Jak rozliczyć odsetki od pożyczki udzielonej spółce przez udziałowca-nierezydenta

RADA

Odsetki od pożyczki udzielonej spółce przez udziałowca-nierezydenta podlegają w Polsce opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 20% uzyskanego przychodu. Ponieważ spółka nie dysponuje certyfikatem rezydencji pożyczkodawcy, to musi zastosować stawkę przewidzianą w przepisach polskiej ustawy podatkowej, nawet jeśli dwustronna umowa z krajem rezydencji udziałowca zawiera odmienne postanowienia w tym zakresie.

UZASADNIENIE

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały zawarte szczególne regulacje dotyczące opodatkowania przychodów osób niebędących polskimi rezydentami podatkowymi. Do opodatkowania przychodu z tytułu otrzymywanych od polskiej spółki odsetek będzie miał zastosowanie art. 29 ust. 1 pkt 1 updof. Na jego podstawie spółka wypłacająca odsetki od pożyczki swojemu udziałowcowi będącemu nierezydentem ma obowiązek pobrać zryczałtowany podatek dochodowy. Ryczałt ten wynosi 20% uzyskanego przychodu.

Trzeba zwrócić uwagę, że ustawodawca nakazał stosowanie art. 29 updof z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których Polska jest stroną. Oznacza to, że postanowienia umowy dwustronnej mają pierwszeństwo przed regulacjami polskiej ustawy podatkowej. Tym samym jeśli wynika z nich, że należności z tytułu odsetek podlegają opodatkowaniu wyłącznie w kraju rezydencji pożyczkobiorcy bądź stawka podatku od należności z tytułu odsetek nie może przekroczyć określonej wysokości stawki (na ogół niższej niż przewidziana w polskich przepisach), to co do zasady płatnik powinien zaniechać poboru podatku bądź zastosować stawkę wynikającą z umowy.

Warunkiem zastosowania stawki z umowy lub niepobrania (niezapłacenia) podatku zgodnie z jej postanowieniami jest jednak możliwe wyłącznie wówczas, gdy miejsce zamieszkania podatnika dla celów podatkowych zostanie udokumentowane uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Z pytania wynika, że spółka takim certyfikatem nie dysponuje. Dlatego należy uznać, że powinna zastosować przepisy polskiej ustawy podatkowej i pobrać zryczałtowany podatek według stawki 20%.


WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Jeśli płatnik nie dysponuje certyfikatem rezydencji podatnika objętego ograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce, jest zobowiązany pobrać podatek według przepisów polskiej ustawy podatkowej.
Prawidłowość takiego sposobu postępowania płatnika potwierdzają organy podatkowe. Przykładem może być postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z 31 sierpnia 2005 r. nr 1472/ROP1/423-181/208/05/AF. Zostało ono co prawda wydane na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ale ze względu na identyczne uregulowania jest aktualne również w odniesieniu do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Organ podatkowy podkreślił w nim, że:
(...) Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - dalej updop, podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2 powołanej ustawy (podlegający ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie posiadający w RP siedziby lub zarządu), uzyskujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody z tytułu odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych (...), podlegają z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej przychodów opodatkowaniu podatkiem dochodowym w wysokości 20%. Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest RP - stosownie do ust. 2 wskazanego powyżej artykułu.

Na mocy art. 26 ust. 1 updop podmioty dokonujące wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 updop obowiązane są jako płatnicy pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe, pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikat rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że płatnikowi powinien zostać przedłożony oryginał certyfikatu bądź jego kopia poświadczona notarialnie. Kserokopie poświadczone przez inne niż notariusz podmioty nie spełniają wymogu określonego w przepisach ustaw podatkowych. Płatnik dysponujący taką kopią nie jest uprawniony na jej podstawie do niepobrania podatku lub zastosowania stawki wynikającej z dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Potwierdził to m.in. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 11 września 2006 r. nr 1471/DPF/415/65/06/PP. Organ podatkowy podkreślił w nim, że:
(...) Stosownie do art. 29 ust. 2 oraz art. 30a ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) przepisy art. 29 ust. 1 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-5 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem uzyskania od podatnika certyfikatu rezydencji.
Na podstawie art. 96 pkt 2 ustawy z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369 ze zmianami) notariusz poświadcza zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem.

Jak wynika z wyżej cytowanych przepisów podstawą do zastosowania stawki wynikającej z właściwej umowy lub niepobranie podatku możliwe jest pod warunkiem przedłożenia płatnikowi oryginał certyfikatu rezydencji lub jego odpisu sporządzonego zgodnie z odrębnymi przepisami.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów, upoważnienie do poświadczania zgodności odpisów z dokumentami posiada wyłącznie notariusz.
W ocenie Naczelnika tut. Urzędu Skarbowego podstawą dla Banku do zastosowania stawki podatku dochodowego od osób prawnych oraz osób fizycznych wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest przedłożenie przez podatnika certyfikatu rezydencji lub odpisu, wyciągu lub kopii poświadczonych przez notariusza za zgodność z okazanym dokumentem.

Podstawa prawna:
- art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, art. 41 ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588
- art. 21 ust. 1 pkt 1, art. 26 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych- - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589


Anna Welsyng
doradca podatkowy

Autopromocja

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź