Strona główna » Księgowość » Porady prawne » Co trzeba wiedzieć, by poprawnie ująć w księgach rachunkowych kupno nowego samochodu osobowego

Co trzeba wiedzieć, by poprawnie ująć w księgach rachunkowych kupno nowego samochodu osobowego

23 stycznia 2007, 09:47

Spółka zakupiła nowy samochód osobowy do celów opodatkowanej działalności gospodarczej, wpłacając najpierw zaliczkę, później pozostałą kwotę. Czy ograniczenie "do 60% kwoty podatku do odliczenia z faktury" dotyczy też faktury zaliczkowej?

Proszę o przykład wraz z zapisami księgowymi dotyczącymi nabycia samochodu i wyliczenia amortyzacji oraz kosztów ubezpieczeń, z uwzględnieniem problemów podatkowych, związanych z ograniczeniem tych kosztów.

RADA

Z faktury zaliczkowej dotyczącej przedpłaty na zakup samochodu osobowego można odliczyć 60% podatku VAT naliczonego, nie więcej jednak niż 6000 zł. W uzasadnieniu podano sposób wyliczenia odpisów amortyzacyjnych oraz kosztów ubezpieczeń komunikacyjnych wraz z zapisami księgowymi.

uzasadnienie

Ustawa o rachunkowości nakazuje wyceniać środki trwałe według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. W przypadku zakupu samochodu będziemy mieli oczywiście do czynienia z ceną nabycia. Powinna ona uwzględniać również VAT, którego jednostka nie może odliczyć, jeżeli nie było możliwości jego odliczenia.

Ile VAT naliczonego można odliczyć z faktury zaliczkowej przy zakupie nowego samochodu

Według przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (art. 86 ust. 3) w przypadku nabycia samochodów osobowych kwotę podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu, stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6000 zł. Zatem skoro przepis ten mówi ogólnie o fakturze, należy uznać, że dotyczy również faktur związanych z wpłaconą zaliczką.

Jak ustalić wartość początkową środka trwałego, wysokość odpisów amortyzacyjnych oraz jakie są ograniczenia podatkowe kosztów amortyzacji i ubezpieczeń

Przepisy ustaw o podatku dochodowym w przypadku samochodów osobowych ograniczają koszty związane z ich amortyzacją i ubezpieczeniami komunikacyjnymi. Zgodnie z art. 16g ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wartością początkową środków trwałych w razie odpłatnego nabycia jest cena ich nabycia. Cena nabycia to kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania oraz pomniejszona o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w myśl ustawy o VAT. Wówczas VAT naliczony nie pomniejsza ceny nabycia. Jednak nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a-16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania (art. 16 ust. 1 pkt 4 updop).

WAŻNE!

Kwota amortyzacji niezaliczona do kosztów uzyskania przychodu (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 4) stanie się kosztem podatkowym w przypadku odpłatnego zbycia samochodu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje (art. 16 ust. 1 pkt 1), że w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych wydatki na ich nabycie zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych (podatkowych, a nie bilansowych), są kosztem uzyskania przychodów. Oznacza to, że niezaliczana do kosztów podatkowych amortyzacja, zawarta w wartości netto (podatkowej) sprzedawanego środka trwałego, stanie się jednak kosztem uzyskania przychodu odnoszonym do przychodu uzyskanego ze sprzedaży samochodu.

Za koszty uzyskania przychodów nie można uznać składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro, przeliczona na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia, w stosunku do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia (art. 16 ust. 1 pkt 49).

PRZYKŁAD

Spółka zakupiła nowy samochód osobowy. Najpierw wpłaciła zaliczkę w wysokości 2000 zł, następnie pozostałą kwotę 132 200 zł, na okoliczność czego uzyskała faktury. Samochód został ubezpieczony (OC, AC, NW), a roczna składka ubezpieczenia wyniosła 8555 zł. Ponieważ wartość samochodu, w skład której wchodzi VAT nieodliczony, przewyższa równowartość 20 000 euro, zarówno koszty odpisów amortyzacyjnych, jak i wysokość składki na ubezpieczenie komunikacyjne dokonywane dla celów obliczenia podatku zostały odpowiednio pomniejszone (co znajduje wyraz w księgowaniach na koncie pozabilansowym 991).

Zapłacone składki ubezpieczeniowe w części uznanej przez ustawę podatkową, według art. 16 ust. 1 pkt 49, czyli w kwocie 5220,26 zł, zaliczone są jednorazowo do podatkowych kosztów uzyskania przychodu. W księgach rachunkowych natomiast zaliczane są do kosztów stopniowo, poprzez comiesięczne odpisy na koncie rozliczeń międzyokresowych kosztów. Z kolei comiesięczne bilansowe odpisy kosztów składki ubezpieczeniowej dla naliczenia kosztów do podatku są korygowane, ponieważ tuż po zapłacie składki obciążyły koszty podatkowe w całości.

