REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ewidencjonować koszty w przypadku sporządzania rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym

REKLAMA

Jak należy zaewidencjonować koszty zachowując równowagę kręgu kosztów?
RADA
Problem zachowania równowagi kręgu kosztów pojawia się wtedy, gdy jednostka stosuje pełny rachunek kosztów, tj. ewidencjonuje koszty zarówno na kontach zespołu 4, jak i na kontach zespołu 5, a rachunek zysków i strat sporządza w wariancie porównawczym. W takim przypadku – w celu prawidłowego ustalenia zmiany stanu produktu – należy prowadzić ewidencję uszczelniającą krąg kosztów na kontach „Koszty obrotów wewnętrznych” oraz „Obroty wewnętrzne”.

UZASADNIENIE
Sposób prowadzenia ksiąg należy dostosować do potrzeb jednostki. Dotyczy to również ewidencji kosztów, która może się odbywać na różne sposoby.
Ujmowanie kosztów tylko według rodzajów na kontach zespołu 4 zapewnia spełnienie wymogów ustawy o kompletności kosztów i przychodów.
Jednostki mogą też prowadzić pełną ewidencję kosztów, tj. ujmować je najpierw na kontach rodzajowych, a następnie rozliczać na kontach zespołu 5 według typów działalności. Prowadzenie takiej ewidencji daje informacje nie tylko o tym, z jakich elementów składają się koszty przedsiębiorstwa w danym okresie, ale również o tym, w jakim celu zostały one poniesione i jaki jest efekt ich poniesienia.
Jak funkcjonuje konto 490 „Rozliczenie kosztów” w rachunku zysków i strat sporządzonym metodą porównawczą
W przypadku prowadzenia pełnej ewidencji kosztów przeniesienie kosztów rodzajowych na konta zespołu 5 oraz na konta kosztów rozliczanych w czasie odbywa się za pośrednictwem konta 490 „Rozliczenie kosztów”. Funkcjonowanie tego konta zależy od tego, czy jednostka na koniec okresu sprawozdawczego sporządza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym czy kalkulacyjnym.
Jeżeli jednostka sporządza rachunek w wariancie porównawczym, konto „Rozliczenie kosztów” służy do ustalenia zmiany stanu produktów. „Zmiana stanu produktów” (pozycja A.II) wynika z tego, że w praktyce nie wszystkie koszty rodzajowe stanowią koszt własny sprzedanych produktów. Cześć z nich zostanie zaewidencjonowana na różnych kontach bilansowych.
Salda tych kont oraz koszt własny sprzedanych produktów stanowią koszty rodzajowe poniesione w danym okresie. Różnica między stanem sald tych kont (na koniec i początek okresu) a sumą kosztów rodzajowych poniesionych w danym okresie wyraża zmianę stanu produktów wykazaną w porównawczym rachunku zysków i strat.
Tym samym zmiana stanu produktów jest ustalana przez porównanie poniesionych kosztów rodzajowych z kosztami współmiernymi do przychodów ze sprzedaży w danym okresie.
W celu ustalenia zmiany stanu produktów przy pełnej ewidencji kosztów na stronie Wn konta 490 „Rozliczenie kosztów” ewidencjonuje się:
• koszty zaewidencjonowane na kontach zespołu 7,
• koszty zaewidencjonowane na kontach zespołu 5, oraz
• koszty obrotów wewnętrznych.
Saldo konta 490 „Rozliczenie kosztów” może być zarówno debetowe, jak i kredytowe. Na koniec okresu sprawozdawczego przenosi się je na konto „Wynik finansowy”.

Tabela. Salda konta 490 „Rozliczenie kosztów”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 1
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Co to są koszty obrotów wewnętrznych – krąg kosztowy
Zmianę stanu produktów ustalamy w ramach zamkniętego kręgu kosztów. Zamknięty krąg kosztów obejmuje:
• konta zespołu 4,
• konta zespołu 5,
• konto „Rozliczenia międzyokresowe”,
• konto „Wyroby gotowe” oraz konto „Odchylenie od cen ewidencyjnych”,
• konto „Koszty zakupu zapasów”,
• konto „Rezerwy na świadczenia emerytalne lub podobne”,
• konto „Koszty wytworzenia sprzedanych produktów”.
W przypadku niektórych operacji zdarza się, że koszty wychodzą poza krąg kosztów.
Operacjami powodującymi wyjście poza krąg kosztów mogą być m.in.: przekazanie wyrobów do własnych sklepów, wykonanie we własnym zakresie środków trwałych, przeprowadzenie prac rozwojowych, zwroty wadliwych produktów.
W celu prawidłowego ustalenia zmiany stanu produktów należy dokonać tzw. ewidencji uszczelniającej na kontach „Koszty obrotów wewnętrznych” oraz „Obroty wewnętrzne”, w tej samej kwocie.
Konto „Koszty obrotów wewnętrznych” funkcjonuje na zasadach konta „Koszty sprzedanych produktów”; konto „Obroty wewnętrzne” – tak jak konto „Przychody ze sprzedaży produktów”.
Ewidencja kosztów wychodzących z kręgu kosztów:
Wn „Koszty obrotów wewnętrznych”,
Ma „Obroty wewnętrzne”.
Jak zamknąć konta wynikowe sporządzając porównawczy rachunek zysków i strat
W przypadku sporządzenia rachunku zysków i strat metodą porównawczą koszty rodzajowe oraz przychody przenosi się bezpośrednio na konto „Wynik finansowy”. Saldo konta 490 „Zmiana stanu produktów” koryguje wynik finansowy.

Przykład 2
Spółka wyprodukowała 800 szt. produktów gotowych i 400 szt. produktów przetworzonych w 50%. Prowadzi pełny rachunek kosztów.
Wyroby gotowe 800 szt.
Wyroby przetworzone w 50% (400 szt.) 200 szt.
Razem: 1000 szt.
W bieżącym okresie spółka poniosła koszty rodzajowe w wysokości 15 000 zł, w tym:
a) zużycie materiałów 5000 zł,
b) wynagrodzenia pracowników produkcyjnych 3000 zł,
c) ubezpieczenia społeczne pracowników produkcyjnych 1500 zł,
d) wynagrodzenia kadry kierowniczej 2500 zł,
e) ubezpieczenia społeczne kadry kierowniczej 1000 zł,
f) usługi obce (stanowią one koszty sprzedaży) 2000 zł.
Ustalamy koszt wytworzenia:
– materiały bezpośrednie 5000 zł,
– wynagrodzenia bezpośrednie wraz z narzutami 3000 zł + 1500 zł = 4500 zł,
– koszt zarządu 2500 zł + 1000 zł = 3500 zł,
– koszty sprzedaży 2000 zł.
Razem koszt wytworzenia 15 000 zł.
Jednostkowy koszt wytworzenia 15 zł.
1. Zaksięgowano koszty rodzajowe w wysokości 15 000 zł, w tym:
a) zużycie materiałów 5000 zł,
b) wynagrodzenia pracowników produkcyjnych 3000 zł,
c) ubezpieczenia społeczne pracowników produkcyjnych 1500 zł,
d) wynagrodzenia kadry kierowniczej 2500 zł,
e) ubezpieczenia społeczne kadry kierowniczej 1000 zł,
f) usługi obce (stanowiące koszty sprzedaży) 2000 zł.
2. Zaksięgowano koszty produkcji.
3. Wyroby gotowe przekazano do magazynu. Ewidencja nastąpiła w stałych cenach ewidencyjnych prowadzonych na poziomie kosztów normatywnych, planowanych w wysokości 13 000 zł.
3. Rzeczywisty koszt wytworzenia wynosi 15 000 zł. Zaewidencjonowano odchylenie debetowe od cen ewidencyjnych w kwocie 2000 zł.
5. Sprzedano 500 szt. produktów. Przychody ze sprzedaży produktów wynoszą 8000 zł.
6. Koszt własny sprzedaży wynosi 6500 zł; odchylenie: 1000 zł.
7. Zwrócono 100 szt. produktów do komórek produkcyjnych 1300 zł; odchylenie: 200 zł.
8. Wydano 50 szt. produktów na cele reklamy 650 zł; odchylenie: 100 zł.
9. Zapis uszczelniający z tytułu wydania na cele reprezentacji i reklamy 650 zł + 100 zł odchylenie.
10. 60 szt. produktów wydano do sklepów własnych 780 zł; odchylenie: 120 zł.
11. Zapis uszczelniający z tytułu wydania wyrobów gotowych do sklepów własnych 780 zł + + 120 zł odchylenie.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


•  ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252

Gyöngyvér Takáts
ekspert w dziedzinie rachunkowości
 
Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Konsolidacja sprawozdań finansowych – czy warto przekazać przygotowywanie skonsolidowanych SF firmie outsourcingowej?

Konsolidacja sprawozdań finansowych, czyli przygotowanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego (SSF), to proces wymagający precyzji, wiedzy i czasu. Wraz ze wzrostem złożoności grup kapitałowych oraz częstymi zmianami regulacyjnymi, coraz więcej przedsiębiorstw staje przed pytaniem: czy proces konsolidacji realizować własnymi siłami, czy powierzyć go zewnętrznym ekspertom?

KSeF obejmie nawet rolników. Ale nie wszystkich

Z sygnałów spływających do redakcji Infor.pl wynika, że podatnicy VAT chyba nie mają entuzjazmu co do przejścia na KSeF. Może się jednak okazać, że nie taki diabeł straszny. I pod koniec 2026 r. większa część przedsiębiorców będzie chwaliła nowe rozwiązanie. Dziś jednak każda grupa zawodowa zwolniona z KSeF jest traktowana jako szczęściarze. I taką grupą są rolnicy. Ale tylko „ryczałtowi” (transakcje dokumentują fakturami VAT RR). Ta kategoria rolników może przystąpić do KSeF dobrowolnie.

Jaka inflacja w Polsce w latach 2025-2026-2027. Projekcja NBP i prognozy ekspertów

Opublikowana przez Narodowy Bank Polski 7 listopada 2025 r. projekcja inflacji i PKB w Polsce przewiduje, że inflacja CPI w 2025 r. znajdzie się na poziomie 3,7 proc., w 2026 r. wyniesie 2,9 proc., a w 2027 r. spadnie do 2,5 proc.. Natomiast PKB wzrośnie w 2025 r. ok. 3,4 proc., w 2026 r. ok. 3,7 proc., a w 2027 r. ok. 2,6 proc.

Harmonogram posiedzeń Rady Polityki Pieniężnej w 2026 roku

Narodowy Bank Polski opublikował harmonogram posiedzeń Rady Polityki Pieniężnej i publikacji opisów dyskusji z posiedzeń decyzyjnych w 2026 r.

REKLAMA

Leasing w 2026 roku – jak odzyskać koszty podatkowe ponad nowe limity ustawowe związane z emisją CO2? Klucz tkwi w odsetkach, a 100000 zł, 150000 zł i 225000 zł to wcale nie ostateczna bariera dla odliczeń w racie, bo raty działają na innych zasadach

Od stycznia 2026 roku na firmy leasingujące samochody czeka przykra niespodzianka podatkowa. Nowe limity odliczenia kosztów związanych z nabyciem pojazdów, uzależnione od emisji CO2 (100000 zł - emisja co najmniej 50g CO2/km, 150000 zł - emisja poniżej 50g CO2/km, lub 225000 zł - elektryki i wodorowce bez emisji CO2), drastycznie ograniczą możliwości optymalizacji podatkowej. Kontrowersje budzi zwłaszcza fakt, że zmiany dotkną umów już zawartych. Jednak jest nadzieja – część odsetkowa raty leasingowej nadal pozostaje w pełni odliczalna, co może uratować budżety wielu firm. Czy Twoja księgowość wykorzystuje tę możliwość?

Wszedł nowy 15% podatek. Kogo dotyczy i na czym polega? To implementacja dyrektywy UE - mało kto wie, a przepisy już obowiązują, czyli co to jest GloBE, IIR, UTPR i QDMTT

Rozpoczyna się nowy etap w systemie podatkowym, a polskie przedsiębiorstwa, będące częścią dużych międzynarodowych grup, stoją u progu nowych, złożonych obowiązków. Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego, znanego pod nazwą-skrótem GloBE, stanowi fundamentalną zmianę w architekturze całego systemu podatkowego. Celem tej reformy podatkowej jest zapewnienie, że największe światowe koncerny zapłacą sprawiedliwą daninę, z efektywną stawką podatkową na poziomie co najmniej 15%, niezależnie od państwa, w którym generują swoje zyski. Czyżby to był koniec z cypryjskimi spółkami? Firmy muszą zmienić optykę na prowadzenie optymalizacji podatkowej i uwzględniać lokalizację biznesu jeszcze bardziej niż kiedykolwiek.

Brak budżetu firmowego to zarządzanie "na oko" - nawet jeśli przedsiębiorca dziś zarabia. Jak stworzyć prosty budżet dla swojej firmy?

Wielu właścicieli małych i średnich firm podejmuje decyzje finansowe intuicyjnie. Zakup nowego sprzętu? „Przyda się, więc bierzemy.” Rekrutacja kolejnej osoby? „Zespół nie wyrabia, trzeba kogoś dołożyć.” Kolejny wydatek? „Jakoś się to pokryje.” Tak wygląda codzienność tysięcy przedsiębiorstw, w których budżet jest pojęciem abstrakcyjnym, a zarządzanie finansami odbywa się „na oko”.

Podatek od samozbiorów? Skarbówka bierze się nawet za darmowe rozdawanie warzyw

W polskim rolnictwie zawrzało. Okazuje się, że nawet samozbiory i darmowe rozdanie warzyw zostaną objęte podatkiem VAT. Dla wielu gospodarzy, którzy po tragicznym sezonie próbowali ratować plony, to kolejny cios ze strony państwa.

REKLAMA

Granica między urządzeniem technicznym a budowlą – najnowsze orzecznictwo w sprawie opodatkowania silosów i zbiorników

Czy zbiorniki i silosy wykorzystywane w procesach produkcyjnych mogą być traktowane jako budowle podlegające opodatkowaniu, czy jedynie jako urządzenia techniczne? Najnowsze orzecznictwo, w tym wyrok NSA z 7 października 2025 r. (sygn. III FSK 738/24), wskazuje, że nawet, gdy obiekty te służą procesom technologicznym, ich podstawowa funkcja i konstrukcja kwalifikują je jako budowle, co przekłada się na konieczność opodatkowania ich podatkiem od nieruchomości.

Tylko do 30 listopada przedsiębiorcy mogą złożyć ten wniosek i zaoszczędzić średnio ok. 1200 zł. Następna taka szansa w przyszłym roku. Kto ma do tego prawo?

Tylko do 30 listopada przedsiębiorcy mogą złożyć wniosek o wakacje składkowe ZUS i tym samym skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek w jednym wybranym miesiącu roku. Jak wynika z najnowszych danych Ministerstwa Finansów, aż 40% uprawnionych firm nie złożyło jeszcze wniosku. Eksperci przypominają, że to ostatni moment, by skorzystać z preferencji – a gra jest warta świeczki, bo średnia wartość zwolnienia wynosi około 1200 zł.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA