Podatnik rozpoczął działalność gospodarczą od 1 grudnia 2005 r. 15 grudnia kupił samochód. Jednak zgłoszenie rejestracyjne VAT-R złożył 30 grudnia. Czy może dokonać odliczenia VAT z faktury otrzymanej przed dokonaniem rejestracji?
RADA
Tak, podatnik może odliczyć VAT z faktury otrzymanej przed dokonaniem rejestracji. Stanowisko to potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych. Należy pamiętać, że organy podatkowe zajmują jednak odmienne stanowisko.
UZASADNIENIE
Podatnikowi, który nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego (art. 88 ust. 4 ustawy). Podmioty, które rozpoczynają działalność gospodarczą, powinny złożyć zgłoszenie rejestracyjne przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Między organami podatkowymi nie ma jednomyślności, czy podatnik w dniu otrzymania faktury VAT musi być zarejestrowanym podatnikiem VAT oraz od kiedy możemy powiedzieć, że podmiot, który złożył zgłoszenie rejestracyjne, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Większość z nich uznaje, że nie można odliczyć VAT z faktur otrzymanych przed dniem dokonania rejestracji.
Stanowisko organów podatkowych – zakaz odliczania
Organy podatkowe, które uznają, że prawo do odliczenia nie przysługuje z faktur otrzymanych przed dokonaniem rejestracji, powołują się na brzmienie art. 88 ust. 1 pkt 4a ustawy. Przepis ten zabrania prawa do odliczenia VAT z faktur otrzymanych przed dniem utraty zwolnienia podmiotowego (ze względu na obrót) albo przed dniem rezygnacji z tego prawa. Dlatego prawo do odliczania podatku naliczonego przysługuje z faktur otrzymanych od dnia rezygnacji ze zwolnienia. Podatnik staje się podatnikiem VAT czynnym od dnia rejestracji, czyli od dnia potwierdzenia zarejestrowania jako podatnik na druku VAT-5 przez naczelnika urzędu skarbowego (m.in. pismo z 5 maja 2005 r. Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego nr 1471/NU-R2/443-118/05/PD). Dlatego nie można odliczyć VAT z faktur otrzymanych przed potwierdzeniem zarejestrowania na druku VAT-5.
Przeciwnicy takiego poglądu uznają natomiast, że prawo do odliczenia podatnik „realizuje” przez złożenie deklaracji VAT-7. Dlatego wystarczy, aby najpóźniej w dniu składania deklaracji posiadać status zarejestrowanego podatnika VAT. Natomiast status podatnika VAT czynnego podatnicy uzyskują od dnia złożenia zgłoszenia VAT-R, gdyż naczelnik urzędu skarbowego na formularzu VAT-5 potwierdza wyłącznie ten fakt. Co oznacza, że tym samym jest spełniony warunek określony w art. 88 ust. 4 ustawy, że prawo do odliczenia przysługuje wyłącznie zarejestrowanym podatnikom VAT. Taka interpretacja jest zgodna z zasadą neutralności (prawo do odliczenia przysługuje co do zasady, a wszelkich wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco) stosowaną przez ETS w interpretowaniu przepisów VI dyrektywy.
WAŻNE!
Stanowisko to potwierdził również w wyroku z 5 stycznia 2006 r. WSA w Olsztynie, sygn. akt I SA/0I 445/05. Uznał, że podatnik nabywa prawo do odliczenia VAT naliczonego również wtedy, gdy dokonał zgłoszenia rejestracyjnego dla celów podatku od towarów i usług dopiero w momencie wykazania podatku do zwrotu.
Należy pamiętać, że w przypadku gdy podatnik przyjmie stanowisko prezentowane przez sąd, musi się liczyć z ewentualnym sporem z urzędem skarbowym. Gdy będzie chciał uniknąć tego sporu i zastosować się do stanowiska urzędu, powinien wystąpić do swojego urzędu o interpretację w tej sprawie.
• art. 88 ust. 1 pkt 4a, ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Joanna Dmowska
specjalista w zakresie VAT, wieloletni pracownik aparatu skarbowego
