Pełnienie obowiązków głównego księgowego po 1 stycznia 2005 r.

W pytaniu podano, że główna księgowa ukończyła liceum zawodowe w zawodzie „pracownik administracyjno-biurowy”. Należy się zastanowić, czy tytuł zawodowy „pracownik administracyjno-biurowy” jest równoznaczny z wymaganym wykształceniem. Artykuł 35 ust. 2 pkt 4 lit. b ustawy o finansach publicznych wyraźnie stwierdza, że przesłanka wykształcenia dla głównych księgowych zostanie spełniona wtedy, gdy szkoła średnia została ukończona na kierunku rachunkowość.

Wskazana w pytaniu główna księgowa ukończyła szkołę średnią o kierunku innym niż rachunkowość. Dlatego dobrze, że uzupełnia swoje wykształcenie, aby nadal pełnić swoją funkcję. Należy pamiętać, że program nauczania szkół średnich nie ma decydującego znaczenia, najważniejszy jest kierunek, jaki zostanie uwidoczniony na dyplomie.

Aby spełnić przesłankę wykształcenia, potrzebne jest wskazanie na kierunek rachunkowość lub inny zawierający w nazwie to słowo. Wielce prawdopodobne jest, że organy kontrolujące, mając jasno sformułowany przepis w ustawie o finansach publicznych dotyczący wykształcenia głównych księgowych, nie będą uznawać wykształcenia średniego, pomaturalnego lub policealnego, którego kierunek nie wskazuje na rachunkowość.

Dotychczas wielu ekspertów uważało, że jeśli po 1 stycznia 2005 r. osoba będzie pełnić obowiązki głównego księgowego, nawet bez formalnego powołania na to stanowisko, to będą tej osoby dotyczyć także warunki wskazane w dodanym do art. 35 ust. 2 punkcie 4. Z art. 35 ust. 1 wynika bowiem wyraźnie, że aby być uznanym za głównego księgowego, wystarczy wykonywać czynności określone w tym przepisie. Nie ma decydującego znaczenia formalne powołanie na to stanowisko. Również w opracowaniu Ministerstwa Finansów na temat „Zasady wdrażania systemu kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w polskiej administracji publicznej” z 31 stycznia 2003 r. zawarto następującą informację:

Ustawa przewiduje okres karencyjny dla osób sprawujących funkcję głównego księgowego, wyłączając na okres 3 lat konieczność posiadania odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia. W ciągu 3 lat osoba sprawująca te funkcje musi uzupełnić swoje wykształcenie albo jej miejsce powinien zająć ktoś spełniający ten wymóg. (...) Istnieje natomiast potrzeba jednoznacznego przyjęcia do wiadomości powyższej zmiany przepisów przez osoby sprawujące jego funkcje. Jeśli w ciągu 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy nie uzupełnią warunków nałożonych przez ustawę, kierownicy JFP mają obowiązek rozwiązania z nimi stosunku pracy lub zmiany ich dotychczasowego stanowiska.