REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy należność jest przedawniona i jak ją ująć w księgach rachunkowych

Maryla Piotrowska
Z tytułu nieterminowych płatności firma wystawiła notę odsetkową dla kontrahenta. Kontrahent nie opłacił noty, więc firma skierowała sprawę do sądu i w związku z tym poniosła koszty opłaty sądowej. Czy poprawnymi księgowaniami było obciążenie notą konta rozliczeń międzyokresowych przychodów po stronie „Ma” w korespondencji z kontem rozrachunków? Czy opłata sądowa od pozwu o zapłatę odsetek stanowi KUP? Czy należy tworzyć odpisy aktualizujące, jeżeli część odsetek jest sprzed trzech lat od wniesienia pozwu, w związku z czym mogą zostać podważone?

RADA

Autopromocja

Notę odsetkową należy zaksięgować na koncie przychodów finansowych w dacie jej wystawienia. Przychód ten będzie uwzględniany jedynie z punktu widzenia ustawy o rachunkowości. Dla celów podatkowych odsetki staną się przychodem w momencie otrzymania. Nieprawidłowe będzie księgowanie jej na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów. Opłaty sądowe, jako koszty podatkowe inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia i stanowią KUP. Na należności przedawnione nie tworzy się odpisu aktualizującego.

uzasadnienie

Podstawą zaksięgowania odsetek za zwłokę jest nota odsetkowa. Należy zaksięgować je zgodnie z zasadą memoriału, czyli w dacie wystawienia noty odsetkowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości odsetki z tytułu zwłoki księguje się na koncie przychodów finansowych:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami”,

Autopromocja

Instrukcje VAT. 15 praktycznych procedur dla podatników

Publikacja przedstawia wytyczne dotyczące rozliczania VAT i akcyzy od sprowadzanych samochodów. Omawia także kwestie związane z płatnościami faktur na rachunek bankowy, stosowaniem split payment oraz wyborem kwartalnego rozliczenia na rok 2024.
Sprawdź

Ma „Przychody finansowe”.

W chwili skierowania sprawy z powództwem cywilnym do sądu należy zaksięgować:

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2023

Publikacja wyjaśnia podatkowe i bilansowe aspekty zamknięcia roku. Opisuje zagadnienia związane z weryfikacją i aktualizacją aktywów i pasywów oraz z wstępnym zamknięciem ksiąg rachunkowych. Całość jest poparta praktycznymi przykładami.
Sprawdź

Wn „Należności dochodzone na drodze sądowej”,

Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.

Ponieważ kontrahent uchyla się od spłacenia odsetek, więc zgodnie z zasadą ostrożności spółka powinna dokonać odpisu aktualizującego, pod warunkiem że odsetki nie uległy już przedawnieniu.

Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych.

Ewidencja księgowa odpisu aktualizującego odsetki:

Wn „Koszty finansowe”,

Autopromocja

Ma „Odpisy aktualizujące wartość należności”.

Wszelkie należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. Natomiast należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.

Autopromocja

Jeżeli więc naliczone odsetki uległy przedawnieniu, to nie tworzy się na nie odpisu aktualizującego. Ich wartość należy odpisać w koszty finansowe. Z podatkowego punktu widzenia nie są one uznawane za KUP.

Wn „Koszty finansowe”,

Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.

Ewidencja odpisania należności przedawnionej, dla której dokonano odpisu aktualizującego:

Wn „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

Ma „Rozrachunki z odbiorcami”.

W razie ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego przywróci pierwotną wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

Gdy roszczenie spółki z tytułu odsetek zostanie zaspokojone, ewidencja jest następująca:

Wn „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

Ma „Przychody finansowe”.

UWAGA!

Odsetki są przychodem podatkowym dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty przez kontrahenta. Dlatego odsetki naliczone nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym utworzony na nie odpis aktualizujący nie może być kosztem podatkowym.

Odpis aktualizujący nie stanowi kosztu podatkowego. Jeżeli natomiast spółka udokumentuje nieściągalność wierzytelności w sposób przewidziany w art. 16 ust. 2 updop, wówczas utworzony odpis można zaliczyć do kosztów podatkowych.

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zgodnie z tą definicją koszty sądowe są kosztami uzyskania przychodu.

Poniesione przez podmiot gospodarczy koszty sądowe ewidencjonuje się na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne”,

Ma „Rachunek bankowy” lub „Kasa”.

