REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ewidencjonować oprogramowanie komputerowe

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Prowadzimy księgi rachunkowe. Jak zaksięgować operacje związane z nabyciem i późniejszym wykorzystaniem oprogramowania w firmie? Proszę równocześnie wskazać na różnice spowodowane traktowaniem oprogramowania raz jako praw majątkowych, a raz jako licencji.
RADA
Oprogramowanie, w zależności od klasyfikacji, przeznaczenia lub przesłanek ekonomicznych, stanowi bądź samodzielny tytuł wartości niematerialnych i prawnych, bądź jest zaliczane bezpośrednio w koszty. Ponadto, aby było przedmiotem prawa autorskiego, musi stanowić utwór – przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze.

UZASADNIENIE
Oprogramowanie (zbiór programów komputerowych, umożliwiających użytkowanie sprzętu komputerowego) stanowi składnik wartości niematerialnych i prawnych wyłącznie w przypadku nabycia do niego praw autorskich lub licencji. Twórcy przysługują autorskie prawa majątkowe oraz prawa osobiste do utworu. Może on w drodze umowy przenieść na nabywcę autorskie prawa majątkowe do programu (opcja stosunkowo rzadko wykorzystywana). Może także udzielić licencji, uprawniającej licencjobiorcę do korzystania z oprogramowania na określonych polach eksploatacji, w określonym czasie i miejscu. Tak więc umowa licencyjna, w przeciwieństwie do umowy o przeniesienie (sprzedaży) praw, jest umową upoważniającą, a nie rozporządzającą.
Do celów ujęcia w księgach rachunkowych wyróżnia się oprogramowanie systemowe oraz użytkowe. Oprogramowanie systemowe obejmuje ogół programów wchodzących w skład systemu operacyjnego, służących zarządzaniu zasobami komputera (odpowiada za komunikację między komputerem a użytkownikiem). W skład oprogramowania użytkowego wchodzą zaś programy użytkowe, takie jak: edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne, programy graficzne. Jeżeli oprogramowanie systemowe stanowi integralną część sprzętu komputerowego (tak jest najczęściej), to zwiększa ono wartość komputera. Dlatego też zarówno w świetle definicji środka trwałego, jak i przyjętej powszechnie praktyki oprogramowanie systemowe (operacyjne) powinno zwiększać cenę nabycia środka trwałego.
UWAGA!
Koszt wytworzenia oprogramowania we własnym zakresie nie zwiększa aktywów. Zgodnie bowiem z definicją ustawową do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się wyłącznie prawa majątkowe nabyte (nie wytworzone), o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok. Koszty uczynienia oprogramowania zdatnym do eksploatacji, czyli koszty jego wdrożenia, takie jak: koszty dokumentacji, instalacji, konfiguracji i uruchomienia, testowania, doradztwa w fazie wdrażania programu, szkolenia personelu, poniesione do dnia przyjęcia do użytkowania i wprowadzenia do ewidencji mogą stanowić składnik ceny nabycia oprogramowania.
Wydatki na rozbudowę (ulepszenie) oprogramowania, w zależności od kryterium ponoszenia ryzyka, mogą obciążać bieżące koszty działalności (gdy ryzyko związane z wytworzeniem oprogramowania spoczywa na użytkowniku) lub podlegać aktywowaniu, stanowiąc samodzielny tytuł wartości niematerialnych i prawnych (gdy ryzyko przejmuje producent). Koszty konserwacji służącej do utrzymania zdolności użytkowych dotychczasowego oprogramowania zalicza się do bieżących kosztów działalności. Jeżeli umowa licencyjna przewiduje konieczność dokonania przez biorcę jednorazowej odpłatności za nabyte prawo do korzystania z oprogramowania, cena jego nabycia jest zaliczana do wartości niematerialnych i prawnych. Jeżeli natomiast umowa ma charakter najmu, a zapłacona kwota stanowi zaliczkę, traktuje się ją jako czynne rozliczenia międzyokresowe.
Programy komputerowe mogą być nabywane. Mogą być również wytwarzane na własne potrzeby. Pozostają wówczas poza ewidencją i nie podlegają opodatkowaniu. Oprogramowanie wytwarzane z przeznaczeniem do dalszej sprzedaży wycenia się w okresie przynoszenia przez nie korzyści ekonomicznych, nie dłuższym niż 5 lat, w wysokości nadwyżki kosztów ich wytworzenia nad przychodami (według cen sprzedaży netto) uzyskanymi ze sprzedaży tych produktów w trakcie tego okresu. Nieodpisane po jego upływie koszty wytworzenia zwiększają pozostałe koszty operacyjne.
W bilansie wartości niematerialne i prawne wykazuje się w wartości netto, tzn. z uwzględnieniem odpisów amortyzacyjnych i odpisów z tytułu trwałej utraty ich wartości. Należy jednak pamiętać, że odpisy amortyzacyjne, aby mogły stanowić koszt uzyskania przychodu do celów podatkowych, muszą być dokonywane zgodnie z przepisami prawa podatkowego.
Ewidencja w księgach rachunkowych wybranych operacji gospodarczych związanych z oprogramowaniem została zaprezentowana w tabeli.
Marek Barowicz
specjalista z dziedziny finansów

