REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja poręczenia w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Jesionowska

REKLAMA

Nasza spółka z ograniczoną odpowiedzialnością udzieliła poręczenia kontrahentowi, który ubiegał się o kredyt bankowy. Jak należy ująć to w księgach rachunkowych? Jak będą przebiegać księgowania w sytuacji, kiedy kontrahent nie wywiąże się z zobowiązania wobec banku?


Zagadnienia prawne dotyczące poręczenia regulują przepisy art. 876-887 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.). Zgodnie z tymi przepisami, przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie takie powinno być jednak złożone na piśmie. O zakresie zobowiązania poręczyciela decyduje każdorazowo zakres zobowiązania dłużnika. Jednak należy podkreślić, że czynność prawna dokonana przez dłużnika z wierzycielem po udzieleniu pełnomocnictwa nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela.


Stosownie do wymienionych uregulowań, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wówczas wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela.


W świetle prawa bilansowego, zobowiązanie takie zwane jest warunkowym, co oznacza, że stanie się ono realnym zobowiązaniem poręczyciela, jeśli dłużnik nie dokona spłaty zaciągniętego kredytu.


Ustawa z 20 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.) nie zawiera jednak za wiele regulacji odnoszących się do interesującego nas zagadnienia. W tym zakresie należy się posiłkować MSR nr 37, który zawiera dużo bardziej szczegółowe regulacje dotyczące zobowiązań warunkowych. Zgodnie z zawartą tam definicją, zobowiązanie warunkowe jest:

l możliwym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub nie wystąpienia jednego lub większej liczby niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki gospodarczej, lub

l obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających korzyści ekonomiczne albo kwoty obowiązku (zobowiązania) nie będzie można wycenić wystarczająco wiarygodnie.


Ustawa o rachunkowości nakazuje opisywać takie sytuacje, o których mowa w pytaniu, w informacji dodatkowej, o której mowa w art. 45 ust. 2 pkt 3. W tym zakresie należy znów się jednak posiłkować MSR 37, który w szerszym zakresie przedstawia informacje, jakie powinny się tam znaleźć. I tak - zgodnie z § 28 MSR 37 - na dzień bilansowy jednostka powinna:

- podać informację o zobowiązaniu warunkowym w odniesieniu do każdego rodzaju zobowiązań warunkowych,

- przedstawić krótki opis charakteru zobowiązania warunkowego,

- ujawnić - jeśli jest to ze względów praktycznych wykonalne - wartość szacunkową ich skutków finansowych i przesłanki świadczące o istnieniu niepewności co do kwoty lub terminu wystąpienia wypływu środków oraz możliwości uzyskania zwrotów.


Udzielenie poręczenia podlega ewidencji w księgach rachunkowych. I tak, wartość udzielonego poręczenia wykazuje się w księgach rachunkowych w ewidencji pozabilansowej zapisem jednostronnym: Ma konto „Zobowiązania warunkowe”. Wyksięgowanie tego zobowiązania z ewidencji pozabilansowej następuje pod datą spłaty długu objętego poręczeniem, zapisem: Wn konto „Zobowiązania warunkowe”. Ewidencjonując takie zdarzenie gospodarcze w ewidencji pozabilansowej, należy podać treść, komu i kiedy poręczenie zostało udzielone oraz termin spłaty zadłużenia przez dłużnika. Do konta, o którym powyżej mowa, należy prowadzić analitykę według tytułów zobowiązań warunkowych oraz terminów płatności. Podstawą ewidencji na tym koncie są poświadczone kopie udzielonych poręczeń.


Należy podkreślić, że na straty z tytułu udzielonego poręczenia - zgodnie z art. 35d ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości - należy utworzyć rezerwę. Powinna ona być utworzona w momencie, kiedy poręczyciel pozyska informację o możliwości niespłacenia zobowiązania przez dłużnika.


Sytuację opisaną w pytaniu oraz powyższe księgowania najlepiej zilustruje przykład liczbowy.


Przykład

Spółka z o.o. udzieliła poręczenia, gwarantując wypłacalność kontrahenta. Na dowód poręczenia zawarto umowę, w której ustalono kwotę poręczenia w wysokości 50 000 zł. Bank udzielający kredytu kontrahentowi zawiadomił poręczyciela, że zaprzestano spłaty rat kredytu. Do uregulowania pozostały dwie raty kredytu w wysokości 20 000 zł i odsetki 5600 zł. Poręczyciel uregulował zobowiązanie i postanowił dochodzić swoich należności od kontrahenta na drodze sądowej.

Księgowanie:

1) udzielenie poręczenia - zapis w ewidencji pozabilansowej: Ma konto „Zobowiązania warunkowe” 50 000 zł,

2) utworzenie rezerwy w kwocie przewidywanej straty z tytułu udzielonego poręczenia: Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” 25 600 zł/Ma konto „Rezerwy” 25 600 zł,

3) spłata zadłużenia objętego poręczeniem: Wn konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł/Ma konto „Rachunek bankowy” 25 600 zł,

4) rozwiązanie utworzonej uprzednio rezerwy: Wn konto „Rezerwy” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł,

5) wyksięgowanie poręczenia z ewidencji pozabilansowej: Wn konto „Zobowiązania warunkowe” 50 000 zł,

6) nota księgowa obciążająca kontrahenta: Wn konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” 25 600 zł,

7) skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego: Wn konto „Należności dochodzone na drodze sądowej” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł,

8) odpis aktualizujący do wysokości kwoty roszczenia dochodzonego w sądzie: Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” 25 600 zł/Ma konto „Odpis aktualizujący wartość należności” 25 600 zł,

9) orzeczona przez sąd kwota roszczenia: Wn konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł/Ma konto „Należności dochodzone na drodze sądowej” 25 600 zł,

10) wpływ należności od kontrahenta: Wn konto „Rachunek bankowy” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł,

11) ustanie przyczyny, dla której dokonano odpisu: Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” 25 600 zł.


Joanna Jesionowska


Podstawa prawna:

- art. 876-887 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.),

- art. 10 ust. 3, art. 35d ust. 1 pkt 1, art. 45 ust. 2 pkt 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),

- § 10, 28 Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA