Spółka podpisała umowę najmu lokalu oraz poniosła nakłady na jego wykończenie (płytki, glazura, chodniki i inne) w kwocie 9900 zł. Cała kwota nakładów zostanie zwrócona przez wynajmującego w ratach miesięcznych, w wysokości odpowiadającej kwocie miesięcznej raty czynszu, czyli 900 zł. Czy poniesione nakłady należy zakwalifikować do inwestycji w obcych środkach trwałych?
RADA
Nie. W tym przypadku poniesionych nakładów nie można zakwalifikować u najemcy do inwestycji w obcych środkach trwałych, ponieważ wydatki te ponosi wynajmujący.
UZASADNIENIE
W pytaniu nie zostały precyzyjnie podane warunki umowy najmu dotyczące rozliczeń stron umowy z tytułu wydatków na wykończenie lokalu. Można jednak wywnioskować, że wydatki najemcy na wykończenie lokalu będą ponoszone w zastępstwie wynajmującego. Dlatego rozliczenie finansowe między stronami umowy nastąpi poprzez potrącenie wzajemnych i wymagalnych wierzytelności. Takie postępowanie będzie zgodne z przepisami art. 676 Kodeksu cywilnego. Jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący w braku odmiennej umowy może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenie za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.
Jak wynika z pytania, wynajmujący jeszcze w trakcie trwania umowy najmu zwróci wydatki na wykończenie lokalu. Oznacza to, że wydatków nie można ująć jako inwestycji w obcych środkach trwałych.
Ulepszenia w obcych środkach trwałych, zgodnie z ustawą o rachunkowości, należą do środków trwałych, dlatego muszą one spełniać następujące wymogi:
• ich przewidywany okres ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok,
• są kompletne,
• są zdatne do użytku,
• są przeznaczone na potrzeby jednostki.
Należy zwrócić uwagę na określenie „przeznaczone na potrzeby jednostki”. Jeżeli nakłady na wykończenie byłyby przeznaczone na potrzeby najemcy, wtedy zgodnie zarówno z definicją środków trwałych, jak i z warunkami klasyfikacji leasingu finansowego, najemca powinien wykazać lokal w swoich aktywach trwałych, a wynajmujący zaliczać do aktywów trwałych jako należności.
W danej sytuacji należy jednak stwierdzić, że lokal jest źródłem korzyści ekonomicznych w formie fakturowanego czynszu u wynajmującego.
Zapisy księgowe
1. Faktura za czynsz (900 zł):
Wn konto „Koszty usług obcych” – czynsz 900
Ma konto „Zobowiązania z tytułu czynszu” 900
2. Potrącenie wzajemne w okresie 11 miesięcy:
Wn konto „Należności od wynajmującego” 900
Ma konto „Zobowiązania z tytułu czynszu” 900
Teresa Fołta
biegły rewident
• art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 676, art. 694 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – j.t. Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 172, poz. 1438
