REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ewidencjonować koszty zastępstwa procesowego

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jak należy zaksięgować fakturę wystawioną przez kancelarię adwokacką za koszty zastępstwa procesowego oraz przelew od komornika jako zwrot poniesionych kosztów zastępstwa procesowego w tej samej wysokości?


RADA


Koszty zastępstwa procesowego ponoszone przez wierzyciela stanowią dla spółki koszty operacyjne. Ich zwrot należy odnieść na konto "Pozostałe przychody operacyjne". Inaczej sytuacja wygląda u dłużnika. Z podatkowego punktu widzenia dłużnik nie może tych wydatków zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.


UZASADNIENIE



Koszty zastępstwa procesowego rozróżniamy w zależności od tego, u której ze stron występują:


Koszty zastępstwa procesowego u wierzycieli


W przypadku wierzycieli koszty sądowe poniesione przez przedsiębiorcę związane z dochodzeniem własnej wierzytelności - są kosztem uzyskania przychodu i - zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości - są kosztami związanymi pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Dlatego ich wartość odnosimy w pozostałe koszty operacyjne.


UWAGA !

Na należności sporne należy utworzyć odpis aktualizujący ich wartość.


Koszty zastępstwa procesowego u dłużnika


W przypadku ponoszenia przez dłużnika wydatków związanych z zastępstwem procesowym, zakwalifikowanie ich do kosztów uzyskania przychodu powinno być rozpatrywane indywidualnie, zawsze pod kątem powiązania ich z możliwością osiągnięcia przychodu z tego tytułu lub z obroną przed roszczeniami wierzyciela podejmowanymi w celu zmniejszenia przychodu.


Niestety, większość organów podatkowych wychodzi z założenia, że koszty procesowe poniesione przez dłużnika nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.


Zdaniem organów podatkowych wydatki te nie są ponoszone w celu osiągnięcia przychodu, tym bardziej, że dla wierzyciela koszty sądowe stanowią koszt uzyskania przychodu.


W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie ma wyraźnego stwierdzenia, że pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem musi zachodzić skonkretyzowany i bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy, ponieważ nie wszystkie koszty ponoszone przez podatników są bezpośrednio związane z osiąganym przychodem. Związek ten może mieć także charakter pośredni, jak np. w przypadku kosztów funkcjonowania podatnika. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. W decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego (nr 1401/PD-4230Z-101/05/ZO) z 25 listopada 2005 r.:


(...) zasada wyrażona w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 23.10.1995 r. Nr PO3/722-459/9, iż u dłużnika koszty procesu nie są kosztami uzyskania przychodów związanymi z osiągnięciem przychodów, natomiast u wierzyciela koszty sądowe i inne koszty procesu zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów - nie może być traktowana jako klauzula generalna zaliczalności tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodu. Organy podatkowe winny traktować zatem każdą sytuację indywidualnie, odrębnie do każdego przypadku, według zasad racjonalnego rozumowania. Zatem poniesione przez dłużnika wydatki związane z kosztami sądowymi, jeżeli zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, wymagają wnikliwej oceny pod kątem ich związku z prowadzoną działalnością.


Jeżeli więc dłużnik przegra proces o zapłatę, w toku którego sporne było istnienie lub wysokość zobowiązania, to powinien on przede wszystkim wykazać, że były to działania związane z obroną przed roszczeniami wierzyciela podejmowanymi w celu zmniejszenia przychodu, a w związku z tym koszty te mieszczą się w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (...).


Ponieważ problem zaliczania przez dłużników wydatków związanych z usługami prawnymi do kosztów uzyskania przychodu może budzić wątpliwości - najbezpieczniej jest zwrócić się do właściwego urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie wiążącej interpretacji prawa podatkowego.


Ewidencja kosztów zastępstwa procesowego u wierzycieli

Poniesione przez podmiot gospodarczy koszty zastępstwa procesowego ewidencjonuje się na koncie "Pozostałe koszty operacyjne" zapisem:

Wn "Pozostałe koszty operacyjne",

Ma "Rachunek bankowy".


Zasądzone na rzecz spółki koszty sądowe, jak i koszty zastępstwa procesowego, powinny zostać zarachowane w dacie uprawomocnienia się wyroku sądowego:

Wn "Rozrachunki z odbiorcami"

- w analityce imienne konto dłużnika,

Ma "Pozostałe przychody operacyjne".


