Jakie usługi nie uprawniają do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego

RADA

UZASADNIENIE

W ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przewidziano prawo do skorzystania z możliwości zwolnienia od tego podatku z uwagi na wartość sprzedaży opodatkowanej przez osoby rozpoczynające działalność gospodarczą lub już ją wykonujące.

Powyższego zwolnienia nie stosuje się w odniesieniu do niektórych czynności, takich jak m.in. import towarów i usług, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, dostawy niektórych towarów oraz świadczenia pewnego rodzaju usług. Wśród usług wymienionych w ustawie, do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe, znalazły się usługi jubilerskie, usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa.

Jednocześnie, w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy upoważniono ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia – w drodze rozporządzenia – listy usług, o których była wyżej mowa, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Wykonaniem powyższej delegacji jest rozporządzenie z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. W załączniku do tego rozporządzenia określono listę towarów i usług, do których nie ma zastosowania zwolnienie podmiotowe. W odniesieniu do usług rozporządzenie ma charakter doprecyzowujący w stosunku do ustawy. I tak, zgodnie z poz. 36, 37 i 38 tego załącznika, zwolnienie podmiotowe nie ma zastosowania do usług:

• jubilerskich;

• rzeczoznawstwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego;

• prawniczych świadczonych przez notariuszy, adwokatów i radców prawnych.

Aby dokładanie określić, jaki rodzaj usług nie uprawnia do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, należy odwołać się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

Usługi jubilerskie zostały sklasyfikowane w PKWiU pod numerem 36.22.2. Zaliczamy do nich usługi związane z przeróbką kamieni szlachetnych i wyrobów jubilerskich.

Usługi prawnicze zostały sklasyfikowane w PKWiU pod numerem 74.11. Wśród nich wyróżnia się usługi:

• doradztwa prawnego i reprezentacji w dziedzinie prawa karnego;

• doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu sądowym w pozostałych dziedzinach prawa;

• doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu ustawowym w kolegiach, komisjach arbitrażowych itp.;

• doradztwa w zakresie patentów i praw autorskich;

• przetargów i aukcji;

• doradztwa prawnego i informacji prawnej pozostałej.

Odwołując się do brzemienia załącznika, należy stwierdzić, że wszystkie wyżej wymienione usługi, w przypadku gdy są świadczone przez adwokatów i radców prawnych, nie korzystają ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów.

Nie korzystają również ze zwolnienia podmiotowego usługi świadczone przez notariuszy.

Najwięcej wątpliwości pojawia się w przypadku usług rzeczoznawstwa, gdyż ani obecna klasyfikacja PKWiU, ani przepisy w zakresie VAT nie określają, jakie usługi można zaliczyć do rzeczoznawstwa. Aby wskazać, o jaki rodzaj usług chodzi, należy odwołać się do nieobowiązującej już Klasyfikacji Usług, opublikowanej w Zeszytach Metodycznych GUS nr 57. Zgodnie z nią podbranża KU 89302 – Rzeczoznawstwo obejmuje:

• ekspertyzy,

• ocenę jakości,

• doradztwo,

• usługi w zakresie wzornictwa przemysłowego, wystroju wnętrz, małej architektury,

• sporządzanie analiz, założeń i raportów techniczno-ekonomicznych oraz związanych z wdrażaniem nowych rozwiązań techniczno-organizacyjnych i rzecznictwem patentowym.

Z powyższego wynika, że pojęcie rzeczoznawstwa ma szerszy zakres od pojęcia doradztwa, o którym mowa w ustawie, a ponadto zawiera to pojęcie „w sobie”.

Świadczyć o tym może również określenie, że rzeczoznawstwo nie obejmuje doradztwa rolniczego. To oznacza, że obejmuje doradztwo w pozostałym zakresie.

Katarzyna Owczarek

specjalista w zakresie VAT, prawnik