REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy umorzony kredyt i odsetki stanowią przychód podatkowy

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Czy umorzony przez bank kredyt i niespłacone odsetki stanowią przychód dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 updof? Moim zdaniem bank ma obowiązek wystawić informację PIT-8C, a wartość umorzenia będzie nieodpłatnym świadczeniem (art. 11 ust. 1 updof). Ponieważ ustne stanowiska organów skarbowych są niejednoznaczne, a z pisemnymi się nie zetknęłam, proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
RADA
Wartość umorzonej kwoty kredytu i odsetek podlega opodatkowaniu jako nieodpłatne świadczenie. Jednak w związku z tym, że można spotkać odmienne stanowiska organów podatkowych, najlepiej zwrócić się w tej sprawie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z zapytaniem.

UZASADNIENIE
Stanowiska organów podatkowych nie są w tej sprawie jednoznaczne. Przypomnijmy, że dochody z innych źródeł, wspomniane w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, obejmują w szczególności:
• kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny,
• zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,
• alimenty, poza alimentami na rzecz dzieci,
• stypendia,
• dotacje i subwencje inne niż wymienione w art. 14 updof,
• dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 updof oraz
• przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach (art. 20 ust. 1 updof).
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty takich należności lub świadczeń, nie są obowiązane pobierać od nich zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego. Obowiązani są jednak sporządzić informację o wysokości przychodów (PIT-8C). Informację taką należy w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. Właściwy będzie tu urząd skarbowego według miejsca zamieszkania podatnika. Obowiązek ten nie dotyczy dochodów wymienionych w art. 21, art. 52 i 52a updof oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku (art. 42a updof).
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
W związku z tym, że kwota równa wartości umorzonych odsetek czy części kredytu nie została wymieniona w art. 21 oraz art. 52 i 52a updof, bank dokonujący tego umorzenia powinien wystawić informację PIT-8C.
Wymieniona w art. 20 ust. 1 updof lista przychodów z innych źródeł nie jest kompletnym katalogiem. Oznacza to, że otrzymane przez podatnika lub pozostawione do jego dyspozycji dochody niepodlegające zwolnieniu przedmiotowemu z art. 21 ust. 1 oraz art. 52 i 52a updof będą podlegały opodatkowaniu. Podobne stanowisko zajął też NSA, stwierdzając, że:
(…) nie jest zasadne twierdzenie, że wyliczenie przychodu z innych źródeł, zawarte w art. 20 ust. 1 updof, ma charakter enumeratywny, czyli zamknięty. W praktyce legislacyjnej wyrażenie „w szczególności” jest powszechnie stosowane (…) i rozumie się przez nie wyliczenie przykładowe
(wyrok NSA z 21 października 1997 r., sygn. akt III SA 183/97).
Podlegające opodatkowaniu dochody, osiągnięte przez osoby fizyczne lub postawione do ich dyspozycji, dzieli się na trzy główne grupy:
• pieniądze i wartości pieniężne,
• wartość świadczeń w naturze,
• inne nieodpłatne świadczenia (art. 11 ust. 1 updof).
Kwota równa wartości umorzonych zobowiązań wobec banku stanowiłaby zatem nieodpłatne świadczenie. Kwestia wspomnianego umorzenia była przedmiotem rozstrzygnięcia przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Grunwald. Chodziło o przypadek, gdy na mocy zawartej z bankiem umowy podatniczka przystąpiła do długu przysługującego bankowi od jej syna z tytułu umowy kredytu. Zgodnie z umową zobowiązała się spłacić zaległą kwotę kapitału. W rezultacie bank odstąpił od roszczenia o odsetki i przysłał informację PIT-8C o uzyskanym przychodzie w wysokości umorzonych odsetek. Organ podatkowy stwierdził:
(…) w związku z (…) przejęciem zobowiązań syna umorzone odsetki stanowią dla podatniczki przychód z nieodpłatnego świadczenia. Przychód ten powstał w momencie umorzenia odsetek. Zatem bank prawidłowo wystawił informację PIT-8C o uzyskanym przychodzie z innych źródeł. Przychód ten należy wykazać w zeznaniu o osiągniętych dochodach za rok ich uzyskania
