REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja poręczenia w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Jesionowska

REKLAMA

Nasza spółka z ograniczoną odpowiedzialnością udzieliła poręczenia kontrahentowi, który ubiegał się o kredyt bankowy. Jak należy ująć to w księgach rachunkowych? Jak będą przebiegać księgowania w sytuacji, kiedy kontrahent nie wywiąże się z zobowiązania wobec banku?


Zagadnienia prawne dotyczące poręczenia regulują przepisy art. 876-887 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.). Zgodnie z tymi przepisami, przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie takie powinno być jednak złożone na piśmie. O zakresie zobowiązania poręczyciela decyduje każdorazowo zakres zobowiązania dłużnika. Jednak należy podkreślić, że czynność prawna dokonana przez dłużnika z wierzycielem po udzieleniu pełnomocnictwa nie może zwiększyć zobowiązania poręczyciela.


Stosownie do wymienionych uregulowań, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wówczas wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela.


W świetle prawa bilansowego, zobowiązanie takie zwane jest warunkowym, co oznacza, że stanie się ono realnym zobowiązaniem poręczyciela, jeśli dłużnik nie dokona spłaty zaciągniętego kredytu.


Ustawa z 20 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.) nie zawiera jednak za wiele regulacji odnoszących się do interesującego nas zagadnienia. W tym zakresie należy się posiłkować MSR nr 37, który zawiera dużo bardziej szczegółowe regulacje dotyczące zobowiązań warunkowych. Zgodnie z zawartą tam definicją, zobowiązanie warunkowe jest:

l możliwym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub nie wystąpienia jednego lub większej liczby niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki gospodarczej, lub

l obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających korzyści ekonomiczne albo kwoty obowiązku (zobowiązania) nie będzie można wycenić wystarczająco wiarygodnie.


Ustawa o rachunkowości nakazuje opisywać takie sytuacje, o których mowa w pytaniu, w informacji dodatkowej, o której mowa w art. 45 ust. 2 pkt 3. W tym zakresie należy znów się jednak posiłkować MSR 37, który w szerszym zakresie przedstawia informacje, jakie powinny się tam znaleźć. I tak - zgodnie z § 28 MSR 37 - na dzień bilansowy jednostka powinna:

- podać informację o zobowiązaniu warunkowym w odniesieniu do każdego rodzaju zobowiązań warunkowych,

- przedstawić krótki opis charakteru zobowiązania warunkowego,

- ujawnić - jeśli jest to ze względów praktycznych wykonalne - wartość szacunkową ich skutków finansowych i przesłanki świadczące o istnieniu niepewności co do kwoty lub terminu wystąpienia wypływu środków oraz możliwości uzyskania zwrotów.


Udzielenie poręczenia podlega ewidencji w księgach rachunkowych. I tak, wartość udzielonego poręczenia wykazuje się w księgach rachunkowych w ewidencji pozabilansowej zapisem jednostronnym: Ma konto „Zobowiązania warunkowe”. Wyksięgowanie tego zobowiązania z ewidencji pozabilansowej następuje pod datą spłaty długu objętego poręczeniem, zapisem: Wn konto „Zobowiązania warunkowe”. Ewidencjonując takie zdarzenie gospodarcze w ewidencji pozabilansowej, należy podać treść, komu i kiedy poręczenie zostało udzielone oraz termin spłaty zadłużenia przez dłużnika. Do konta, o którym powyżej mowa, należy prowadzić analitykę według tytułów zobowiązań warunkowych oraz terminów płatności. Podstawą ewidencji na tym koncie są poświadczone kopie udzielonych poręczeń.


Należy podkreślić, że na straty z tytułu udzielonego poręczenia - zgodnie z art. 35d ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości - należy utworzyć rezerwę. Powinna ona być utworzona w momencie, kiedy poręczyciel pozyska informację o możliwości niespłacenia zobowiązania przez dłużnika.


Sytuację opisaną w pytaniu oraz powyższe księgowania najlepiej zilustruje przykład liczbowy.


Przykład

Spółka z o.o. udzieliła poręczenia, gwarantując wypłacalność kontrahenta. Na dowód poręczenia zawarto umowę, w której ustalono kwotę poręczenia w wysokości 50 000 zł. Bank udzielający kredytu kontrahentowi zawiadomił poręczyciela, że zaprzestano spłaty rat kredytu. Do uregulowania pozostały dwie raty kredytu w wysokości 20 000 zł i odsetki 5600 zł. Poręczyciel uregulował zobowiązanie i postanowił dochodzić swoich należności od kontrahenta na drodze sądowej.

Księgowanie:

1) udzielenie poręczenia - zapis w ewidencji pozabilansowej: Ma konto „Zobowiązania warunkowe” 50 000 zł,

2) utworzenie rezerwy w kwocie przewidywanej straty z tytułu udzielonego poręczenia: Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” 25 600 zł/Ma konto „Rezerwy” 25 600 zł,

3) spłata zadłużenia objętego poręczeniem: Wn konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł/Ma konto „Rachunek bankowy” 25 600 zł,

4) rozwiązanie utworzonej uprzednio rezerwy: Wn konto „Rezerwy” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł,

5) wyksięgowanie poręczenia z ewidencji pozabilansowej: Wn konto „Zobowiązania warunkowe” 50 000 zł,

6) nota księgowa obciążająca kontrahenta: Wn konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” 25 600 zł,

7) skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego: Wn konto „Należności dochodzone na drodze sądowej” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł,

8) odpis aktualizujący do wysokości kwoty roszczenia dochodzonego w sądzie: Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” 25 600 zł/Ma konto „Odpis aktualizujący wartość należności” 25 600 zł,

9) orzeczona przez sąd kwota roszczenia: Wn konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł/Ma konto „Należności dochodzone na drodze sądowej” 25 600 zł,

10) wpływ należności od kontrahenta: Wn konto „Rachunek bankowy” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe rozrachunki” 25 600 zł,

11) ustanie przyczyny, dla której dokonano odpisu: Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności” 25 600 zł/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” 25 600 zł.


Joanna Jesionowska


Podstawa prawna:

- art. 876-887 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.),

- art. 10 ust. 3, art. 35d ust. 1 pkt 1, art. 45 ust. 2 pkt 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),

- § 10, 28 Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA