Instrukcje księgowego. 65 praktycznych procedur z serwisem internetowym
Ceny transferowe Dokumentacja w 2018 r.
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu - nowa proceduraPodstawa naliczania składek: Aby ustalić, czy dany rodzaj świadczenia na rzecz pracownika stanowi podstawę naliczania składek na ubezpieczenia społeczne, należy sprawdzić, czy stanowi ono przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a następnie stwierdzić, czy przychód ten nie jest wyłączony z podstawy wymiaru składek na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (§ 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
Jednocześnie w § 2 ust. 1 wymienionego rozporządzenia zawarty jest katalog przychodów wyłączonych z obowiązku naliczania składek ZUS.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.
Tak więc aby dany rodzaj świadczenia stanowił podstawę naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne, muszą być spełnione (jednocześnie) dwie podstawowe przesłanki:
• świadczenie jest przychodem w rozumieniu prawa podatkowego,
• świadczenie nie jest wymienione w katalogu zwolnień określonym w rozporządzeniu.
Należy zaznaczyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku wiele przychodów. Nie zawsze oznacza to zwolnienie z naliczania składek ZUS.
Przykład 1
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są świadczenia dotyczące zakwaterowania pracowników w hotelach pracowniczych i kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania – do kwoty nieprzekraczającej 500 zł miesięcznie. W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. brak jest takiego zwolnienia. Świadczenia te są więc w całości podstawą naliczania składek ZUS.
Zdarzają się też sytuacje odwrotne. Przychody objęte podatkiem dochodowym są zwolnione z naliczania składek ZUS.
Przykład 2
Ryczałty za używanie prywatnych samochodów w jazdach lokalnych (z wyjątkiem pracowników służby leśnej i Poczty Polskiej) stanowią świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. wyłącza te świadczenia z podstawy wymiaru składek ZUS do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 km przebiegu pojazdu – określonych w odrębnych przepisach, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany przez pracownika w ewidencji przebiegu pojazdu.