(postanowienie z 30 maja 2005 r., sygn. AD-III/415-13/2005). Podobne stanowisko, uznające omawiane umorzenie za przychód podatkowy, zajęły też inne organy podatkowe (patrz np. pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie Mazowieckim z 14 grudnia 2004 r., sygn. U.S.I/1.415-414/04).
Przykład
W wyniku niespłacania rat kredytu w terminach wskazanych w umowach bank wypowiedział umowę kredytową i wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko kredytobiorcy i poręczycielowi. Poręczyciel zwrócił się do banku z wnioskiem o ugodę. Bank zawarł ugodę, zgodnie z którą poręczyciel będzie zwolniony z części długu, lecz zwolnienie to nie będzie miało skutku w stosunku do kredytobiorcy. Będzie on nadal zobowiązany do spłaty zadłużenia, z uwzględnieniem części wpłaconej przez poręczyciela.
W związku z tym umorzenie dokonane przez bank nie spowoduje wprost powstania przychodu po stronie kredytobiorcy. Zawarta ugoda go bowiem nie obejmuje, a bank zachowuje prawo windykowania od niego zaległych rat kredytu wraz z odsetkami. Natomiast przychodem kredytobiorcy będzie w tym przypadku wartość zobowiązania spłaconego za niego przez poręczyciela (pismo Naczelnika Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z 7 września 2004 r., sygn. DPD-005/51,53/2004).
Należy jednak zaznaczyć, że pojawiły się również odmienne stanowiska. Prezentujące je organy podatkowe uważają, że wartość umorzonych przez bank części kredytu czy odsetek nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Umorzenie kredytu lub odsetek jest najczęściej efektem zawartej z kredytobiorcą ugody. Takie działanie banku jest rezultatem zmiany warunków umowy kredytowej, co, zdaniem organów podatkowych, nie oznacza przysporzenia w majątku kredytobiorcy. W postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów z 31 sierpnia 2005 r. (sygn. 1438/DF1/415-118/245/05/AS) czytamy:
Zwolnienie przez Bank z zapłaty odsetek od kredytu mieszkaniowego w wyniku zawarcia umowy ugody stanowi tylko zmianę warunków umowy o kredyt. W związku z tym nie występuje przysporzenie majątkowe po stronie podatnika spłacającego zaciągnięty kredyt. Zawarcie umowy ugody, w wyniku której dochodzi do zwolnienia z odsetek, nie wywiera skutków podatkowych, tj. nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania u podatnika jako osoby spłacającej kredyt mieszkaniowy. W związku z powyższym wartość umorzonych odsetek od kredytu, wynikająca z wystawionej przez Bank informacji PIT-8C, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podobne stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, który stwierdził m.in.:
Z zawartej umowy ugody wynika, iż zobowiązała się Pani do spłaty należności głównej objętej postępowaniem ugodowym, co też Pani uczyniła. Umorzenie przez Bank odsetek od kredytu w wyniku zawarcia umowy ugody stanowi tylko zmianę warunków umowy o kredyt. Wobec tego zawarcie umowy ugody, w wyniku której dochodzi do umorzenia (bądź obniżenia) odsetek, nie generuje przychodu do opodatkowania u podatnika jako osoby spłacającej kredyt (decyzja z 12 lipca 2005 r., sygn. PB I-3/4117/IN-36/USZ/2005/PM).
Podsumowując, należałoby stwierdzić, że wartość umorzonych przez bank odsetek czy części kredytu powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Równowartość umorzonych zobowiązań stanowi bowiem faktyczne przysporzenie majątku kredytobiorcy, który w przeciwnym razie musiałby ponieść te wydatki. Nie wydaje się tu istotne, na podstawie jakiej umowy dochodzi do umorzenia należności banku.
Jednak w związku z tym, że są też odmienne stanowiska, najbezpieczniej będzie zwrócić się w tej sprawie o interpretację do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

• art. 11 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 42a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328

Sławomir Liżewski
konsultant podatkowy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA