Prowadzę działalność gospodarczą. Rozliczam się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Chciałabym jednak zmienić sposób opodatkowania na zasady ogólne, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy taka zmiana jest możliwa w trakcie roku?
Podatnik w trakcie roku podatkowego nie może zmienić sposobu opodatkowania z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na podatkową księgę przychodów i rozchodów. Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą opłacać podatek dochodowy od osób fizycznych w dwojaki sposób: na zasadach ogólnych (podatkowa księga przychodów i rozchodów lub pełna księgowość – w zależności od rozmiarów prowadzonego przedsiębiorstwa) bądź też w formie zryczałtowanej (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa – tylko niektóre rodzaje działalności). Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.; dalej ustawa o ryczałcie), podatnik rozpoczynający wykonywanie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego powinien dokonać wyboru sposobu opodatkowania do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Wówczas podczas rejestracji we właściwym dla siebie urzędzie skarbowym (urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika) podatnik wybiera po raz pierwszy sposób opodatkowania. Wybór danego sposobu opodatkowania obowiązuje przez dany rok podatkowy. Zmiana sposobu opodatkowania może nastąpić od początku następnego roku. Świadczą o tym obowiązujące przepisy, które stanowią, że pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego. W przepisach ustawy o ryczałcie nie ma mowy o możliwości zmiany, jest natomiast mowa o sytuacji, w której podatnik traci warunki do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Do dnia 20 stycznia danego roku podatnik składa pisemne oświadczenie o wyborze sposobu opodatkowania za dany rok podatkowy naczelnikowi urzędu skarbowego. Jeżeli do dnia 20 stycznia podatnik nie zgłosi likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokona wyboru innej formy opodatkowania, to uważa się, że kontynuuje sposób opodatkowania z roku poprzedniego. W przypadku rozpoczęcia działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego i niezłożenia w określonym terminie oświadczenia, podatnik jest zobowiązany do założenia odpowiednich ksiąg i do opłacania podatku na zasadach ogólnych. Podatnik w trakcie roku podatkowego nie może zmienić sposobu opodatkowania z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na podatkową księgę przychodów i rozchodów. Podatnik może natomiast w trakcie roku podatkowego stracić prawo do opodatkowania w formie ryczałtu. Zgodnie z art. 22 ustawy o ryczałcie w razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik jest zobowiązany, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzić właściwe księgi – chyba że jest zwolniony z tego obowiązku – i opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych. A zatem paradoksalnie zmiana jest możliwa w przypadku utraty warunków.
