Czy mały podatnik, który zrezygnował z metody kasowej, może odliczyć VAT naliczony z faktur otrzymanych w tym okresie

Nie mogą Państwo odliczyć VAT naliczonego od faktur niezapłaconych dopóty, dopóki nie zostanie dokonana za nie zapłata.

Podatnicy prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą, u których wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 000 euro, mogą rozliczać się z budżetem z tytułu VAT na zasadach ogólnych lub tzw. metodą kasową.

Wybór tej metody rozliczeń pociąga za sobą określone następstwa zarówno w sferze podatku należnego, jak i naliczonego.

Metoda kasowa oznacza w szczególności przesunięcie w stosunku do ogólnych zasad momentu powstania obowiązku podatkowego z racji:

• rozliczeń kwartalnych, do których zobowiązany jest podatnik rozliczający się metodą kasową,

• wyznaczenia obowiązku podatkowego na moment uregulowania przez kontrahenta należności za sprzedany towar czy usługę, a w przypadku braku zapłaty na 90. dzień od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

• 10 sierpnia 2005 r. – obowiązek podatkowy powstaje 10 sierpnia 2005 r., przy czym sprzedaż powinna być rozliczona w deklaracji za III kwartał 2005 r., składanej do 25 października 2005 r., albo

• 10 grudnia 2005 r. – obowiązek powstał 90. dnia od dnia wydania towaru tj. 8 października 2005 r., przy czym sprzedaż powinna być rozliczona w deklaracji kwartalnej za IV kwartał 2005 r., składanej do 25 stycznia 2005 r.

Korzystnemu dla podatnika przesunięciu obowiązku podatkowego w tej metodzie towarzyszą jednak określone zasady rozliczenia podatku naliczonego. Podatnicy rozliczający się tą metodą mogą bowiem obniżyć podatek należny w rozliczeniu za kwartał, w którym:

• uregulują całą należność wynikającą z otrzymanej od kontrahenta faktury,

• dokonają zapłaty podatku wynikającego z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji celnych,

– nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury lub dokumentu celnego.

• 10 września 2005 r. – odliczenia może dokonać w rozliczeniu za III kwartał, albo

• 10 grudnia 2005 r. – odliczenia dokonuje dopiero w rozliczeniu za IV kwartał 2005 r.

Podatnik rozliczający się metodą kasową może jednak zrezygnować z takiego sposobu rozliczeń. Rezygnacja ta może nastąpić jednak nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą. Wymagane jest wtedy uprzednie pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego do końca kwartału, w którym podatnik stosował tę metodę. W stosunku do czynności wykonanych w okresie, kiedy podatnik stosował tę metodę, obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z regułami obowiązującymi w tej metodzie. W przedstawionym stanie faktycznym taka właśnie sytuacja ma miejsce.

Kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktur lub dokumentów celnych otrzymanych w okresie, kiedy podatnik rozliczał się metodą kasową, i nieodliczoną od kwoty podatku należnego do końca tego okresu można zatem odliczyć od podatku należnego w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik:

• uregulował kontrahentowi całą należność wynikającą z otrzymanych faktur,

• dokonał zapłaty podatku w przypadku podatku wynikającego z dokumentów celnych lub decyzji celnej.

Należy zauważyć, iż pomniejszenie podatku należnego może być dokonane, co do zasady, w ściśle określonym okresie rozliczeniowym. Jednak w sytuacji gdy podatnik w danym okresie nie wykonał czynności podlegających opodatkowaniu, kwotę podatku naliczonego za ten okres przenosi się do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy.

Iwona Skrok

ekspert w zakresie VAT, prawnik