Jak ewidencjonować rozliczenia ze wspólnikiem spółki cywilnej

RADA

Autopromocja

W księgach rachunkowych spółki cywilnej wypłaty gotówki dokonywane przez wspólników z rachunku bankowego spółki oraz zwrot poniesionych wydatków należy odnieść na konto rozrachunków z właścicielami. Prowizja od wypłaty obciąża koszty spółki.

UZASADNIENIE

Rachunkowość spółek cywilnych, a w szczególności sposób ewidencji ruchu kapitału zaangażowanego w działalność gospodarczą powinny uwzględniać specyficzne dla tej formy prawnej uregulowania zawarte w art. 860-875 Kodeksu cywilnego oraz szczegółowe zapisy umowy spółki. Rozliczenia majątkowe przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej są dość skomplikowane i różnią się zasadniczo od rozliczeń kapitałowych w spółkach prawa handlowego. Spółki cywilne są zaopatrzone w kapitał (wkład) określony w umowie spółki (wniesiony przez wspólników w postaci pieniężnej, rzeczowej lub usług świadczonych przez wspólników na rzecz spółki) i posiadają majątek, który jest zarazem majątkiem własnym spółki i majątkiem wspólnym jej wspólników. Zawierane są w celu wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej przez zarejestrowanych przedsiębiorców (wspólników).

Autopromocja

Szkolenie:
Podatki i rachunkowość w budownictwie i deweloperce

Sprawdź

Wspólnicy spółki cywilnej są uprawnieni do równego udziału w zyskach oraz w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można jednak inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Każdy ze wspólników może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki. Jeżeli jednak spółka została zawarta na dłuższy czas, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.

Przykład 1

Spółka cywilna osiągnęła w 2007 r. zysk w wysokości 100 000 zł. W umowie spółki zapisano, że wspólnicy uczestniczą w zyskach i stratach w następujący sposób:

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

• wspólnik A - 70%,

• wspólnik B - 30%.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Wypłaty z zysku następują z końcem każdego roku kalendarzowego.

Ewidencja księgowa

1. Podział zysku między wspólników spółki oraz zarachowanie wypracowanego zysku do wypłaty:

a) wspólnik A

100 000 zł × 70% = 70 000 zł

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego” 70 000

Ma „Rozrachunki z właścicielami” 70 000

- w analityce „Wspólnik A”

b) wspólnik B

100 000 zł × 30% = 30 000 zł

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego” 30 000

Ma „Rozrachunki z właścicielami” 30 000

- w analityce „Wspólnik B”

2. Wypłata wypracowanego zysku:

Wn „Rozrachunki z właścicielami”

- w analityce „Wspólnik A” 70 000

- w analityce „Wspólnik B” 30 000

Ma „Rachunek bankowy” 100 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Koszty związane z obsługą transakcji na rachunkach bankowych i przepływem gotówki między spółką a jej właścicielami należy zaksięgować na koncie usług obcych jako „Prowizje bankowe”. Nie powinno być również problemu z zaliczeniem prowizji od wypłat z zysku na cele osobiste wspólników będących osobami fizycznymi do kosztów podatkowych, zwłaszcza że w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wspólnik spółki cywilnej jest traktowany jako osoba prowadząca działalność gospodarczą (art. 5b ust. 2). Powinno się więc unikać przypisywania kosztów funkcjonowania spółki poszczególnym wspólnikom. Sposób podziału - do celów podatkowych wykazanych w księgach rachunkowych - przychodów i kosztów pomiędzy wspólników będących osobami fizycznymi określa art. 8 ust. 1, 1a i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody, koszty oraz ulgi podatkowe związane z działalnością gospodarczą spółki określa się u każdego ze wspólników proporcjonalnie do prawa w udziale w zysku.

Przykład 2

Jan Kowalski i Jerzy Michalski zawiązali spółkę cywilną. Określony w umowie kapitał założycielski wynosi 30 000 zł, z czego kapitał wnoszony przez pana Kowalskiego - 20 000 zł, a przez pana Michalskiego - 10 000 zł.

Spółka została zarejestrowana jako podatnik VAT. Opłatę rejestracyjną w wysokości 170 zł wniósł z własnych środków pan Michalski. Obydwaj wspólnicy przekazali przypadający na nich kapitał na rachunek bankowy spółki. Spółka Jan Kowalski, Jerzy Michalski s.c. kupiła towary handlowe za kwotę brutto 6100 zł. Jan Kowalski odebrał kupione towary, zapłacił zobowiązanie z własnych środków, a następnie wypłacił z rachunku bankowego gotówkę w wysokości 5000 zł na swoje osobiste cele. Bank potrącił prowizję za wypłatę w wysokości 20 zł.

Ewidencja księgowa

1. Wpłata kapitału zakładowego na rachunek bankowy spółki:

Wn „Rachunek bankowy” 30 000

Ma „Kapitał zakładowy” 30 000

2. Opłata rejestracyjna:

Wn „Podatki i opłaty” 170

Ma „Rozrachunki z właścicielami” 170

- w analityce „Jerzy Michalski”

3. Faktura za kupione towary handlowe:

Wn „Towary” 5 000

Wn „VAT naliczony” 1 100

Ma „Rozrachunki z właścicielami” 6 100

- w analityce „Jan Kowalski”

4. Wypłata środków z rachunku bankowego przez Jana Kowalskiego:

Wn „Rozrachunki z właścicielami” 5 000

- w analityce „Jan Kowalski”

Ma „Rachunek bankowy” 5 000

5. Pobranie prowizji przez bank:

Wn „Prowizje bankowe” 20

Ma „Rachunek bankowy” 20

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Na koncie „Rozrachunki z właścicielami - Kowalski” pozostało saldo w wysokości 1100 zł oznaczające zobowiązanie spółki wobec właściciela.

• art. 5b ust. 2, art. 8 ust. 1, 1a i 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673

• art. 22 ust. 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 180, poz. 1280

• art. 860-875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

Anna Dyczkowska

księgowa z licencją MF