Wyliczenia dotyczące wartości początkowej środka trwałego, wysokości odpisów amortyzacyjnych oraz ograniczeń podatkowych kosztów amortyzacji i kosztów ubezpieczeń przedstawia tabela.

Tabela. Wyliczenie kwot odpisów amortyzacyjnych oraz kosztów ubezpieczeń

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zapisy księgowe

1. Wpłata zaliczki (w kwocie brutto)

Wn konto 203 "Rozrachunki z tytułu zakupu środków trwałych" 2 000,00 zł

Ma konto 131 " Bieżący rachunek bankowy" 2 000,00 zł

2. Otrzymana faktura zaliczkowa na kwotę 2000,00 zł (zapisy dotyczą jedynie podatku VAT)

Wn konto 013 "Środki trwałe", w analityce środki transportu - w kwocie VAT nieodliczonego 144,26 zł

Wn konto 223 "Rozliczenie podatku VAT naliczonego" - w kwocie VAT do odliczenia (60%) 216,40 zł

Ma konto 203 "Rozrachunki z tytułu zakupu środków trwałych" - cała kwota VAT naliczona na fakturze zaliczkowej 360,66 zł

3. Faktura końcowa (na pozostałą nieopłaconą wcześniej kwotę)

Wn konto 013 "Środki trwałe", w analityce środki transportu - w kwocie netto 108 360,66 zł

Wn konto 013 "Środki trwałe", w analityce środki transportu - w kwocie VAT nieodliczonego 18 055,74 zł

Wn konto 223 "Rozliczenie VAT naliczonego" - w kwocie VAT do odliczenia (60%, nie więcej niż 6000 zł po uwzględnieniu zaliczki) 5 783,60 zł

Ma konto 203 "Rozrachunki z tytułu zakupu środków trwałych" - w kwocie brutto 132 200,00 zł

4. Zapłata za fakturę

Wn konto 203 "Rozrachunki z tytułu zakupu środków trwałych" 132 200,00 zł

Ma konto 131 "Bieżący rachunek bankowy" 132 200,00 zł

5. PK - rozliczenie kwoty netto zaliczki po otrzymaniu samochodu i zakończeniu rozliczeń

Wn konto 013 "Środki trwałe", w analityce środki transportu 1 639,34 zł

Ma konto 203 "Rozrachunki z tytułu zakupu środków trwałych" 1 639,34 zł

6. Odpis amortyzacyjny w miesiącu następującym po miesiącu oddania samochodu do użytkowania

Wn konto 408 "Amortyzacja" 2137,00 zł

Ma konto 073 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych" 137,00 zł

Wn konto pozabilansowe 991 "Korekta kosztów uzyskania przychodu", zmniejsza je amortyzacja niestanowiąca kosztów uzyskania przychodu 817,83 zł

7. Opłacenie rocznych składek ubezpieczeniowych AC, OC, NW ogółem, według polisy ubezpieczeniowej

Zapłacone składki ubezpieczeniowe w części uznanej przez ustawę podatkową (art. 16 ust. 1 pkt 49) zaliczone są jednorazowo do podatkowych kosztów uzyskania przychodu. W księgach rachunkowych natomiast zaliczane są do kosztów stopniowo poprzez comiesięczne odpisy rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Wn konto 640 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów" 8 555,00 zł

Ma konto 210 "Rozrachunki z ubezpieczycielem" 8 555,00 zł

Wn konto pozabilansowe 991 "Korekta kosztów uzyskania przychodu" - ze znakiem ujemnym (5 220,26 zł)

8. Rozliczenie comiesięczne składki ubezpieczeniowej

Składki odpisywane są tylko bilansowo. Comiesięczne odpisy składki ubezpieczeniowej dla naliczenia kosztów do podatku są korygowane, ponieważ już po zapłacie składki obciążyły koszty podatkowe w całości.

Wn konto 409 "Pozostałe koszty" 712,92 zł

Ma konto 640 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów" 712,92 zł

Wn konto pozabilansowe 991 "Korekta kosztów uzyskania przychodu" 712,92 zł

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna:

- art. 16 ust. 1 pkt 1, 4 i 49 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 183, poz. 1353

- art. 86 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

Ewa Szczepankiewicz

główna księgowa w spółce z o.o.

Dowiedz się więcej z naszej publikacji