• art. 64–67, 74–77 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365
• art. 3 ust. 1 pkt 14, art. 34 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Finansowo-Księgowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

REKLAMA

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zmiany w zamówieniach publicznych od 2026 r. Wyższy próg stosowania Prawa zamówień publicznych i jego skutki dla zamawiających i wykonawców

W ostatnich dniach maja br Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi projekt ustawy deregulacyjnej (druk nr 1303 z dnia 27 maja 2025 r.), który przewiduje m.in. podwyższenie minimalnego progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp) oraz ustawy o umowie koncesji z dnia 21 października 2016 r. z obecnych 130 000 zł netto do 170 000 zł netto. Planowana do wejścia w życie 1 stycznia 2026 r. zmiana ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszy trend upraszczania procedur oraz dostosowywania ich do aktualnych realiów gospodarczych.

Obowiązkowy KSeF 2026: będzie problem z udostępnieniem faktury ustrukturyzowanej kontrahentowi. Prof. Modzelewski: Większość nabywców nie będzie tym zainteresowana

W 2026 roku większość kontrahentów nie będzie zainteresowanych tzw. „udostępnieniem” faktur ustrukturyzowanych – jedną z dwóch form przekazania tych faktur w obowiązkowym modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Oczekiwać będą wystawienia innych dokumentów, które uznają za wywołujące skutki cywilnoprawne. Wystawcy prawdopodobnie wprowadzą odrębny dokument handlowy, który z istoty nie będzie fakturą ustrukturyzowaną. Może on być wystawiony zarówno przed jak i po wystawieniu tej faktury ustrukturyzowanej - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Najbardziej poważane zawody w Polsce [ranking 2025]. Księgowy pnie się w górę, sędzia spada, strażak cały czas nr 1

Agencja badawcza SW Research w 2025 roku kolejny raz zapytała Polaków o to, jakim poważaniem darzą przedstawicieli różnych zawodów. W tegorocznym zestawieniu pojawiło się aż 51 kategorii zawodowych, wśród których znalazło się 12 debiutanckich zawodów. Księgowy awansował w 2025 r. o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem – aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji. SW Research odnotował ten awans jako jeden z trzech najbardziej znaczących. Skąd ta zmiana?

TSUE: Rekompensaty JST dla spółek komunalnych nie podlegają VAT, jeśli nie wpływają na cenę usługi

Najnowszy wyrok TSUE z 8 maja 2025 r. (sygn. C-615/23), potwierdził stanowisko zaprezentowane przez Rzeczniczkę Generalną w opinii z 13 lutego 2025 r. Zgodnie ze wspomnianym stanowiskiem rekompensaty jakie będą wypłacane przez jednostki samorządu terytorialnego spółkom komunalnym w związku z realizacją publicznych usług transportowych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tak długo jak nie będą miały bezpośredniego wpływu na cenę usługi. O ile sam wyrok dotyczył usług transportowych to może mieć w przyszłości przełożenie również na inne obszary działalności.

REKLAMA