W art. 23 ust. 1 pkt 55a updof zapisano, że nie uznaje się za koszty uzyskania przychodu nieopłaconych do ZUS składek określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek. Czy to oznacza, że nieopłaconą składkę na Fundusz Pracy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu już w miesiącu, za który została ona naliczona? Myślę tu o składce płaconej zarówno od umów o pracę, jak i własnej składce osoby prowadzącej działalność gospodarczą.
RADA
Niestety nie. Składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowią koszt uzyskania przychodu dopiero w miesiącu, w którym zostały faktycznie opłacone.
UZASADNIENIE
Od 1 stycznia 2005 r. uległo zmianie brzmienie art. 23 ust. 1 pkt 55 updof. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4–9 oraz w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy.
Kosztami nie są więc naliczone, a niewypłacone wynagrodzenia:
Dopiero z chwilą faktycznej wypłaty lub postawienia do dyspozycji pracownika pracodawca może obciążyć koszty uzyskania przychodów kwotą wynagrodzenia brutto.
Składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika, a także zaliczki na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia zdrowotne oraz inne potrącenia (np. składki i raty na Zakładową Kasę Zapomogową, ubezpieczenie na życie, spłaty pożyczki z ZFŚS itp.) są elementem wynagrodzenia brutto.
Jeżeli więc wynagrodzenie dotyczące np. lutego zostało wypłacone lub postawione do dyspozycji pracownika w lutym, to wydatek ten łącznie z zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych i ze składkami na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego (czyli pracownika) należy zaliczyć do kosztów lutego. Jeśli natomiast wynagrodzenie dotyczy lutego, ale zostało wypłacone bądź postawione do dyspozycji pracownika np. 10 marca, wówczas do kosztów pracodawca będzie mógł zaliczyć je w miesiącu faktycznej wypłaty, czyli w marcu, a nie w miesiącu, którego dotyczyło (czyli w lutym).
Z kolei na podstawie dodanego od 1 stycznia 2005 r. art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy do kosztów nie można zaliczyć nieopłaconych do ZUS składek określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych – w części finansowanej przez płatnika składek. Zasada ta ma również zastosowanie do składek na Fundusz Pracy oraz składek na rzecz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (art. 23 ust. 3d updof).
WAŻNE!
Przed faktyczną zapłatą przez pracodawcę składek na Fundusz Pracy i FGŚP nie mogą one być przez niego zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Reasumując, od 1 stycznia 2005 r. wynagrodzenia w kwocie brutto pracodawca zalicza w ciężar kosztów uzyskania przychodów z chwilą faktycznej wypłaty wynagrodzenia pracownikowi. Składki na ubezpieczenia społeczne – w części finansowanej przez pracodawcę, podobnie jak składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, pracodawca może zaliczyć do kosztów podatkowych po ich zapłaceniu.
W praktyce, jeśli pracodawca wypłaca wynagrodzenie pracownikom np. do 10. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, to składki na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez siebie zaliczy do kosztów 2 miesiące później.
PRZYKŁAD
Pracodawca zawarł z pracownikami umowy o pracę. Wynika z nich, że wypłata wynagrodzenia będzie następować 10. dnia następnego miesiąca. 10 marca pracodawca wypłacił pracownikom wynagrodzenie za luty. Składki na ubezpieczenie społeczne od wypłaconych w marcu wynagrodzeń pracodawca jest zobowiązany odprowadzić do ZUS do 15 kwietnia. Oznacza to, że kwoty wynagrodzeń wypłaconych pracownikom za luty pracodawca ma prawo zaliczyć do kosztów w miesiącu ich faktycznej wypłaty, czyli w marcu. Natomiast składki na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez płatnika zostały przez pracodawcę opłacone w kwietniu, dlatego też mogą zostać zaliczone do kosztów dopiero w tym miesiącu.
Taką interpretację przepisów w tej kwestii stosują również organy podatkowe (np. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Urzędu Skarbowego w Mońkach z 5 kwietnia 2005 r., nr US.I-1/005-4/05, Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z 1 kwietnia 2005 r., nr PD2/423-23/05, Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gliwicach z 7 czerwca 2005 r., nr IPD1/423-4/05).
Ta sama reguła zaliczania tych składek do kosztów dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą, opłacających samodzielnie składki na własne ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Występują one bowiem nie tylko w roli osób ubezpieczonych, ale także płatnika składek.
PRZYKŁAD
Pani Anna Włodarska prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Opłaca samodzielnie składki na własne ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne od minimalnej podstawy wymiaru tych składek. Składki ZUS odprowadza w ustawowym terminie, tj. do 10. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Dlatego też składkę za luty opłaconą do 10 marca będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu (bądź odliczyć od dochodu w PIT-5 – w zależności od przyjętej metody) dopiero w marcu, czyli w miesiącu faktycznego opłacenia składki.
• art. 23 ust. 1 pkt 55, pkt 55a i ust. 3d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
