REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy umorzony kredyt i odsetki stanowią przychód podatkowy

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Czy umorzony przez bank kredyt i niespłacone odsetki stanowią przychód dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 updof? Moim zdaniem bank ma obowiązek wystawić informację PIT-8C, a wartość umorzenia będzie nieodpłatnym świadczeniem (art. 11 ust. 1 updof). Ponieważ ustne stanowiska organów skarbowych są niejednoznaczne, a z pisemnymi się nie zetknęłam, proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
RADA
Wartość umorzonej kwoty kredytu i odsetek podlega opodatkowaniu jako nieodpłatne świadczenie. Jednak w związku z tym, że można spotkać odmienne stanowiska organów podatkowych, najlepiej zwrócić się w tej sprawie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z zapytaniem.

UZASADNIENIE
Stanowiska organów podatkowych nie są w tej sprawie jednoznaczne. Przypomnijmy, że dochody z innych źródeł, wspomniane w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, obejmują w szczególności:
• kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny,
• zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,
• alimenty, poza alimentami na rzecz dzieci,
• stypendia,
• dotacje i subwencje inne niż wymienione w art. 14 updof,
• dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 updof oraz
• przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach (art. 20 ust. 1 updof).
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty takich należności lub świadczeń, nie są obowiązane pobierać od nich zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego. Obowiązani są jednak sporządzić informację o wysokości przychodów (PIT-8C). Informację taką należy w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. Właściwy będzie tu urząd skarbowego według miejsca zamieszkania podatnika. Obowiązek ten nie dotyczy dochodów wymienionych w art. 21, art. 52 i 52a updof oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku (art. 42a updof).
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
W związku z tym, że kwota równa wartości umorzonych odsetek czy części kredytu nie została wymieniona w art. 21 oraz art. 52 i 52a updof, bank dokonujący tego umorzenia powinien wystawić informację PIT-8C.
Wymieniona w art. 20 ust. 1 updof lista przychodów z innych źródeł nie jest kompletnym katalogiem. Oznacza to, że otrzymane przez podatnika lub pozostawione do jego dyspozycji dochody niepodlegające zwolnieniu przedmiotowemu z art. 21 ust. 1 oraz art. 52 i 52a updof będą podlegały opodatkowaniu. Podobne stanowisko zajął też NSA, stwierdzając, że:
(…) nie jest zasadne twierdzenie, że wyliczenie przychodu z innych źródeł, zawarte w art. 20 ust. 1 updof, ma charakter enumeratywny, czyli zamknięty. W praktyce legislacyjnej wyrażenie „w szczególności” jest powszechnie stosowane (…) i rozumie się przez nie wyliczenie przykładowe
(wyrok NSA z 21 października 1997 r., sygn. akt III SA 183/97).
Podlegające opodatkowaniu dochody, osiągnięte przez osoby fizyczne lub postawione do ich dyspozycji, dzieli się na trzy główne grupy:
• pieniądze i wartości pieniężne,
• wartość świadczeń w naturze,
• inne nieodpłatne świadczenia (art. 11 ust. 1 updof).
Kwota równa wartości umorzonych zobowiązań wobec banku stanowiłaby zatem nieodpłatne świadczenie. Kwestia wspomnianego umorzenia była przedmiotem rozstrzygnięcia przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Grunwald. Chodziło o przypadek, gdy na mocy zawartej z bankiem umowy podatniczka przystąpiła do długu przysługującego bankowi od jej syna z tytułu umowy kredytu. Zgodnie z umową zobowiązała się spłacić zaległą kwotę kapitału. W rezultacie bank odstąpił od roszczenia o odsetki i przysłał informację PIT-8C o uzyskanym przychodzie w wysokości umorzonych odsetek. Organ podatkowy stwierdził:
(…) w związku z (…) przejęciem zobowiązań syna umorzone odsetki stanowią dla podatniczki przychód z nieodpłatnego świadczenia. Przychód ten powstał w momencie umorzenia odsetek. Zatem bank prawidłowo wystawił informację PIT-8C o uzyskanym przychodzie z innych źródeł. Przychód ten należy wykazać w zeznaniu o osiągniętych dochodach za rok ich uzyskania
