Nabyte usługi hostingowe - ewidencja księgowa, rozliczenie VAT

W dobie globalnej informatyzacji dostęp do internetu decyduje o funkcjonowaniu czy nawet przetrwaniu firmy na rynku. Korzystanie z sieci umożliwia bowiem dostęp do informacji, ofert handlowych oraz nowych klientów.

Ponadto firmowa strona internetowa stanowi źródło informacji o przedsiębiorstwie i oferowanych przez niego towarach (usługach). Kluczową rolę w zakresie obsługi internetowej odgrywają usługi hostingowe świadczone przez wyspecjalizowane podmioty zajmujące się kompleksową obsługą internautów.

Hosting należy do umów nienazwanych, których treść kształtuje art. 353¹ kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Hosting jest usługą internetową polegającą na udostępnianiu (wynajmowaniu) klientom zasobów serwera w celu umieszczenia tam aplikacji internetowych (domen internetowych, kont elektronicznych). Usługi hostingowe obejmują nie tylko udostępnianie (wynajęcie) określonej powierzchni serwerów, ale również czynności dodatkowe (np. zarządzanie serwerem, w tym w zakresie jego połączenia z internetem).

Usługa hostingowa jest związana z tworzeniem firmowych stron internetowych służących do promocji i reklamy własnej działalności oraz zapewniających szybką, ogólnie dostępną i tanią informację. Stanowi ona jeden z etapów zakładania firmowej strony internetowej, obok zakupu i rejestracji domeny internetowej (adresu internetowego, pod którym strona internetowa podmiotu, który wykupił prawo do jego używania, będzie funkcjonowała), a także usługi pozycjonowania strony (polegającej na jej umieszczeniu w czołówce wyświetlanych przez wyszukiwarkę internetową wyników dla najbardziej popularnych słów kluczowych związanych z tematyką zakładanej witryny) oraz prac w zakresie nadania stronie internetowej określonego kształtu graficzno-tekstowego.

Ewidencja

Ujmując w ewidencji rachunkowej wydatki związane z nabyciem usługi hostingowej, należy się kierować zasadą memoriałową określoną w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Nakazuje ona zaliczać przychody i koszty do okresu, którego dotyczą. Zarezerwowanie miejsca na zewnętrznym serwerze w celu udostępnienia domeny oraz treści zawartych na stronie w internecie wiąże się z opłatami, które zasadniczo wnosi się za cały rok z góry, a następnie – jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych – rozlicza w czasie z zachowaniem zasady ostrożności (art. 39 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Nabycie usługi hostingowej wymaga dokonania w księgach następujących zapisów:

1. Otrzymanie faktury za wynajem serwera:

• Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”;

• Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;

• Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;

2. Zaksięgowanie całej kwoty:

• Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (usługi obce);

• Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”;

3. Zakwalifikowanie wydatku do rozliczenia w czasie:

• Wn konto 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”;

• Ma konto 49 „Rozliczenie kosztów”;

4. Zaliczenie wydatku w ciężar kosztów bieżącego okresu:

• Wn odpowiednie konto zespołu 5;

• Ma konto 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab. Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

VAT

Na gruncie VAT usługi hostingowe należą do usług elektronicznych. Zgodnie z art. 2 pkt 26 ustawy o VAT przez usługi elektroniczne należy rozumieć usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia 282/2011. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ww. rozporządzenia, do usług świadczonych drogą elektroniczną należą usługi świadczone za pomocą internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie ze względu na ich charakter jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. W szczególności obejmują one m.in. hosting witryn internetowych.

Usługi hostingowe mogą być realizowane zarówno na rynku krajowym, jak i w obrocie transgranicznym. W tym drugim przypadku powstaje konieczność ustalenia miejsca świadczenia dla celów VAT.

Zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą transakcji między przedsiębiorcami, miejscem świadczenia usług hostingowych będzie miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 1–3 ustawy o VAT). Będziemy wówczas mieli do czynienia z eksportem/importem usługi hostingowej.

Uwzględnienia wymaga jednak, że pod pojęciem usług hostingowych mogą się kryć zróżnicowane pod wieloma względami świadczenia, w tym pod względem stopnia związania z nieruchomością. W związku z powyższym niekiedy może znaleźć zastosowanie również reguła szczególna (art. 28e ustawy o VAT). Prawidłowa kwalifikacja miejsca świadczenia usługi hostingowej wymaga kompleksowej oceny zakresu wzajemnych świadczeń, rozłożenia ciężaru odpowiedzialności oraz potrzeb nabywcy. Miejsce opodatkowania hostingu będzie wyznaczać potrzeba dostępu przez odbiorcę do fizycznej części systemu (sposób administrowania systemem zlokalizowanym w określonej nieruchomości).

Monitor Księgowego – prenumerata

Jeżeli administrowanie systemem jest możliwe w sposób zdalny dzięki dostarczonemu przez świadczeniodawcę oprogramowaniu, wówczas dla nabywcy nie ma znaczenia położenia budynku, za pomocą którego świadczone są usługi hostingowe (w takim przypadku znajdzie zastosowanie zasada ogólna). Niekiedy jednak usługobiorca musi brać pod uwagę lokalizację nieruchomości. Będzie tak się działo w sytuacji, gdy konieczne będzie umożliwienie nabywcy dostępu do określonych fizycznych zasobów świadczeniodawcy. Może się tak zdarzyć w związku z obowiązkiem przestrzegania określonych procedur bezpieczeństwa lub obciążeniem nabywcy odpowiedzialnością za funkcjonowanie określonych urządzeń w ramach architektury systemu (wówczas będzie miała zastosowanie reguła szczególna).

Jeżeli usługi hostingowe są świadczone na rzecz konsumentów, za miejsce ich świadczenia uznaje się miejsce, w którym posiadają oni siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28k ustawy o VAT). Usługodawca świadczący usługi hostingowe na rzecz unijnych konsumentów może jednak skorzystać z procedury szczególnej rozliczania VAT objętej uzgodnieniami dotyczącymi małego punktu kompleksowej obsługi (ang. MOSS; Mini One Stop Shop – art. 131–134c ustawy o VAT). Dzięki takiemu rozwiązaniu usługodawcy nie muszą się rejestrować dla celów rozliczenia VAT w każdym państwie członkowskim, w którym świadczą tego typu usługi.

Ustawodawca nie uregulował w sposób szczególny powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług hostingowych (usług wynajmu powierzchni serwera). Będą zatem miały zastosowanie zasady ogólne (art. 19a ust. 1–3 i 8 ustawy o VAT).

Marek Barowicz,  specjalista z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).