Jak rozliczyć zwrot składek ZUS w zeznaniu rocznym

W przedstawionej sytuacji inaczej należy potraktować zwrot składek zapłaconych uprzednio na ubezpieczenia społeczne (składki: emerytalna, rentowa, chorobowa i wypadkowa) oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Otrzymanie zwrotu składek poniesionych na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód z innych źródeł, a nie przychód z działalności gospodarczej. Należy go wykazać w zeznaniu rocznym, ale nie w PIT-28, ponieważ ten dotyczy tylko przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem, lecz w PIT-37. Oznacza to oczywiście, że przychód z tytułu zwróconych składek zostanie opodatkowany według skali podatkowej.

Powyższe wynika z tego, że do przychodów z tytułu działalności gospodarczej, w tym opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, stosuje się przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z kolei przepisy updof wyłączają z tego rodzaju przychodów zwrócone wydatki niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 14 ust. 3 pkt 3a updof).

Jak wiadomo, składki na ubezpieczenie społeczne, w przypadku podatnika opłacającego ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ w tej formie opodatkowania nie występują w ogóle koszty. Podstawę opodatkowania stanowi przychód, a nie dochód (czyli przychód pomniejszony o koszty). W konsekwencji zwrócone składki na ubezpieczenia społeczne nie zaliczone do kosztów, lecz odliczone od podstawy opodatkowania (w przypadku ryczałtu - od przychodów) stanowią właśnie ów „zwrot wydatków niezaliczonych do kosztów”. Jako takie nie mogą zostać zaliczone do przychodów z działalności gospodarczej. Pozostaje więc zaliczenie ich do przychodów z innych źródeł podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej.

Jeżeli podatnik otrzymał zwrot składek na ubezpieczenie społeczne w 2006 r., to powinien je wykazać w PIT-37 złożonym za ten rok i opodatkować zgodnie ze skalą podatkową.

Zupełnie inaczej należy potraktować zwrot składek zapłaconych wcześniej na ubezpieczenie zdrowotne. Te podlegają bowiem odliczeniu od podatku należnego, w tym przypadku podatnik odliczył je więc od należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Otrzymany zwrot należy wykazać i doliczyć do ryczałtu za ten rok podatkowy, w którym go otrzymano. Jeżeli podatnik otrzymał zwrot składek zdrowotnych w 2006 r., to w PIT-28 (poz. 95) za ten rok powinien ów zwrot wykazać i doliczyć do podatku zryczałtowanego należnego za ten rok. W przypadku gdy PIT-28 został już złożony bez wykazania tej kwoty, należy złożyć jego korektę wraz z uzasadnieniem, dokonać dopłaty podatku i uregulować odsetki od powstałej z tego tytułu zaległości.

Warto zauważyć, że żadnych konsekwencji nie spowoduje zwrot składek zapłaconych na rzecz Funduszu Pracy. Wynika to z tego, że składek tych podatnik opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie odlicza ani od podstawy opodatkowania, ani od podatku. Otrzymany zwrot nie powoduje zatem powstania przychodu ani konieczności zwiększenia ryczałtu.

Podsumowując, należy stwierdzić, że zwrot składek ubezpieczeniowych nie prowadzi do konieczności korekty podstawy opodatkowania lub podatku za okres, w którym dokonano odliczenia, tylko do uwzględnienia ich w rozliczeniu za ten rok podatkowy, w którym otrzymano zwrot składek.