(postanowienie z 30 maja 2005 r., sygn. AD-III/415-13/2005). Podobne stanowisko, uznające omawiane umorzenie za przychód podatkowy, zajęły też inne organy podatkowe (patrz np. pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie Mazowieckim z 14 grudnia 2004 r., sygn. U.S.I/1.415-414/04).
Przykład
W wyniku niespłacania rat kredytu w terminach wskazanych w umowach bank wypowiedział umowę kredytową i wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko kredytobiorcy i poręczycielowi. Poręczyciel zwrócił się do banku z wnioskiem o ugodę. Bank zawarł ugodę, zgodnie z którą poręczyciel będzie zwolniony z części długu, lecz zwolnienie to nie będzie miało skutku w stosunku do kredytobiorcy. Będzie on nadal zobowiązany do spłaty zadłużenia, z uwzględnieniem części wpłaconej przez poręczyciela.
W związku z tym umorzenie dokonane przez bank nie spowoduje wprost powstania przychodu po stronie kredytobiorcy. Zawarta ugoda go bowiem nie obejmuje, a bank zachowuje prawo windykowania od niego zaległych rat kredytu wraz z odsetkami. Natomiast przychodem kredytobiorcy będzie w tym przypadku wartość zobowiązania spłaconego za niego przez poręczyciela (pismo Naczelnika Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z 7 września 2004 r., sygn. DPD-005/51,53/2004).
Należy jednak zaznaczyć, że pojawiły się również odmienne stanowiska. Prezentujące je organy podatkowe uważają, że wartość umorzonych przez bank części kredytu czy odsetek nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Umorzenie kredytu lub odsetek jest najczęściej efektem zawartej z kredytobiorcą ugody. Takie działanie banku jest rezultatem zmiany warunków umowy kredytowej, co, zdaniem organów podatkowych, nie oznacza przysporzenia w majątku kredytobiorcy. W postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów z 31 sierpnia 2005 r. (sygn. 1438/DF1/415-118/245/05/AS) czytamy:
Zwolnienie przez Bank z zapłaty odsetek od kredytu mieszkaniowego w wyniku zawarcia umowy ugody stanowi tylko zmianę warunków umowy o kredyt. W związku z tym nie występuje przysporzenie majątkowe po stronie podatnika spłacającego zaciągnięty kredyt. Zawarcie umowy ugody, w wyniku której dochodzi do zwolnienia z odsetek, nie wywiera skutków podatkowych, tj. nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania u podatnika jako osoby spłacającej kredyt mieszkaniowy. W związku z powyższym wartość umorzonych odsetek od kredytu, wynikająca z wystawionej przez Bank informacji PIT-8C, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podobne stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, który stwierdził m.in.:
Z zawartej umowy ugody wynika, iż zobowiązała się Pani do spłaty należności głównej objętej postępowaniem ugodowym, co też Pani uczyniła. Umorzenie przez Bank odsetek od kredytu w wyniku zawarcia umowy ugody stanowi tylko zmianę warunków umowy o kredyt. Wobec tego zawarcie umowy ugody, w wyniku której dochodzi do umorzenia (bądź obniżenia) odsetek, nie generuje przychodu do opodatkowania u podatnika jako osoby spłacającej kredyt (decyzja z 12 lipca 2005 r., sygn. PB I-3/4117/IN-36/USZ/2005/PM).
Podsumowując, należałoby stwierdzić, że wartość umorzonych przez bank odsetek czy części kredytu powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Równowartość umorzonych zobowiązań stanowi bowiem faktyczne przysporzenie majątku kredytobiorcy, który w przeciwnym razie musiałby ponieść te wydatki. Nie wydaje się tu istotne, na podstawie jakiej umowy dochodzi do umorzenia należności banku.
Jednak w związku z tym, że są też odmienne stanowiska, najbezpieczniej będzie zwrócić się w tej sprawie o interpretację do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

• art. 11 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 42a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328

Sławomir Liżewski
konsultant podatkowy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA