REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wykazać w księgach obrót zapasami

Krystyna Michaluk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jak ewidencjonować w księgach rachunkowych operacje związane z towarami oraz materiałami (odpady - złom stalowy) z własnej produkcji? Przedsiębiorstwo prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.

RADA

REKLAMA

Autopromocja

Sposób księgowania rzeczowego majątku obrotowego zależy od rodzaju majątku. Produkty w księgach należy ujmować w kosztach wytworzenia. Towary w księgach ujmuje się w cenie nabycia. Jeżeli produkty gotowe zostały przekazane do własnych sklepów, stają się one towarami i ujmuje się je w cenie nabycia, która będzie równa kosztowi wytworzenia. Odpady można ująć w księgach według ceny sprzedaży netto.

UZASADNIENIE

Jeżeli jednostka prowadzi działalność produkcyjną i handlową, sposób ewidencji zależy od tego, czy jednostka zajmuje się wyłącznie odsprzedażą kupionych uprzednio towarów, czy też sprzedaje produkty wytworzone we własnym zakresie we własnych placówkach handlowych w charakterze towarów. Inaczej ewidencjonuje się towary, czyli aktywa nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym, inaczej materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby lub do wykorzystania w toku produkcji, a jeszcze inaczej produkty i półprodukty oraz wytworzone przed jednostkę lub powstałe w toku produkcji odpady.

Ponieważ w pytaniu jest mowa o odpadach z własnej produkcji, należy przypuszczać, że firma produkuje wyroby, które w momencie przekazania do własnych sklepów nabierają cech towarów handlowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Firma prowadzi ewidencję kosztów w układzie rozwiniętym, tj. na kontach zespołu 4 i 5. W związku z prowadzoną produkcją nabywa surowce do produkcji (materiały), których wartość jest przenoszona na wytworzony produkt. W procesie produkcyjnym powstają wyroby gotowe oraz odpady - złom stalowy. Odpady mogą być wykorzystywane w działalności przedsiębiorstwa lub mogą być odsprzedawane.

Ewidencja zapasów w księgach rachunkowych może być prowadzona w różnych wariantach. Ustawa o rachunkowości dopuszcza alternatywne metody księgowania, a decyzję w sprawie wyboru podejmuje kierownik jednostki.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Najbardziej rozbudowanej ewidencji wymaga ewidencja ilościowo-wartościowa. Pozostałe metody należą do metod uproszczonych. W przypadku sprzedaży wieloasortymentowej należy stosować ewidencję ilościowo-wartościową.

Odpady (złom) można bezpośrednio odpisać w koszty, dokonując odpowiedniej korekty na koniec okresu.

Istotną kwestią wchodzącą w zakres polityki rachunkowości, poza wyborem wariantu ewidencji obrotu rzeczowymi składnikami aktywów obrotowych, jest wycena przychodów i rozchodów oraz zapasów tych składników. Na dzień bilansowy rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen sprzedaży netto na dzień bilansowy. Także do bieżącej wyceny przychodów i rozchodów tych składników aktywów stosowane są ceny nabycia lub koszty wytworzenia. Ustawa dopuszcza także wycenę materiałów i towarów w cenie zakupu. Produkcję w toku można wyceniać w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub w wysokości wartości materiałów bezpośrednio zużytych. Można jej nie wyceniać w ogóle, jeżeli okres wykonania wynosi nie więcej niż trzy miesiące i nie jest przeznaczona do sprzedaży.

 

REKLAMA

W trakcie roku do ujęcia, nabycia lub wytworzenia mogą być stosowane ceny rzeczywiste, zmienne lub stałe ceny ewidencyjne. W przypadku ewidencji według stałych cen ewidencyjnych należy ustalić na dzień bilansowy wartość zapasów w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia.

W przypadku cen rzeczywistych lub zmiennych cen ewidencyjnych trudności powstają przy wycenie rozchodów oraz zapasów materiałów. Ustawa dopuszcza w tym zakresie kilka rozwiązań: LIFO, FIFO, ceny średnioważone.

Dla odpadów wycena powinna nastąpić według ceny sprzedaży netto.

W zakresie obrotu magazynowego towarów zastosowanie mają dokumenty przychodowe oraz rozchodowe.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 1

Firma handlowo-usługowa wytwarza wyroby stalowe, które po zakończeniu produkcji sprzedaje we własnych placówkach handlowych. W toku produkcji powstają odpady w postaci złomu, który jest sprzedawany do punktów skupu złomu. Jednostka stosuje ewidencję ilościowo-wartościową. Materiały do produkcji zostały kupione w okresie poprzednim. Ewidencja produkcji prowadzona jest w cenach rzeczywistych, a rozchody wyceniane są według zasady szczegółowej identyfikacji cen. W przykładzie pomija się podatek VAT.

1. RW - wydanie materiałów do produkcji:

Wn „Zużycie materiałów i energii” 1 000

Ma „Materiały w magazynie” 1 000

2. PK - rozliczenie kosztów zużycia materiałów:

Wn „Produkcja podstawowa” 1 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 1 000

3. Lista płac pracowników produkcyjnych:

Wn „Wynagrodzenia” 500

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 500

4. PK - narzuty na wynagrodzenia - składka ZUS:

Wn „Świadczenia na rzecz pracowników” 100

Ma „Rozrachunki z ZUS” 100

5. PK - rozliczenie kosztów wynagrodzeń i składek ZUS:

Wn „Produkcja podstawowa” 600

Ma „Rozliczenie kosztów” 600

6. Faktura VAT - usługi obce dotyczące wydziałów:

Wn „Usługi obce” 400

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 400

7. PK - rozliczenie kosztów pośrednich, wydziałowych:

Wn „Produkcja podstawowa” 400

Ma „Rozliczenie kosztów” 400

8. PW - przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu:

Wn „Produkty gotowe” 2 000

Ma „Produkcja podstawowa” 2 000

9. PW - przyjęcie do magazynu odpadów w postaci złomu stalowego - wycena według cen sprzedaży netto:

Wn „Odpady” 50

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50

10. Faktura VAT - sprzedaż produktów gotowych:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 2 500

Ma „Przychody ze sprzedaży” 2 500

11. Faktura VAT - sprzedaż odpadów:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 50

Ma „Przychody ze sprzedaży” 50

12. WZ - wydanie sprzedanych produktów z magazynu:

Wn „Koszt wytworzenia produktów” 2 000

Ma „Produkty gotowe” 2 000

13. WZ - wydanie sprzedanych odpadów:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50

Ma „Odpady” 50

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

W przypadku produkcji często stosuje się metodę stałych (w pewnym okresie) cen ewidencyjnych. Ponieważ ceny te są różne od cen rzeczywistych, powstają tzw. odchylenia od cen: debetowe - gdy cena ewidencyjna jest niższa od ceny rzeczywistej, lub kredytowe - gdy cena ewidencyjna jest wyższa od ceny rzeczywistej. Odchylenia są ewidencjonowane na odrębnym koncie, a ich stan jest urealniany na koniec każdego miesiąca stosownie do rozchodów składników majątku, których dotyczą. W bilansie nierozliczone saldo konta odchyleń koryguje stan zapasów materiałów.

Odchylenia są rozliczane wskaźnikiem według następującego wzoru:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

gdzie:

Oz - odchylenia przypadające na zapas,

Os - odchylenia powstałe w okresie sprawozdawczym,

Pz - wartość zapasów produktów na początek okresu,

Ps - wartość produktów wyprodukowanych w okresie sprawozdawczym.

Przykład 2

Dane z przykładu 1.

Ewidencja produkcji jest prowadzona według stałych cen ewidencyjnych. Cena ewidencyjna jednej sztuki wyrobu określona jest na 110 zł. W okresie wyprodukowano, przyjęto do magazynu, a następnie sprzedano 20 sztuk wyrobów.

Ewidencja księgowa

1. RW - wydanie materiałów do produkcji:

Wn „Zużycie materiałów i energii” 1 000

Ma „Materiały w magazynie” 1 000

2. PK - rozliczenie kosztów zużycia materiałów:

Wn „Produkcja podstawowa” 1 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 1 000

3. Lista płac pracowników produkcyjnych:

Wn „Koszty wynagrodzeń” 500

Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 500

4. PK - narzuty na wynagrodzenia - składka ZUS:

Wn „Świadczenia na rzecz pracowników” 100

Ma „Rozrachunki z ZUS” 100

5. PK - rozliczenie kosztów wynagrodzeń i składek ZUS:

Wn „Produkcja podstawowa” 600

Ma „Rozliczenie kosztów” 600

6. Faktura VAT - usługi obce dotyczące wydziałów:

Wn „Usługi obce” 400

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 400

7. PK - rozliczenie kosztów pośrednich, wydziałowych:

Wn „Produkcja podstawowa” 400

Ma „Rozliczenie kosztów” 400

8. PW - przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu według cen ewidencyjnych: 20 sztuk × 110 zł = 2200 zł

Wn „Produkty gotowe” 2 200

Ma „Rozliczenie produkcji” 2 200

9. PW - przyjęcie do magazynu odpadów w postaci złomu stalowego - wycena według cen sprzedaży netto:

Wn „Odpady ” 50

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50

10. Faktura VAT - sprzedaż produktów gotowych - cena netto 2500 zł:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 2 500

Ma „Przychody ze sprzedaży produktów” 2 500

11. Faktura VAT - sprzedaż odpadów:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 50

Ma „Przychody ze sprzedaży materiałów” 50

12. WZ - wydanie sprzedanych produktów z magazynu:

Wn „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów” 2 200

Ma „Produkty gotowe” 2 200

13. WZ - wydanie sprzedanych odpadów:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50

Ma „Magazyn odpadów” 50

W wyniku zastosowanych cen ewidencyjnych, różnych od cen rzeczywistych (2000 zł jak w przykładzie 1), powstaną odchylenia kredytowe w wysokości 200 zł.

W przykładzie cała produkcja została sprzedana, więc odchylenia pomniejszą koszt wytworzenia sprzedanych produktów, urealniając go do wartości rzeczywistego kosztu.

14. PK - rozliczenie kosztów produkcji - według rzeczywistych kosztów:

Wn „Rozliczenie produkcji” 2 000

Ma „Produkcja podstawowa” 2 000

15. PK - ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych produktów:

Wn „Rozliczenie produkcji” 200

Ma „Odchylenia od cen ewidencyjnych” 200

16. PK - rozliczenie odchyleń na produkcję sprzedaną:

Wn „Odchylenia od cen ewidencyjnych” 200

Ma „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów” 200

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 17 ust. 2, art. 28 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 393

Krystyna Michaluk

główna księgowa, finalistka konkursu Księgowy Roku 2006

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uszkodzenie towarów w transporcie lub niedostarczenie ich na czas. Kiedy przewoźnik może się powołać na siłę wyższą? Prawo przewozowe, Konwencja CMR, kodeks cywilny

Klęski żywiołowe takie jak powódź, śnieżyce, nawalne opady deszczu, zamknięcie granicy, strajki, zamieszki i inne tego typu nadzwyczajne zdarzenia mogą spowodować problemy z transportem towarów, w tym z dostarczeniem ich na czas bądź utratą lub uszkodzeniem. Przewoźnik nie ma wpływu na ich wystąpienie i nie jest w stanie zapobiec ich konsekwencjom. Czy takie okoliczności dają podstawy do powołania się na siłę wyższą?

InPost startuje z bezpośrednimi przesyłkami z Polski do maszyn Paczkomat® lub punktu PUDO w 7 europejskich krajach

Grupa InPost uruchomiła usługę dostaw międzynarodowych pomiędzy Polską a Francją, Hiszpanią, Portugalią, Włochami, Belgią, Holandią oraz Luksemburgiem (usługa cross network). Umożliwi to zarówno sklepom internetowym, jak i klientom indywidualnym szybką wysyłkę i dostawy za granicę, przy najniższej na rynku cenie. Usługa jest dostępna dla biznesowych i indywidualnych klientów InPost

To już pewne: takie będą wszystkie nowe terminy dotyczące obowiązku e-fakturowania. Jest nowa ustawa o KSeF

5 listopada Ministerstwo Finansów opublikowało rządowy projekt ustawy dotyczący obowiązkowego wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF).  W ten sposób realizuje część reformy z Krajowego Planu Odbudowy i Wzmacniania Odporności - KPO. Znane są już wszystkie terminy wdrożenia fakturowania w systemie KSeF.

Prof. Modzelewski: Dlaczego wdrożenie obowiązkowego KSeF skończy się fiaskiem; nie usunięto zasadniczych błędów faktur ustrukturyzowanych

Opublikowano wreszcie nowelizację nowelizacji przepisów dotyczących faktur ustrukturyzowanych. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom Ministra Finansów (które podatnicy przyjęli z ulgą i zadowoleniem), nie usunięto zasadniczych błędów tej koncepcji, a proponowane zmiany mają charakter wręcz kosmetyczny. Czyli dalej forsowany jest absurdalny, kosztowny, szkodliwy politycznie i w sumie niewdrażalny projekt niewiadomego autorstwa, który doprowadzi do całkowitej destrukcji systemu rozliczeń i dokumentowania sprzedaży i zakupów w obrocie gospodarczym – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych. 

REKLAMA

Prof. Modzelewski: Dlaczego wdrożenie obowiązkowego KSeF skończy się fiaskiem; nie usunięto zasadniczych błędów faktur ustrukturyzowanych

Opublikowano wreszcie nowelizację nowelizacji przepisów dotyczących faktur ustrukturyzowanych. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom Ministra Finansów (które podatnicy przyjęli z ulgą i zadowoleniem), nie usunięto zasadniczych błędów tej koncepcji, a proponowane zmiany mają charakter wręcz kosmetyczny. Czyli dalej forsowany jest absurdalny, kosztowny, szkodliwy politycznie i w sumie niewdrażalny projekt niewiadomego autorstwa, który doprowadzi do całkowitej destrukcji systemu rozliczeń i dokumentowania sprzedaży i zakupów w obrocie gospodarczym – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych. 

Wdrażanie ustawy o sygnalistach. Ważna data dla firm: 1 stycznia 2025 r.

Ustawa o sygnalistach weszła w życie 25 września 2024 r. Na jej mocy wiele firm ma obowiązek wyznaczenia osoby, która będzie przyjmowała zgłoszenia wewnętrzne od pracowników. Stan zatrudnienia należy pierwszy raz ustalić na dzień 1 stycznia 2025 r. i również na ten dzień trzeba mieć przygotowaną procedurę zgłoszeń wewnętrznych chroniącą sygnalistów. Dotyczy to tych podmiotów, których dotyczą przepisy ustawy o ochronie sygnalistów z uwagi na zatrudnienie co najmniej 50 osób.

Czy prawo pozwala zwolnić pracownika i zastąpić go sztuczną inteligencją? Adwokat: nie ma specjalnych przepisów ale etat może być zlikwidowany, gdy firma wprowadza automatyzację

Czy pracodawca ma prawo zwolnić pracowników i zastąpić ich przez sztuczną inteligencję? Jak mówi adwokat Marek Jarosiewicz, wspólnik w kancelarii Wódkiewicz & Sosnowski sytuacja jest delikatna, bo sztuczna inteligencja, szczególnie w kontekście rynku pracy, wymaga jeszcze dużego doprecyzowania. – Przedsiębiorca ma prawo unowocześniać procesy w swojej firmie. Z etycznego punktu widzenia jednak powoływanie się na sztuczną inteligencję przy redukcji etatów może być wątpliwe – przyznaje mecenas Jarosiewicz. 

Koniec realnych zysków z lokat bankowych. W 2025 r. inflacja będzie spadała szybciej niż stopy procentowe?

Zanotowane we wrześniu 2024 r. przyspieszenie inflacji to zła informacja dla oszczędzających na lokatach bankowych. Osoby posiadające przeciętne lokaty w bankach znowu zaczynają realnie tracić, czyli przegrywać z inflacją. Oprocentowanie depozytów przestaje bowiem chronić siłę nabywczą zaoszczędzonych pieniędzy przed zgubnym działaniem inflacji. Dalsze przyspieszenie inflacji i spodziewane obniżki stóp procentowych to scenariusz, który działa na niekorzyść bankowych ciułaczy.

REKLAMA

Jak działa ulga na zabytki? Można odliczyć wpłaty na fundusz remontowy, ale też wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków

Ulga na zabytki to forma preferencji podatkowej dostępna dla podatników PIT, którzy rozliczają się według skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu. Aby móc z niej skorzystać, konieczne jest posiadanie statusu właściciela lub współwłaściciela zabytkowej nieruchomości. Można odliczyć wpłat na fundusz remontowy oraz wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane.

Z dużej chmury mały deszcz – system do obsługi zgłoszeń celnych wywozowych AES działa

Z dniem 31 października 2024 odłączono działający do tej pory system do obsługi zgłoszeń celnych wywozowych AES/ECS i zastąpiono go systemem AES Plus. Jest to ogólnounijny program do walidacji i weryfikacji zgłoszeń celnych w procedurze wywozu.

REKLAMA