Jak pokazuje praktyka życia gospodarczego nie zawsze jest możliwe otrzymanie zasądzonych należności, należy wówczas dokonać odpisu aktualizujacego ich wartość.


Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych - zależnie od rodzaju należności, której odpis dotyczy.

Wn "Pozostałe koszty operacyjne",

Ma "Odpisy aktualizujące wartość należności".


Jeśli dłużnik spłaci zobowiązanie, należy odpowiednią część dokonanego wcześniej odpisu aktualizującego wartość należności zaliczyć do pozostałych przychodów operacyjnych:

Wn "Odpisy aktualizujące wartość należności",

Ma "Pozostałe przychody operacyjne".


I równolegle:

Wn "Rachunek bankowy",

Ma "Rozrachunki z odbiorcami".


PRZYKŁAD

Podmiot gospodarczy X wystąpił do sądu z pozwem o zwrot należności w wysokości 20 000 zł od dłużnika Z. Wierzyciel poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3000 zł oraz koszty sądowe wysokości 2000 zł.

Zapadł wyrok zasądzający na rzecz wierzyciela zwrot długu i zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Po uprawomocnieniu się wyroku komornik wszczął egzekucję. W wyniku tych działań firma X otrzymała kwotę 25 000 zł.


Ewidencja księgowa


1. W dniu skierowania pozwu do sądu zaewidencjonowano:

Wn "Roszczenia sporne" 20 000

Ma "Rozrachunki z odbiorcami" 20 000


2. Zapłata kosztów sądowych:

Wn "Roszczenia sporne" 2 000

Ma "Rachunek bankowy" 2 000


3. Dokonano odpisu aktualizującego:

a) należność dochodzona na drodze sądowej

Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 20 000

Ma "Odpisy aktualizujące wartość należności" 20 000

b) koszty sądowe

Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 2 000

Ma "Odpisy aktualizujące wartość należności" 2 000


4. Uprawomocnienie się wyroku zasądzającego zwrot na rzecz wierzyciela:

a) należności głównej

Wn "Rozrachunki z odbiorcami" 20 000

Ma "Roszczenia sporne" 20 000

b) kosztów postępowania sądowego

Wn "Rozrachunki z odbiorcami" 2 000

Ma "Roszczenia sporne" 2 000


5. Faktura z kancelarii adwokackiej dotycząca kosztów zastępstwa procesowego - koszty te podlegają zwrotowi przez dłużnika:

Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 3 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 000


6. Utworzenie odpisu aktualizującego na koszty zastępstwa procesowego:

Wn "Rozrachunki z odbiorcami" 3 000

Ma "Odpisy aktualizujące wartość należności" 3 000


7. Zapłata za fakturę:

Wn "Rozrachunki z dostawcami" 3 000

Ma "Rachunek bieżący" 3 000


8. Wpływ na rachunek bankowy zasądzonych przez sąd i odzyskanych przez komornika należności:

Wn "Rachunek bankowy" 25 000

Ma "Rozrachunki z odbiorcami" 25 000


8. Wyksięgowanie odpisu aktualizującego wartość należności:

Wn "Odpisy aktualizujące wartość należności" 25 000

Ma "Pozostałe przychody operacyjne" 25 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

- art. 3 ust. 1 pkt 12, pkt 32, art. 32, art. 35b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
- art. 86 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. Nr 43, poz. 296; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 186, poz. 1379

Maryla Piotrowska

księgowa z licencją MF

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odpowiedzialność osobista członków zarządu za długi i podatki spółki. Co zrobić, by jej uniknąć?

Odpowiedzialność osobista członków zarządu bywa często bagatelizowana. Tymczasem kwestia ta może urosnąć do rangi rzeczywistego problemu na skutek zaniechania. Wystarczy zbyt długo zwlekać z oceną sytuacji finansowej spółki albo błędnie zinterpretować oznaki niewypłacalności, by otworzyć sobie drogę do realnej odpowiedzialności majątkiem prywatnym.

Czym jest faktura ustrukturyzowana? Czy jej papierowa wersja jest fakturą w rozumieniu ustawy o VAT?

Sejm już uchwalił nowelizację ustawy o VAT wprowadzającą obowiązek wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych za pomocą KSeF. To dla podatników jest bardzo ważna informacja: gdy zostaną wydane bardzo szczegółowe akty wykonawcze (są już opublikowane kolejne wersje projektów) oraz pojawi się zgodnie z tymi rozporządzeniami urzędowe oprogramowanie interfejsowe (dostęp na stronach resortu finansów) można będzie zacząć interesować się tym przedsięwzięciem.

Czy wadliwa forma faktury zakupu pozbawi prawa do odliczenia podatku naliczonego w 2026 roku?

To pytanie zadają sobie dziś podatnicy VAT czynni biorąc pod uwagę perspektywę przyszłego roku: jest bowiem rzeczą pewną, że miliony faktur będą na co dzień wystawiane w dotychczasowych formach (papierowej i elektronicznej), mimo że powinny być wystawione w formie ustrukturyzowanej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)

Jak od lutego 2026 roku będzie wyglądała rewolucja fakturowa w Polsce? Profesor Witold Modzelewski wskazuje dwa możliwe warianty dokumentowania i fakturowania transakcji. W obu tych wariantach – jak przewiduje prof. Modzelewski - podatnicy zrezygnują z kodowania faktur ustrukturyzowanych, a podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy i on będzie dowodem rzeczywistości ekonomicznej. A jeśli treść faktury ustrukturyzowanej będzie inna, to jej wystawca będzie mieć problem, bo potwierdził nieprawdę na dokumencie i musi go poprawić.

REKLAMA

Fakturowanie od 1 lutego 2026 r. Prof. Modzelewski: Nie da się przerobić faktury ustrukturyzowanej na dokument handlowy

Faktura ustrukturyzowana kompletnie nie nadaje się do roli dokumentu handlowego, bo jest wysyłana do KSeF a nie do kontrahenta, czyli nie występuje tu kluczowy dla stosunków handlowych moment świadomego dla obu stron umowy doręczenia i akceptacji (albo braku akceptacji) tego dokumentu - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Firma w Szwajcarii - przewidywalne, korzystne podatki i dobry klimat ... do prowadzenia biznesu

Kiedy myślimy o Szwajcarii w kontekście prowadzenia firmy, często pojawiają się utarte skojarzenia: kraj zarezerwowany dla globalnych korporacji, potentatów finansowych, wielkich struktur holdingowych. Tymczasem rzeczywistość wygląda inaczej. Szwajcaria jest przede wszystkim przestrzenią dla tych, którzy potrafią działać mądrze, przejrzyście i z wizją. To kraj, który działa w oparciu o pragmatyzm, dzięki czemu potrafi stworzyć szanse również dla debiutantów na arenie międzynarodowej.

Fundacje rodzinne w Polsce: Rewolucja w sukcesji czy podatkowa pułapka? 2500 zarejestrowanych, ale grozi im wielka zmiana!

Fundacji rodzinnych w Polsce już ponad 2500! To narzędzie chroni majątek i ułatwia przekazanie firm kolejnym pokoleniom. Ale uwaga — nadciągają rządowe zmiany, które mogą zakończyć okres ulg podatkowych i wywołać prawdziwą burzę w środowisku przedsiębiorców. Czy warto się jeszcze spieszyć? Sprawdź, co może oznaczać nowelizacja i jak uniknąć pułapek!

Cypryjskie spółki znikają z rejestru. Polscy przedsiębiorcy tracą milionowe aktywa

Cypr przez lata były synonimem niskich podatków i minimum formalności. Dziś staje się prawną bombą zegarową. Właściciele cypryjskich spółek – często nieświadomie – tracą nieruchomości, udziały i pieniądze. Wystarczy 350 euro zaległości, by stracić majątek wart miliony.

REKLAMA

Zwolnienie SD-Z2 przy darowiźnie. Czy zawsze trzeba składać formularz?

Zwolnienie z obowiązku składania formularza SD-Z2 przy darowiźnie budzi wiele pytań. Czy zawsze trzeba zgłaszać darowiznę urzędowi skarbowemu? Wyjaśniamy, kiedy zgłoszenie jest wymagane, a kiedy obowiązek ten jest wyłączony, zwłaszcza w przypadku najbliższej rodziny i darowizny w formie aktu notarialnego.

KSeF od 1 lutego 2026: firmy bez przygotowania czeka paraliż. Ekspertka ostrzega przed pułapką „dwóch obiegów”

Już od 1 lutego 2026 wszystkie duże firmy w Polsce będą musiały wystawiać faktury w KSeF, a każdy ich kontrahent – także z sektora MŚP – odbierać je przez system. To oznacza, że nawet najmniejsze przedsiębiorstwa mają tylko pół roku, by przygotować się do cyfrowej rewolucji. Brak planu grozi chaosem, błędami i kosztownymi opóźnieniami.

REKLAMA