W jakim miesiącu uwzględnić w strukturze zakupu faktury dokumentujące nabycie towarów

Otrzymane faktury, dokumentujące nabycie towarów handlowych w maju, powinny być uwzględnione w strukturze zakupu w miesiącu ich otrzymania, a nie w miesiącu wystawienia. Podatek naliczony może być natomiast odliczony w czerwcu lub lipcu.

Jeżeli mamy do czynienia z obrotem krajowym lub importem towarów, to prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje generalnie w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym nabywca otrzymał fakturę albo dokument celny (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). Jeżeli natomiast nabywca nie odliczy podatku w rozliczeniu za ten okres rozliczeniowy, to może tego dokonać w rozliczeniu za okres następny. Należy przy tym przestrzegać zasady, iż prawo do tego odliczenia nie może powstać wcześniej niż z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel lub z chwilą wykonania usługi. Warunek ten nie ma zastosowania w przypadku faktur dokumentujących czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje na zasadach szczególnych, tj. określonych w art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9–11 ustawy.

W tym przypadku termin odliczenia podatku u nabywcy wyznacza termin otrzymania faktury albo miesiąc następny. Przepisy przewidują również liczne wyjątki od zasady ogólnej terminu odliczenia VAT. Dotyczy to faktur dokumentujących usługi za media, usługi, dla których obowiązek w VAT powstaje na zasadach szczególnych, oraz obrót wewnątrzwspólnotowy i import usług. Faktury te nie będą przedmiotem rozważań w przedstawionej sytuacji, ponieważ nie są one uwzględniane w strukturze zakupów, stosowanej w celu wyliczenia na jej podstawie kwoty podatku należnego.

Na termin odliczenia podatku u nabywcy nie ma wpływu termin wystawienia faktury przez dostawcę, tylko termin jej otrzymania przez nabywcę, czyli nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Takie sformułowanie przepisu przesądza o tym, że nabycie towaru wiąże się niekoniecznie z fizycznym posiadaniem danej rzeczy, ale z możliwością rozporządzania nią, czyli korzystania z niej bez żadnych ograniczeń, dysponowania nią jak właściciel – w tym też możliwością jej zbycia. Dokumentem dającym to uprawnienie jest faktura VAT. Jej posiadanie (otrzymanie) ma zatem decydujące znaczenie dla uznania momentu nabycia towaru. W przedstawionej sytuacji należy uznać, że nabycie miało miejsce w miesiącu otrzymania faktury, a nie jej wystawienia przez dostawcę – czyli w maju.