Jak wykazać w księgach obrót zapasami

RADA
Sposób księgowania rzeczowego majątku obrotowego zależy od rodzaju majątku. Produkty w księgach należy ujmować w kosztach wytworzenia. Towary w księgach ujmuje się w cenie nabycia. Jeżeli produkty gotowe zostały przekazane do własnych sklepów, stają się one towarami i ujmuje się je w cenie nabycia, która będzie równa kosztowi wytworzenia. Odpady można ująć w księgach według ceny sprzedaży netto.
UZASADNIENIE
Jeżeli jednostka prowadzi działalność produkcyjną i handlową, sposób ewidencji zależy od tego, czy jednostka zajmuje się wyłącznie odsprzedażą kupionych uprzednio towarów, czy też sprzedaje produkty wytworzone we własnym zakresie we własnych placówkach handlowych w charakterze towarów. Inaczej ewidencjonuje się towary, czyli aktywa nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym, inaczej materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby lub do wykorzystania w toku produkcji, a jeszcze inaczej produkty i półprodukty oraz wytworzone przed jednostkę lub powstałe w toku produkcji odpady.
Ponieważ w pytaniu jest mowa o odpadach z własnej produkcji, należy przypuszczać, że firma produkuje wyroby, które w momencie przekazania do własnych sklepów nabierają cech towarów handlowych.
Firma prowadzi ewidencję kosztów w układzie rozwiniętym, tj. na kontach zespołu 4 i 5. W związku z prowadzoną produkcją nabywa surowce do produkcji (materiały), których wartość jest przenoszona na wytworzony produkt. W procesie produkcyjnym powstają wyroby gotowe oraz odpady - złom stalowy. Odpady mogą być wykorzystywane w działalności przedsiębiorstwa lub mogą być odsprzedawane.
Ewidencja zapasów w księgach rachunkowych może być prowadzona w różnych wariantach. Ustawa o rachunkowości dopuszcza alternatywne metody księgowania, a decyzję w sprawie wyboru podejmuje kierownik jednostki.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Najbardziej rozbudowanej ewidencji wymaga ewidencja ilościowo-wartościowa. Pozostałe metody należą do metod uproszczonych. W przypadku sprzedaży wieloasortymentowej należy stosować ewidencję ilościowo-wartościową.
Odpady (złom) można bezpośrednio odpisać w koszty, dokonując odpowiedniej korekty na koniec okresu.
Istotną kwestią wchodzącą w zakres polityki rachunkowości, poza wyborem wariantu ewidencji obrotu rzeczowymi składnikami aktywów obrotowych, jest wycena przychodów i rozchodów oraz zapasów tych składników. Na dzień bilansowy rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen sprzedaży netto na dzień bilansowy. Także do bieżącej wyceny przychodów i rozchodów tych składników aktywów stosowane są ceny nabycia lub koszty wytworzenia. Ustawa dopuszcza także wycenę materiałów i towarów w cenie zakupu. Produkcję w toku można wyceniać w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub w wysokości wartości materiałów bezpośrednio zużytych. Można jej nie wyceniać w ogóle, jeżeli okres wykonania wynosi nie więcej niż trzy miesiące i nie jest przeznaczona do sprzedaży.
W trakcie roku do ujęcia, nabycia lub wytworzenia mogą być stosowane ceny rzeczywiste, zmienne lub stałe ceny ewidencyjne. W przypadku ewidencji według stałych cen ewidencyjnych należy ustalić na dzień bilansowy wartość zapasów w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia.
W przypadku cen rzeczywistych lub zmiennych cen ewidencyjnych trudności powstają przy wycenie rozchodów oraz zapasów materiałów. Ustawa dopuszcza w tym zakresie kilka rozwiązań: LIFO, FIFO, ceny średnioważone.
Dla odpadów wycena powinna nastąpić według ceny sprzedaży netto.
W zakresie obrotu magazynowego towarów zastosowanie mają dokumenty przychodowe oraz rozchodowe.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 1
Firma handlowo-usługowa wytwarza wyroby stalowe, które po zakończeniu produkcji sprzedaje we własnych placówkach handlowych. W toku produkcji powstają odpady w postaci złomu, który jest sprzedawany do punktów skupu złomu. Jednostka stosuje ewidencję ilościowo-wartościową. Materiały do produkcji zostały kupione w okresie poprzednim. Ewidencja produkcji prowadzona jest w cenach rzeczywistych, a rozchody wyceniane są według zasady szczegółowej identyfikacji cen. W przykładzie pomija się podatek VAT.
1. RW - wydanie materiałów do produkcji:
Wn „Zużycie materiałów i energii” 1 000
Ma „Materiały w magazynie” 1 000
2. PK - rozliczenie kosztów zużycia materiałów:
Wn „Produkcja podstawowa” 1 000
Ma „Rozliczenie kosztów” 1 000
3. Lista płac pracowników produkcyjnych:
Wn „Wynagrodzenia” 500
Ma „Rozrachunki z pracownikami” 500
4. PK - narzuty na wynagrodzenia - składka ZUS:
Wn „Świadczenia na rzecz pracowników” 100
Ma „Rozrachunki z ZUS” 100
5. PK - rozliczenie kosztów wynagrodzeń i składek ZUS:
Wn „Produkcja podstawowa” 600
Ma „Rozliczenie kosztów” 600
6. Faktura VAT - usługi obce dotyczące wydziałów:
Wn „Usługi obce” 400
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 400
7. PK - rozliczenie kosztów pośrednich, wydziałowych:
Wn „Produkcja podstawowa” 400
Ma „Rozliczenie kosztów” 400
8. PW - przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu:
Wn „Produkty gotowe” 2 000
Ma „Produkcja podstawowa” 2 000
9. PW - przyjęcie do magazynu odpadów w postaci złomu stalowego - wycena według cen sprzedaży netto:
Wn „Odpady” 50
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50
10. Faktura VAT - sprzedaż produktów gotowych:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 2 500
Ma „Przychody ze sprzedaży” 2 500
11. Faktura VAT - sprzedaż odpadów:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 50
Ma „Przychody ze sprzedaży” 50
12. WZ - wydanie sprzedanych produktów z magazynu:
Wn „Koszt wytworzenia produktów” 2 000
Ma „Produkty gotowe” 2 000
13. WZ - wydanie sprzedanych odpadów:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50
Ma „Odpady” 50
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
W przypadku produkcji często stosuje się metodę stałych (w pewnym okresie) cen ewidencyjnych. Ponieważ ceny te są różne od cen rzeczywistych, powstają tzw. odchylenia od cen: debetowe - gdy cena ewidencyjna jest niższa od ceny rzeczywistej, lub kredytowe - gdy cena ewidencyjna jest wyższa od ceny rzeczywistej. Odchylenia są ewidencjonowane na odrębnym koncie, a ich stan jest urealniany na koniec każdego miesiąca stosownie do rozchodów składników majątku, których dotyczą. W bilansie nierozliczone saldo konta odchyleń koryguje stan zapasów materiałów.
Odchylenia są rozliczane wskaźnikiem według następującego wzoru:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
gdzie:
Oz - odchylenia przypadające na zapas,
Os - odchylenia powstałe w okresie sprawozdawczym,
Pz - wartość zapasów produktów na początek okresu,
Ps - wartość produktów wyprodukowanych w okresie sprawozdawczym.
Przykład 2
Dane z przykładu 1.
Ewidencja produkcji jest prowadzona według stałych cen ewidencyjnych. Cena ewidencyjna jednej sztuki wyrobu określona jest na 110 zł. W okresie wyprodukowano, przyjęto do magazynu, a następnie sprzedano 20 sztuk wyrobów.
Ewidencja księgowa
1. RW - wydanie materiałów do produkcji:
Wn „Zużycie materiałów i energii” 1 000
Ma „Materiały w magazynie” 1 000
2. PK - rozliczenie kosztów zużycia materiałów:
Wn „Produkcja podstawowa” 1 000
Ma „Rozliczenie kosztów” 1 000
3. Lista płac pracowników produkcyjnych:
Wn „Koszty wynagrodzeń” 500
Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 500
4. PK - narzuty na wynagrodzenia - składka ZUS:
Wn „Świadczenia na rzecz pracowników” 100
Ma „Rozrachunki z ZUS” 100
5. PK - rozliczenie kosztów wynagrodzeń i składek ZUS:
Wn „Produkcja podstawowa” 600
Ma „Rozliczenie kosztów” 600
6. Faktura VAT - usługi obce dotyczące wydziałów:
Wn „Usługi obce” 400
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 400
7. PK - rozliczenie kosztów pośrednich, wydziałowych:
Wn „Produkcja podstawowa” 400
Ma „Rozliczenie kosztów” 400
8. PW - przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu według cen ewidencyjnych: 20 sztuk × 110 zł = 2200 zł
Wn „Produkty gotowe” 2 200
Ma „Rozliczenie produkcji” 2 200
9. PW - przyjęcie do magazynu odpadów w postaci złomu stalowego - wycena według cen sprzedaży netto:
Wn „Odpady ” 50
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50
10. Faktura VAT - sprzedaż produktów gotowych - cena netto 2500 zł:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 2 500
Ma „Przychody ze sprzedaży produktów” 2 500
11. Faktura VAT - sprzedaż odpadów:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 50
Ma „Przychody ze sprzedaży materiałów” 50
12. WZ - wydanie sprzedanych produktów z magazynu:
Wn „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów” 2 200
Ma „Produkty gotowe” 2 200
13. WZ - wydanie sprzedanych odpadów:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50
Ma „Magazyn odpadów” 50
W wyniku zastosowanych cen ewidencyjnych, różnych od cen rzeczywistych (2000 zł jak w przykładzie 1), powstaną odchylenia kredytowe w wysokości 200 zł.
W przykładzie cała produkcja została sprzedana, więc odchylenia pomniejszą koszt wytworzenia sprzedanych produktów, urealniając go do wartości rzeczywistego kosztu.
14. PK - rozliczenie kosztów produkcji - według rzeczywistych kosztów:
Wn „Rozliczenie produkcji” 2 000
Ma „Produkcja podstawowa” 2 000
15. PK - ustalenie odchyleń od cen ewidencyjnych produktów:
Wn „Rozliczenie produkcji” 200
Ma „Odchylenia od cen ewidencyjnych” 200
16. PK - rozliczenie odchyleń na produkcję sprzedaną:
Wn „Odchylenia od cen ewidencyjnych” 200
Ma „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów” 200
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 17 ust. 2, art. 28 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 393
Krystyna Michaluk
główna księgowa, finalistka konkursu Księgowy Roku 2006

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie usług architektonicznych. Zamierzam wycofać z działalności gospodarczej do majątku prywatnego nieruchomość - dom, w którym dotychczas mieściła się siedziba mojej firmy. Nieruchomość stanowi środek trwały, od nabycia którego odliczyłem VAT. Po wycofaniu z działalności do majątku prywatnego dom będzie wynajmowany innej firmie, w której będzie ona prowadziła działalność gospodarczą. Zatem najem będzie podlegał opodatkowaniu stawką 23%. Czy powinienem dokonać korekty podatku odliczonego w związku z wycofaniem nieruchomości do majątku prywatnego w celu jej dalszego wynajmu?
Już 15 czerwca 2023 r. odbędzie się bezpłatne webinarium „Rola odbiorców energii w transformacji energetycznej”. Zapraszamy!
Sprzedaż praw do projektu elektrowni (farmy) fotowoltaicznej to świadczenie kompleksowe, dla którego właściwą stawką VAT jest 23 proc. Tak wynika z wyroku WSA w Olsztynie z lutego 2023 r.
Jeszcze w tym roku Komisja Europejska ma przedstawić projekt trzeciej wersji dyrektywy PSD (Payment Service Directive). Nowe przepisy dotyczące otwartej bankowości mogą ułatwić m.in. płatność zobowiązań podatkowych oraz obsługę państwowych systemów faktur elektronicznych - m.in. powstającego w Polsce KSeF.
Planowane zmiany w egzekucji administracyjnej poruszono podczas konferencji „Egzekucja administracyjna należności podatkowych” zorganizowanej przez Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych Uniwersytetu Łódzkiego. Zmiany mają dotyczyć sposobu negocjacji pomiędzy dłużnikiem a organem egzekucyjnym.
Co to jest oszustwo na "zdalny pulpit"? Dlaczego oprogramowanie AnyDesk jest groźne? uniknąć wyłudzenia danych i straty pieniędzy?
Jakie oprocentowanie lokat terminowych i kont oszczędnościowych oferują banki pod koniec maja 2023 r.?
Komentarze(0)
Pokaż: