Czy strata z likwidacji wpływa na wartość początkową

Część znajdujących się w nim lokali będzie wynajmowana, w związku z tym w przyszłości spółka zamierza rozszerzyć swoją działalność o najem tych lokali. Czy strata z tytułu likwidacji budynku gospodarczego będzie bezpośrednio kosztem uzyskania przychodu, czy też będzie zmniejszała wartość początkową wybudowanego na jego miejscu budynku biurowego? Jak potraktować koszty rozbiórki budynku?

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 6 updop nie stanowią kosztów uzyskania przychodów straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Spółka jednak nie zamierza zmieniać rodzaju działalności, lecz ją rozszerzyć o najem. W związku z tym strata wynikająca z likwidacji tego środka trwałego nie jest zawarta w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów. Stanowisko to potwierdza postanowienie Urzędu Skarbowego w Słupsku z 20 października 2006 r., nr PII/423-12/06, w którym czytamy, że:

(...) z pojęcia kosztów wyłączono straty związane z likwidacją środków trwałych wymuszoną zmianą rodzaju działalności. Natomiast straty związane z likwidacją środków trwałych uwarunkowaną innymi przyczynami będą stanowiły koszty uzyskania przychodów. Ponadto o możliwości takiego rozliczenia strat stanowi przepis art. 16 ust. 1 pkt 5 wymienionej ustawy, tj. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1. Zatem straty w środkach trwałych - w tym również związane z ich likwidacją - niepokryte odpisami amortyzacyjnymi mogą być zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Moim zdaniem strata ta może być zaliczona bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, a nie zwiększać wartości początkowej budynku wybudowanego na tym miejscu w przyszłości. Również gdyby budowa nowego budynku biurowego nastąpiła zaraz po rozbiórce budynku gospodarczego, to także w takiej sytuacji strata z likwidacji tego środka trwałego powinna być zaliczana bezpośrednio do kosztów, a nie zwiększać wartości początkowej nowego budynku. Wynika to stąd, że strata z likwidacji poprzedniego budynku nie powinna być zaliczana do kosztu wytworzenia nowego budynku.

Na podstawie art. 16g ust. 4 updop za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.

Strata z likwidacji środka trwałego nie jest kosztem związanym bezpośrednio z wytworzeniem nowego środka trwałego, lecz wynika z nieumorzenia wartości początkowej środka trwałego wytworzonego (nabytego) w okresie wcześniejszym.

Ponadto, skoro ustawodawca dopuścił możliwość zaliczenia straty z likwidacji środka trwałego bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu (art. 16 ust. 1 pkt 6 updop), należy uznać, że stanowi ona bezpośrednio koszt niezależnie od tego, czy celem jest tylko likwidacja środka trwałego, czy też jest ona związana z wytworzeniem nowego środka trwałego (budową nowego budynku). Również ewentualne koszty rozbiórki, według mnie, powinny być bezpośrednio zaliczone do kosztów, bowiem są one związane z likwidacją środka trwałego, a nie z wytworzeniem nowego środka trwałego.

Podstawa prawna:
- art. 16 ust. 1 pkt 5 i 6, ust. 4, art. 16g ust. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589

Krzysztof Rustecki