Zasady opodatkowania jedynego wspólnika spółki z o.o.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h. spółka jednoosobowa oznacza spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika lub akcjonariusza. W przypadku spółek z o.o. oznacza to więc spółkę, w której wszystkie udziały należą do jednego wspólnika.

Spółki z o.o. są z mocy prawa obowiązane do posiadania określonych organów. Dotyczy to również spółek jednoosobowych. Obowiązkowe jest zatem posiadanie przez spółkę zarządu, który może składać się z jednego albo większej liczby członków (nie jest przy tym zabronione, aby członkiem zarządu – nawet jedynym – został jedyny wspólnik), natomiast wszystkie uprawnienia zgromadzenia wspólników wykonuje – z oczywistych względów – jedyny wspólnik.

Jedyny wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym przez niego na wypłatę dywidendy (art. 191–193 k.s.h.).

Dywidenda stanowi dla jedynego wspólnika przychód w momencie jej otrzymania. Jest ona opodatkowana 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym (art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o p.d.o.f.). Jedyny wspólnik nie jest przy tym uprawniony do potrącania żadnych kosztów uzyskania przychodów. Do poboru 19-proc. podatku zobowiązana jest spółka w momencie dokonywania wypłaty dywidendy. Ewentualne odsetki od dywidend (gdy spółka dopuszcza się opóźnienia w wypłacie) nie będą dla spółki kosztem uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 13a ustawy o p.d.o.p.).

Przepisy k.s.h. przewidują również możliwość dokonywania przez spółkę z o.o. wypłaty zaliczek na poczet dywidendy (art. 194 i 195 k.s.h.). Wypłacona w trakcie roku obrotowego zaliczka powinna zostać ostatecznie rozliczona z dywidendą wypłacaną za dany rok obrotowy. Innymi słowy, późniejsza dywidenda, wypłacana za cały rok obrotowy, powinna zostać uszczuplona o kwotę zaliczki wypłaconej na jej poczet.

Kwota otrzymanych na poczet dywidendy zaliczek stanowi dla jedynego wspólnika przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, opodatkowany 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym; jedyny wspólnik nie jest przy tym uprawniony do potrącania żadnych kosztów uzyskania przychodów. Do poboru 19-proc. podatku zobowiązana jest spółka w momencie dokonywania wypłaty zaliczki.

Jedyny wspólnik może również podjąć decyzję o wniesieniu do spółki dopłat (na zasadach określonych w art. 177–178 k.s.h.). Dopłaty mogą być zwrotne albo bezzwrotne. Dopłaty mogą być zwrócone jedynemu wspólnikowi, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Ich zwrot może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o p.d.o.p., do przychodów spółki z o.o. nie zalicza się dopłat wnoszonych do tej spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach (to jest we wskazanych wyżej przepisach k.s.h.). Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy dopłaty te będą zwrócone wspólnikom, czy też nie. Przychody otrzymane przez jedynego wspólnika z tytułu zwrotu dopłat wniesionych uprzednio do spółki z o.o. są zwolnione od podatku – do wysokości wniesionych dopłat (art. 21 ust. 1 pkt 51 ustawy o p.d.o.f.).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 13a ustawy o p.d.o.p. w przypadku dopłat oprocentowanych odsetki wypłacane jedynemu wspólnikowi przez spółkę z o.o. nie będą stanowiły dla spółki kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie należy uznać, że – na mocy art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o p.d.o.f. – odsetki otrzymywane przez wspólnika z tytułu oprocentowanych dopłat będą podlegały opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem w wysokości 19 proc. Podatek ten pobierany będzie przez spółkę z o.o. w momencie dokonywania faktycznej wypłaty odsetek.

Zgodnie z art. 26 ordynacji podatkowej podatnik – a więc także jednoosobowa spółka z o.o. – odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki.

Na zasadach przyjętych w ordynacji za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie. Osoby te odpowiadają również za:

• podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów;

• odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;

• niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku VAT oraz za oprocentowanie tych zaliczek;

• koszty postępowania egzekucyjnego.

Odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki z o.o. spoczywa jednak tylko na członkach zarządu tej spółki – na zasadach określonych w art. 116 ordynacji podatkowej. W związku z tym autor listu jako jedyny wspólnik spółki z o.o. będzie odpowiadał za zaległości podatkowe spółki z o.o. jedynie w przypadku, gdyby został on jednocześnie członkiem zarządu tej spółki.

doradca podatkowy