Naliczone na dzień bilansowy odsetki od należności wykazuje się w aktywach bilansu łącznie z należnością jako:

A. Aktywa obrotowe

II. Należności krótkoterminowe

2. Należności od pozostałych jednostek

a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:

- do 12 miesięcy,

- powyżej 12 miesięcy.

UWAGA!

W bilansie należności wykazywane są w wartości netto, tj. w kwocie pomniejszonej o utworzone odpisy aktualizujące.

W rachunku zysków i strat odsetki wykazuje się:

l jako przychody finansowe w pozycji G.II - w wersji porównawczej, lub w pozycji J.II - w wersji kalkulacyjnej,

l jako koszty finansowe w pozycji H.I - w wersji porównawczej, lub w pozycji K.I - w wersji kalkulacyjnej.

Kiedy odsetki ulegają przedawnieniu

Unormowanie prawne dotyczące przedawnienia zawarte jest w kodeksie cywilnym.

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi:

l 10 lat (art. 118 k.c.),

l trzy lata dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 k.c.),

l dwa lata dla roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych (art. 554 k.c.).

UWAGA!

Po upływie terminu przedawnienia dłużnik może odmówić spłaty odsetek poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia. Nie jest konieczne oświadczenie woli dłużnika. Wystarczający jest upływ terminu wskazanego w kodeksie cywilnym.

Ustalenie terminu przedawnienia odsetek stanowiło problem. W orzecznictwie można było spotkać się ze stanowiskiem, że odsetki, jako świadczenia okresowe, ulegają przedawnieniu po trzech latach, niezależnie od terminu przedawnienia roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Część interpretacji mówi o tym, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego (uchwała siedmiu sędziów SN z 26 stycznia 2005 r., sygn. akt III CZP 42/04). Jednak są i takie orzeczenia, które stwierdzają, że w przypadku zapłaty ceny sprzedaży z opóźnieniem roszczenie przedsiębiorcy o odsetki z tego tytułu przedawnia się z upływem trzech lat. Uważa się, że skoro roszczenie główne nie przedawniło się, ale wygasło na skutek zapłaty, roszczenie o odsetki za opóźnienie staje się w pełni samodzielnym roszczeniem i ulega przedawnieniu zgodnie z przepisem art. 118 k.c. (trzy lata).

l art. 3, 35b i 42 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l art. 118, 123, 124, 125 i 554 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1166

l art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

l ustawa z 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych - Dz.U. Nr 139, poz. 1323; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808

Maryla Piotrowska

księgowa z licencją MF

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Korekta dokumentów złożonych do ZUS 2023/2024. Co z nadpłatami? Jakie zmiany od nowego roku? [Wyjaśnienia ZUS]

    ZUS w szerokiej kampanii medialnej informuje i przypomina od pewnego czasu, że tylko do 1 stycznia 2024 r. płatnicy składek mogą przekazywać korekty dokumentów rozliczeniowych (ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA) za okres od stycznia 1999 r. do grudnia 2021 r. Natomiast korekty tych dokumentów za okres od stycznia 2022 r. są możliwe w ciągu 5 lat od terminu płatności składek za dany miesiąc kalendarzowy. ZUS przygotował też odpowiedzi na 9 najczęściej pojawiających się pytań na ten temat. Wyjaśnia m.in. kwestię ew. sankcji za brak korekt, zasady odzyskiwania nadpłat, czy zmiany dot. korygowania dokumentów od 1 stycznia 2024 r.

    Wyższy podatek dochodowy, by sfinansować transformację klimatyczną

    65 proc. polskich respondentów mogłoby płacić większy podatek dochodowy, by pomóc gospodarstwom domowym o niższych dochodach poradzić sobie z kosztami zielonej transformacji; 51 proc. zgodziłoby się zapłacić dodatkowe 1-2 proc. swojego dochodu - wynika z ankiety Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

    Księgowa odchodzi a firma zostaje z problemem. Co zrobić, by zatrzymać księgową?

    Wiele firm zna tę sytuację – ważny specjalista taki jak księgowa zaczyna zdradzać oznaki zmęczenia i niezadowolenia z pracy. Brak czasu, za dużo obowiązków, nadmiar dokumentów – to prosta droga do wypalenia zawodowego i rezygnacji ze stanowiska. Jednak czy przedsiębiorcy są gotowi na konsekwencje, jakie niesie za sobą odejście tak ważnego pracownika? Co zrobić, by zatrzymać księgowego w firmie?

    Tabela kursów średnich NBP nr 230/A/NBP/2023 z 28 listopada 2023 r. Kurs euro 4,3542 zł

    Tabela kursów średnich waluty krajowej w stosunku do walut obcych ogłoszona 28 listopada 2023 r. NBP nr 230/A/NBP/2023. Średni kurs euro 4,3542 zł.

    ZUS: Brak korekty ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA do końca 2023 r. bez kar dla przedsiębiorcy

    ZUS informuje, że korekta dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA za okres od stycznia 1999 r. do grudnia 2021 r. jest możliwa tylko do końca 2023 roku. Przy czym jeżeli ktoś nie zdąży z korektą w tym terminie, ZUS nie będzie stosował sankcji. Warto też wiedzieć, że błędy w dokumentach rozliczeniowych z ZUS za okres od stycznia 2022 r. - można korygować w ciągu kolejnych 5 lat od terminu płatności składek za dany miesiąc kalendarzowy. 

    Przedłużenie 0 proc. VAT na żywność w 2024 r. "Marszałek Hołownia nie poddaje projektu pod obrady Sejmu"

    Zamrażarka w gabinecie marszałka Sejmu jest aktywna - mówi szef klubu PiS Mariusz Błaszczak, zarzucając Szymonowi Hołowni, że nie poddaje pod obrady trzech projektów ustaw, dot. przedłużenia 0 proc. VAT na żywność, przedłużenia wakacji kredytowych i zamrożenia cen energii. Zaapelował też do Hołowni, by zachowywał więcej powagi kierując obradami Izby.

    Aktywna siła robocza w UE może zmniejszyć się o 50 mln osób w ciągu najbliższych 30 lat

    "W związku ze zmianami demograficznymi, aktywna siła robocza w UE może zmniejszyć się o 50 mln osób w ciągu najbliższych 30 lat. Pandemia covid-19 zaostrzyła niedobory umiejętności, z którymi boryka się już wiele sektorów." Jakie wyzwania czekają rynek pracy w UE? Rozmawiali o tym przedsiębiorcy podczas Europejskiego Parlamentu Przedsiębiorstw.

    PIT za 2023 rok: chcesz zapłacić niższy podatek, skorzystaj z ulg i odliczeń, jest na to jeszcze miesiąc. Ale czy potrafisz

    Znajomość prawa podatkowego nigdy nie była mocną stroną Polaków, także i dlatego, że ulg i odliczeń było dużo a same przepisy mało zrozumiałe. Dlatego składanie rocznych PIT-ów zawsze wywoływało tak wielkie poruszenie. Teraz większości Polaków spełnienie rocznego obowiązku podatkowego ułatwia sam fiskus, wypełniając PIT-y roczne i oddając je do cyfrowej akceptacji. Jednak tak przygotowane deklaracje podatkowe najczęściej nie uwzględniają wszystkich możliwych odliczeń i ulg podatkowych.

    Dostosowanie zasad wystawiania faktur uproszczonych do obowiązkowego KSEF – projekt rozporządzenia

    Ministerstwo Finansów opublikowało 27 listopada 2023 r. projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur. Zaproponowane zmiany mają dostosować  wystawiania faktur uproszczonych do obowiązkowego KSeF. Zmiany mają wejść w życie 1 lipca 2024 r., z wyjątkiem tych dotyczących faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną VAT, które będą obowiązywały od 2025 r.

    Nowe zasady korzystania z KSeF od 1 lipca 2024 roku. Jest już projekt rozporządzenia. Co się zmieni?

    Ministerstwo Finansów opublikowało 27 listopada 2023 r. projekt rozporządzenia w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. To nowe rozporządzenie ma od 1 lipca 2024 r. zastąpić rozporządzenie z 2021 r. o tej samej nazwie. W większości nowe rozporządzenie powieli dotychczasowe rozwiązania, ale wprowadza również nowe regulacje. ZAW-FA będzie można składać elektronicznie. Umożliwione zostanie samofakturowanie przez podmioty zagraniczne bez polskiego NIP. Wprowadzone zostanie większe zabezpieczenie dla wygenerowanych tokenów. Określono również zasady nadawania uprawnień i dostępu do faktur VAT RR przez rolników ryczałtowych oraz oznaczania faktur kodem QR.

    REKLAMA