REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można zmienić metodę księgowania kosztów w czasie, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zamierzam rozpocząć działalność gospodarczą. Chcę prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy od początku prowadzenia księgi mogę wybrać metodę memoriałową i zgodnie z jej zasadami księgować koszty? Kiedy będę mógł ją zmienić?

RADA
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zakazuje podatnikom rozpoczynającym działalność gospodarczą, którzy wybrali prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stosować od początku jej prowadzenia metodę memoriałową do rozliczania kosztów. Zmiana na metodę kasową będzie możliwa po upływie roku podatkowego.

UZASADNIENIE
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą wybrać jedną z dwóch metod zaliczania kosztów w czasie – kasową lub memoriałową. W metodzie kasowej o zaliczeniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów danego roku podatkowego decyduje moment ich poniesienia. Z kolei w metodzie memoriałowej koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, chyba że zarachowanie ich nie było możliwe.
Przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych nie nakładają na podatników obowiązku zawiadamiania organu podatkowego o dokonanym wyborze metody księgowania kosztów. Przepis § 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów nakłada jedynie na podatników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, obowiązek zawiadomienia, w formie pisemnej, naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi – w terminie 20 dni od dnia jej założenia.
Zasadą jest stosowanie metody kasowej przez podatników prowadzących pkpir. Odnośnie do zmiany metody księgowania kosztów w czasie kluczowe znaczenie ma art. 22 ust. 6 updof, na podstawie którego zasada memoriałowa ma zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale, w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.
Tak też tę kwestię rozstrzygają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach prawa podatkowego. W uzasadnieniu decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z 26 czerwca 2006 r., sygn. IS.I/1-4151/14/06, czytamy:
(…) podatnik ma do wyboru dwie metody księgowania kosztów i sam dokonuje wyboru sposobu rozliczania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów poniesionych wydatków. Może ewidencjonować wydatki w momencie ich poniesienia lub w okresie, w którym uzyskuje przychód zwią- zany z danym kosztem. Należy przy tym zauważyć, iż raz przyjęta metoda ewi- dencji kosztów powinna być stosowana konsekwentnie, w każdym roku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w stosunku do wszystkich kosztów.
Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej (art. 11 Ordynacji podatkowej). W związku z tym należy stwierdzić, że podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący pkpir mogą zmienić metodę ujmowania kosztów po zakończeniu roku kalendarzowego.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą, prowadzący pkpir, mogą wybrać jedną z dwóch metod księgowania kosztów: kasową bądź memoriałową. Raz wybraną metodę należy kontynuować przez cały rok podatkowy. Jej zmiana jest możliwa od początku następnego roku podatkowego.

Po wyborze jednej z metod należy następnie przez cały rok podatkowy zaliczać koszty uzyskania przychodów zgodnie z jej zasadami.
Brak możliwości zmiany metody w trakcie roku podatkowego potwierdza judykatura (m.in. wyrok NSA z 19 stycznia 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 825/98) oraz organy podatkowe (m.in. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdyni z 12 stycznia 2006 r., sygn. II-2/4111/415/23/2/06).
Po zmianie metody mogą nastąpić pomyłki, ponieważ koszty należy zacząć rachować w innym momencie niż dotychczas się to robiło, a przyzwyczajenie do „starej” metody może spowodować niepoprawne dokumentowanie wydatków. W ten sposób dojedzie do tego, że w ciągu jednego roku podatkowego podatnik będzie stosował metodę memoriałową i kasową, a to jest błędem.
Poniżej przedstawiono przykłady poprawnego księgowania kosztów w czasie, w zależności od wybranej metody.

Przykład 1
4 sierpnia 2006 r. podatnik otrzymał fakturę VAT za usługi telekomunikacyjne na kwotę 300 zł, która obejmuje koszty rozmów wykonanych w lipcu – 220 zł, i abonament za sierpień – 80 zł.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Przykład 2
We wrześniu 2006 r. podatnik otrzymał fakturę VAT za usługę reklamową na kwotę 600 zł. Usługa ta zostanie zrealizowana (reklama się ukaże) w styczniu 2007 r.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Jeżeli kwota przychodów w 2005 r. wyniosła co najmniej równowartość 3 133 280 zł, to podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych (handlowych) i w związku z tym stosowania metody memoriałowej.

Obowiązek ten wynika z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 000 euro.

• art. 22 ust. 4-6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 107, poz. 723
•art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807

Leszek Syguła
ekspert w zakresie podatków dochodowych
prawnik, doktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

REKLAMA