Nie należy również w wartości tej uwzględniać obrotu z tytułu dokonanej przed dniem 2 sierpnia 2011 r. (data opublikowania interpretacji ogólnej) odsprzedaży właścicielom lokali towarów i usług nabywanych przez wspólnotę celem zaopatrzenia poszczególnych lokali.

 

Należy jednak pamiętać, iż z momentem przekroczenia kwoty 150 000 zł (lub jej proporcji) traci moc zwolnienie podmiotowe od podatku, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.

 

Dostawa wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, takich jak m.in. gaz ziemny przeznaczony do celów opałowych, nie stanowi czynności wyłączającej podatników z możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług. Zatem wspólnota mieszkaniowa dokonująca odsprzedaży, np. gazu opałowego, może korzystać ze zwolnienia podmiotowego.

 

 

Wspólnota mieszkaniowa, która utraciła prawo do zwolnienia podmiotowego od podatku lub zrezygnowała z tego zwolnienia, może nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utraciła prawo do zwolnienia lub zrezygnowała z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia.

 

Tym samym, jeśli wspólnota mieszkaniowa utraciła prawo do zwolnienia podmiotowego lub z niego zrezygnowała w trakcie roku 2011 może ponownie z niego skorzystać dopiero od roku 2013.

 

 

 

Wspólnoty mieszkaniowe w przypadku dokonywania odsprzedaży towarów i usług na rzecz właścicieli lokali korzystają do końca 2012 roku ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej.