REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można zmienić metodę księgowania kosztów w czasie, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Zamierzam rozpocząć działalność gospodarczą. Chcę prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy od początku prowadzenia księgi mogę wybrać metodę memoriałową i zgodnie z jej zasadami księgować koszty? Kiedy będę mógł ją zmienić?

RADA
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zakazuje podatnikom rozpoczynającym działalność gospodarczą, którzy wybrali prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, stosować od początku jej prowadzenia metodę memoriałową do rozliczania kosztów. Zmiana na metodę kasową będzie możliwa po upływie roku podatkowego.

UZASADNIENIE
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą wybrać jedną z dwóch metod zaliczania kosztów w czasie – kasową lub memoriałową. W metodzie kasowej o zaliczeniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów danego roku podatkowego decyduje moment ich poniesienia. Z kolei w metodzie memoriałowej koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, chyba że zarachowanie ich nie było możliwe.
Przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych nie nakładają na podatników obowiązku zawiadamiania organu podatkowego o dokonanym wyborze metody księgowania kosztów. Przepis § 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów nakłada jedynie na podatników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, obowiązek zawiadomienia, w formie pisemnej, naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi – w terminie 20 dni od dnia jej założenia.
Zasadą jest stosowanie metody kasowej przez podatników prowadzących pkpir. Odnośnie do zmiany metody księgowania kosztów w czasie kluczowe znaczenie ma art. 22 ust. 6 updof, na podstawie którego zasada memoriałowa ma zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale, w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.
Tak też tę kwestię rozstrzygają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach prawa podatkowego. W uzasadnieniu decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z 26 czerwca 2006 r., sygn. IS.I/1-4151/14/06, czytamy:
(…) podatnik ma do wyboru dwie metody księgowania kosztów i sam dokonuje wyboru sposobu rozliczania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów poniesionych wydatków. Może ewidencjonować wydatki w momencie ich poniesienia lub w okresie, w którym uzyskuje przychód zwią- zany z danym kosztem. Należy przy tym zauważyć, iż raz przyjęta metoda ewi- dencji kosztów powinna być stosowana konsekwentnie, w każdym roku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w stosunku do wszystkich kosztów.
Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej (art. 11 Ordynacji podatkowej). W związku z tym należy stwierdzić, że podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący pkpir mogą zmienić metodę ujmowania kosztów po zakończeniu roku kalendarzowego.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą, prowadzący pkpir, mogą wybrać jedną z dwóch metod księgowania kosztów: kasową bądź memoriałową. Raz wybraną metodę należy kontynuować przez cały rok podatkowy. Jej zmiana jest możliwa od początku następnego roku podatkowego.

Po wyborze jednej z metod należy następnie przez cały rok podatkowy zaliczać koszty uzyskania przychodów zgodnie z jej zasadami.
Brak możliwości zmiany metody w trakcie roku podatkowego potwierdza judykatura (m.in. wyrok NSA z 19 stycznia 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 825/98) oraz organy podatkowe (m.in. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdyni z 12 stycznia 2006 r., sygn. II-2/4111/415/23/2/06).
Po zmianie metody mogą nastąpić pomyłki, ponieważ koszty należy zacząć rachować w innym momencie niż dotychczas się to robiło, a przyzwyczajenie do „starej” metody może spowodować niepoprawne dokumentowanie wydatków. W ten sposób dojedzie do tego, że w ciągu jednego roku podatkowego podatnik będzie stosował metodę memoriałową i kasową, a to jest błędem.
Poniżej przedstawiono przykłady poprawnego księgowania kosztów w czasie, w zależności od wybranej metody.

Przykład 1
4 sierpnia 2006 r. podatnik otrzymał fakturę VAT za usługi telekomunikacyjne na kwotę 300 zł, która obejmuje koszty rozmów wykonanych w lipcu – 220 zł, i abonament za sierpień – 80 zł.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Przykład 2
We wrześniu 2006 r. podatnik otrzymał fakturę VAT za usługę reklamową na kwotę 600 zł. Usługa ta zostanie zrealizowana (reklama się ukaże) w styczniu 2007 r.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Jeżeli kwota przychodów w 2005 r. wyniosła co najmniej równowartość 3 133 280 zł, to podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych (handlowych) i w związku z tym stosowania metody memoriałowej.

Obowiązek ten wynika z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 000 euro.

• art. 22 ust. 4-6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 107, poz. 723
•art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807

Leszek Syguła
ekspert w zakresie podatków dochodowych
prawnik, doktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA