REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ewidencjonować koszty w przypadku sporządzania rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym

REKLAMA

Jak należy zaewidencjonować koszty zachowując równowagę kręgu kosztów?
RADA
Problem zachowania równowagi kręgu kosztów pojawia się wtedy, gdy jednostka stosuje pełny rachunek kosztów, tj. ewidencjonuje koszty zarówno na kontach zespołu 4, jak i na kontach zespołu 5, a rachunek zysków i strat sporządza w wariancie porównawczym. W takim przypadku – w celu prawidłowego ustalenia zmiany stanu produktu – należy prowadzić ewidencję uszczelniającą krąg kosztów na kontach „Koszty obrotów wewnętrznych” oraz „Obroty wewnętrzne”.

UZASADNIENIE
Sposób prowadzenia ksiąg należy dostosować do potrzeb jednostki. Dotyczy to również ewidencji kosztów, która może się odbywać na różne sposoby.
Ujmowanie kosztów tylko według rodzajów na kontach zespołu 4 zapewnia spełnienie wymogów ustawy o kompletności kosztów i przychodów.
Jednostki mogą też prowadzić pełną ewidencję kosztów, tj. ujmować je najpierw na kontach rodzajowych, a następnie rozliczać na kontach zespołu 5 według typów działalności. Prowadzenie takiej ewidencji daje informacje nie tylko o tym, z jakich elementów składają się koszty przedsiębiorstwa w danym okresie, ale również o tym, w jakim celu zostały one poniesione i jaki jest efekt ich poniesienia.
Jak funkcjonuje konto 490 „Rozliczenie kosztów” w rachunku zysków i strat sporządzonym metodą porównawczą
W przypadku prowadzenia pełnej ewidencji kosztów przeniesienie kosztów rodzajowych na konta zespołu 5 oraz na konta kosztów rozliczanych w czasie odbywa się za pośrednictwem konta 490 „Rozliczenie kosztów”. Funkcjonowanie tego konta zależy od tego, czy jednostka na koniec okresu sprawozdawczego sporządza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym czy kalkulacyjnym.
Jeżeli jednostka sporządza rachunek w wariancie porównawczym, konto „Rozliczenie kosztów” służy do ustalenia zmiany stanu produktów. „Zmiana stanu produktów” (pozycja A.II) wynika z tego, że w praktyce nie wszystkie koszty rodzajowe stanowią koszt własny sprzedanych produktów. Cześć z nich zostanie zaewidencjonowana na różnych kontach bilansowych.
Salda tych kont oraz koszt własny sprzedanych produktów stanowią koszty rodzajowe poniesione w danym okresie. Różnica między stanem sald tych kont (na koniec i początek okresu) a sumą kosztów rodzajowych poniesionych w danym okresie wyraża zmianę stanu produktów wykazaną w porównawczym rachunku zysków i strat.
Tym samym zmiana stanu produktów jest ustalana przez porównanie poniesionych kosztów rodzajowych z kosztami współmiernymi do przychodów ze sprzedaży w danym okresie.
W celu ustalenia zmiany stanu produktów przy pełnej ewidencji kosztów na stronie Wn konta 490 „Rozliczenie kosztów” ewidencjonuje się:
• koszty zaewidencjonowane na kontach zespołu 7,
• koszty zaewidencjonowane na kontach zespołu 5, oraz
• koszty obrotów wewnętrznych.
Saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów” może być zarówno debetowe, jak i kredytowe. Na koniec okresu sprawozdawczego przenosi się je na konto „Wynik finansowy”.

Tabela. Salda konta 490 „Rozliczenie kosztów”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 1
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Co to są koszty obrotów wewnętrznych – krąg kosztowy
Zmianę stanu produktów ustalamy w ramach zamkniętego kręgu kosztów. Zamknięty krąg kosztów obejmuje:
• konta zespołu 4,
• konta zespołu 5,
• konto „Rozliczenia międzyokresowe”,
• konto „Wyroby gotowe” oraz konto „Odchylenie od cen ewidencyjnych”,
• konto „Koszty zakupu zapasów”,
• konto „Rezerwy na świadczenia emerytalne lub podobne”,
• konto „Koszty wytworzenia sprzedanych produktów”.
W przypadku niektórych operacji zdarza się, że koszty wychodzą poza krąg kosztów.
Operacjami powodującymi wyjście poza krąg kosztów mogą być m.in.: przekazanie wyrobów do własnych sklepów, wykonanie we własnym zakresie środków trwałych, przeprowadzenie prac rozwojowych, zwroty wadliwych produktów.
W celu prawidłowego ustalenia zmiany stanu produktów należy dokonać tzw. ewidencji uszczelniającej na kontach „Koszty obrotów wewnętrznych” oraz „Obroty wewnętrzne”, w tej samej kwocie.
Konto „Koszty obrotów wewnętrznych” funkcjonuje na zasadach konta „Koszty sprzedanych produktów”; konto „Obroty wewnętrzne” – tak jak konto „Przychody ze sprzedaży produktów”.
Ewidencja kosztów wychodzących z kręgu kosztów:
Wn „Koszty obrotów wewnętrznych”,
Ma „Obroty wewnętrzne”.
Jak zamknąć konta wynikowe sporządzając porównawczy rachunek zysków i strat
W przypadku sporządzenia rachunku zysków i strat metodą porównawczą koszty rodzajowe oraz przychody przenosi się bezpośrednio na konto „Wynik finansowy”. Saldo konta 490 „Zmiana stanu produktów” koryguje wynik finansowy.

Przykład 2
Spółka wyprodukowała 800 szt. produktów gotowych i 400 szt. produktów przetworzonych w 50%. Prowadzi pełny rachunek kosztów.
Wyroby gotowe 800 szt.
Wyroby przetworzone w 50% (400 szt.) 200 szt.
Razem: 1000 szt.
W bieżącym okresie spółka poniosła koszty rodzajowe w wysokości 15 000 zł, w tym:
a) zużycie materiałów 5000 zł,
b) wynagrodzenia pracowników produkcyjnych 3000 zł,
c) ubezpieczenia społeczne pracowników produkcyjnych 1500 zł,
d) wynagrodzenia kadry kierowniczej 2500 zł,
e) ubezpieczenia społeczne kadry kierowniczej 1000 zł,
f) usługi obce (stanowią one koszty sprzedaży) 2000 zł.
Ustalamy koszt wytworzenia:
– materiały bezpośrednie 5000 zł,
– wynagrodzenia bezpośrednie wraz z narzutami 3000 zł + 1500 zł = 4500 zł,
– koszt zarządu 2500 zł + 1000 zł = 3500 zł,
– koszty sprzedaży 2000 zł.
Razem koszt wytworzenia 15 000 zł.
Jednostkowy koszt wytworzenia 15 zł.
1. Zaksięgowano koszty rodzajowe w wysokości 15 000 zł, w tym:
a) zużycie materiałów 5000 zł,
b) wynagrodzenia pracowników produkcyjnych 3000 zł,
c) ubezpieczenia społeczne pracowników produkcyjnych 1500 zł,
d) wynagrodzenia kadry kierowniczej 2500 zł,
e) ubezpieczenia społeczne kadry kierowniczej 1000 zł,
f) usługi obce (stanowiące koszty sprzedaży) 2000 zł.
2. Zaksięgowano koszty produkcji.
3. Wyroby gotowe przekazano do magazynu. Ewidencja nastąpiła w stałych cenach ewidencyjnych prowadzonych na poziomie kosztów normatywnych, planowanych w wysokości 13 000 zł.
3. Rzeczywisty koszt wytworzenia wynosi 15 000 zł. Zaewidencjonowano odchylenie debetowe od cen ewidencyjnych w kwocie 2000 zł.
5. Sprzedano 500 szt. produktów. Przychody ze sprzedaży produktów wynoszą 8000 zł.
6. Koszt własny sprzedaży wynosi 6500 zł; odchylenie: 1000 zł.
7. Zwrócono 100 szt. produktów do komórek produkcyjnych 1300 zł; odchylenie: 200 zł.
8. Wydano 50 szt. produktów na cele reklamy 650 zł; odchylenie: 100 zł.
9. Zapis uszczelniający z tytułu wydania na cele reprezentacji i reklamy 650 zł + 100 zł odchylenie.
10. 60 szt. produktów wydano do sklepów własnych 780 zł; odchylenie: 120 zł.
11. Zapis uszczelniający z tytułu wydania wyrobów gotowych do sklepów własnych 780 zł + + 120 zł odchylenie.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


•  ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252

Gyöngyvér Takáts
ekspert w dziedzinie rachunkowości
 
Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
PIT-11 od pracodawcy tylko na wniosek pracownika. Ministerstwo Finansów szykuje zmiany w informacjach podatkowych

W dniu 22 grudnia 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (PIT). Ministerstwo Finansów przygotowuje przepisy, których celem ma być zniesienie obowiązku przekazywania z mocy prawa w każdym przypadku imiennych informacji PIT-11, PIT-8C, IFT-1R i IFT- 2R wszystkim podatnikom. Podatnik będzie miał prawo uzyskania tych imiennych informacji, co do zasady, na wniosek złożony płatnikowi lub innemu podmiotowi zobowiązanemu do ich sporządzenia. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2027 r. i będą miały zastosowanie do rozliczeń dochodów uzyskanych począwszy od 1 stycznia 2026 r.

Elementarne problemy obowiązkowego KSeF. Podatnicy będą fakturować po staremu?

Podatnicy pod koniec roku czekają DOBREJ NOWINY również dotyczącej podatków: znamy jej treść – idzie o oddalenie (najlepiej na święte nigdy) pomysłu o nazwie obowiązkowy KSeF. Jeśli nie będzie to zrobione formalnie, to zrobią to podatnicy, którzy po prostu będą fakturować po staremu i zawiadomią dostawców (usługodawców), że będą płacić tylko te faktury, które będą im formalnie doręczone w dotychczasowych postaciach; „nie będę grzebał w żadnym KSeFie, bo nie mam na to czasu ani pieniędzy” - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Nowe limity podatkowe dla samochodów firmowych od 2026 r. MF: dotyczą też umów leasingu i najmu zawartych wcześniej, jeżeli auto nie zostało ujęte w ewidencji środków trwałych przed 1 stycznia

Od 1 stycznia 2026 r. zmieniają się limity dotyczące zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na samochody firmowe. Ministerstwo Finansów informuje, że te nowe limity mają zastosowanie do umów leasingu i najmu zawartych przed 1 stycznia 2026 r., jeśli charakter tych umów (pod względem wymogów prawa podatkowego), nie pozwala na wprowadzenie pojazdu do ewidencji środków trwałych.

Zwrot VAT do 40 dni po wdrożeniu KSeF. Dlaczego to nie jest dobra wiadomość dla księgowych?

Chociaż wokół wdrożenia KSeF nie przestają narastać wątpliwości, to trzeba uczciwie przyznać, że nowy system przyniesie również wymierne korzyści. Firmy mogą liczyć na rekordowo szybkie zwroty VAT i wreszcie uwolnić się od uciążliwego gromadzenia całych ton papierowej dokumentacji. O ile to ostatnie jest też ulgą dla księgowych, o tyle mechanizm odzyskiwania VAT budzi pewne obawy.

REKLAMA

Potwierdzenie transakcji fakturowanej w KSeF. MF: to dobrowolna opcja. Jakie dokumenty można wydać nabywcy po wystawieniu faktury w KSeF w trybie: ONLINE, OFFLINE i awaryjnym?

W opublikowanym przez Ministerstwo Finansów Podręczniku KSeF 2.0 (część II) jest dokładnie opisana możliwość wydania nabywcy „potwierdzenia transakcji” w przypadkach wystawienia faktury w KSeF w trybie ONLINE, OFFLINE, czy w trybie awaryjnym. Okazuje się, że jest to całkowicie dobrowolna opcja, która nie jest i nie będzie uregulowana przepisami. Do czego więc może służyć to potwierdzenie transakcji i jak je wystawiać?

Reklama dźwignią handlu. A co z podatkami? Jak rozliczyć napis LED zawieszony na budynku?

Czy napis LED zawieszony na budynku ulepsza go? A może stanowi odrębny środek trwały? Odpowiedź na to pytanie ma istotne znaczenia dla prawidłowego przeprowadzenia rozliczeń podatkowych. A co na to organy skarbowe?

Zmiany w podatkach 2026: powrót wyższej składki zdrowotnej, KSeF, JPK_CIT oraz zamrożone progi PIT

Choć głośne zmiany podatkowe ostatecznie nie wejdą w życie w 2026 r., od 1 stycznia zaczynają obowiązywać regulacje, które mogą realnie podnieść obciążenia przedsiębiorców – i to bez zmiany stawek podatkowych. Niższe limity dla aut firmowych, powrót wyższej składki zdrowotnej, KSeF, JPK_CIT oraz zamrożone progi PIT oznaczają dla wielu firm ukryte podwyżki sięgające kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie.

KSeF 2026: państwowa infrastruktura cyfrowa, która zmienia biznes głębiej niż samo fakturowanie

KSeF to nie kolejny obowiązek podatkowy, lecz jedna z największych transformacji cyfrowych polskiej gospodarki. Od 2026 roku system zmieni nie tylko sposób wystawiania faktur, ale całą architekturę zarządzania danymi finansowymi, ryzykiem i płynnością w firmach. Eksperci Ministerstwa Finansów, KAS i rynku IT zgodnie podkreślają: to moment, w którym państwo staje się operatorem infrastruktury biznesowej, a przedsiębiorstwa muszą nauczyć się funkcjonować w czasie rzeczywistym.

REKLAMA

Przelewy bankowe w Święta i Nowy Rok. Kiedy wysłać przelew, by na pewno doszedł przed końcem roku?

Koniec roku obfituje w dużo dni wolnych. Co z przelewami bankowymi wysłanymi w tych dniach dniach? Kiedy najlepiej wysłać przelew, aby dotarł na czas? Czy będą działać płatności natychmiastowe? Warto terminowe płatności zaplanować z wyprzedzeniem.

Aplikacja Podatnika KSeF – jak korzystać z bezpłatnego narzędzia? [Webinar INFORAKADEMII]

Praktyczny webinar „Aplikacja Podatnika KSeF – jak korzystać z bezpłatnego narzędzia?” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy i ekspert INFORAKADEMII. Ekspert wyjaśni, jak najefektywniej korzystać z bezpłatnego narzędzia do wystawiania faktur po wejściu w życie obowiązku korzystania z KSeF. Każdy z uczestników webinaru będzie miał możliwość zadania pytań, a po webinarze otrzyma imienny certyfikat.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA