Dywidendy dla spółek powiązanych z krajów Unii Europejskiej - nowe zasady opodatkowania

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.), w przypadku gdy spółki krajowe lub zagraniczne uzyskują od osoby prawnej mającej siedzibę w Polsce przychody z dywidend bądź inne przychody z tytułu udziału w zyskach tej osoby, polska osoba prawna jest płatnikiem zryczałtowanego podatku dochodowego. 1 stycznia 2004 r. weszła w życie regulacja zwalniająca od podatku dochodowego pod pewnymi warunkami dochody, o których mowa, osiągnięte przez spółki z Unii Europejskiej po dniu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Na skutek nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mocą ustawy z 18 listopada 2004 r., począwszy od 1 stycznia 2005 r. obowiązują zmienione zasady powyższych zwolnień.

Kodeks spółek handlowych (ustawa z 15 września 2000 r. – Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm., dalej k.s.h.) operuje pojęciem dywidendy w przepisach dotyczących kapitałowych spó- łek prawa handlowego – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej. Prawo do dywidendy rozumiane jako prawo do udziału w zysku spółki jest podstawowym prawem majątkowym wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak również akcjonariusza spółki akcyjnej. Kodeks spółek handlowych nie ustanawia żadnych przeszkód, ażeby wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bądź akcjonariuszem spółki akcyjnej była spółka zagraniczna. Pewne ograniczenia mogą natomiast wynikać z postanowień ustawy z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758).

Uprawnienie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do dywidendy ustanawia przepis art. 191 k.s.h., zgodnie z którym wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma prawo do dywidendy, czyli udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników spółki. Z kolei odnośnie do akcjonariusza spółki akcyjnej, jego prawo do dywidendy zapisano w art. 347 k.s.h., który od art. 191 k.s.h. różni się jedynie podkreśleniem nałożonego na wszystkie spółki akcyjne obowiązku poddania sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy badaniu przez biegłego rewidenta (zob. art. 64 ust. 1 pkt 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).