W firmie w 1995 r. przeprowadzono aktualizację wyceny wartości środków trwałych, co spowodowało podwyższenie wartości początkowej posiadanych przez firmę środków trwałych. W latach 1995-1997 obowiązywał okres "przejściowy" w wysokości dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. Po 1997 r. odpisy te były ustalone na wyższym poziomie niż dokonywane wcześniej. Natomiast firma do końca czerwca 2005 r. pozostawiła je na poziomie tych ustalonych z 1997 r. (czyli w niższej wysokości). W związku z zaistniałą sytuacją faktyczną proszę o odpowiedź, czy pełnych odpisów amortyzacyjnych mogę dokonywać np. od lipca 2005 r., korygując jednocześnie okres od początku roku, czy muszę poczekać do początku 2006 r.
Podatnik prawidłowe odpisy amortyzacyjne powinien stosować od lipca, nie czekając do następnego roku podatkowego.
Na wstępie należy zauważyć, iż w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma żadnego zapisu prawnego, który określałby sposób korygowania błędnie ustalonych odpisów amortyzacyjnych. Nie ma żadnej wzmianki, która stanowiłaby, iż korekcie podlegają bądź też nie podlegają odpisy amortyzacyjne ustalone w nieprawidłowej wysokości. Problem natomiast jest o tyle istotny, że na podstawie art. 22 ust. 8 ustawy kosztami uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych dokonywanych wyłącznie zgodnie z przepisami art. 22a–22o ustawy.
Uważam, że nie chcąc narażać się na negatywne konsekwencje błędów, podatnik – celem ustalenia prawidłowej podstawy opodatkowania – powinien dokonać korekt składanych deklaracji (zeznań) podatkowych. Nieprawidłowe ustalenie odpisów amortyzacyjnych oznacza bowiem nieprawidłowe ustalenie kosztów uzyskania przychodów. W związku z tym u podatnika może wystąpić zaległość podatkowa, zawyżenie wpłaconych zaliczek na podatek bądź nadpłata w podatku dochodowym. Jeżeli podatnik zauważy błędy, musi złożyć korektę odpowiednich deklaracji (zeznań), a w przypadku nadpłaty – złożyć do urzędu skarbowego wniosek o stwierdzenie nadpłaty (co tutaj będzie miało miejsce). Inaczej sytuacja wygląda w przypadku stwierdzenia błędów w trakcie kontroli skarbowej lub podatkowej – wówczas ustalenie wysokości odpisów amortyzacyjnych, stwierdzenie potencjalnej nadpłaty bądź zaległości podatkowej nastąpi w trybie decyzji administracyjnej.
WAŻNE!
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określają terminów dokonania korekt deklaracji podatkowych.
Statuują jedynie zasadę dokonywania odpisów, a więc obciążania kosztów prawidłowo ustalonymi odpisami. Z tych względów, aby wynik finansowy firmy był rzeczywisty, konieczna jest korekta dokumentów źródłowych. Skoro szczegółowych zasad nie zawiera ustawa podatkowa, konieczne jest sięgnięcie do ogólnych przepisów, dotyczących składania korekt oraz wniosków o stwierdzenie nadpłaty, zawartych w Ordynacji podatkowej. Przepisy tej ustawy określają sytuacje, kiedy można dokonać korekty. Tak więc w przypadku gdy zostało złożone zeznanie podatkowe z błędnie ustalonymi odpisami amortyzacyjnymi, podatnik obowiązany jest do korekty zeznań podatkowych za te lata. Natomiast w przypadku stwierdzenia uchybień w trakcie roku konieczne jest dokonanie korekt deklaracji miesięcznych, np. PIT-5, i niezwłoczne, czyli od następnego miesiąca, stosowanie stawek właściwych. Dlatego podatnik powinien stosować prawidłowe odpisy amortyzacyjne od lipca, nie czekając na zakończenie roku podatkowego i zastosowanie prawidłowej ich wysokości dopiero od 2006 r.
Warto zauważyć, że w praktyce podatnicy często nie dokonują korekt PIT-5, jeśli stosowano odpisy zaniżone. Nie spowoduje to bowiem zawyżenia kosztów, a tym samym zaniżenia zaliczek na podatek. Nie powstaje więc zaległość podatkowa. Postępowanie takie jest tolerowane przez większość urzędów skarbowych.
• art. 22 ust. 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 90, poz. 757
