REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ująć odsetki w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska

REKLAMA

Odsetki od wyemitowanych papierów wartościowych stanowią w księgach rachunkowych koszt finansowy. Tak samo jest z odsetkami od kredytów i pożyczek z wyjątkiem tych, które dotyczą środków trwałych w budowie i ich ulepszeń.

Prowadząc działalność gospodarczą, nie sposób uniknąć zapłaty różnego rodzaju odsetek przykładowo związanych z zaciągniętą pożyczką czy emisją dłużnych papierów wartościowych. Konieczność ich zapłaty może wynikać z nietermiowej zapłaty należności wobec kontrahenta, ZUS czy urzędu skarbowego. Zgodnie z art. 481 par. 1 kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. Wierzyciel ma taką możliwość również wtedy, gdy nie poniósł żadnej szkody, a opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Odsetki podatkowe

Odsetki mogą być również pobierane od zaległości podatkowych lub innych zobowiązań publicznoprawnych (np. składek ZUS). Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku. Na równi z zaległością podatkową traktuje się także:

l nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych,

l zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy,

l wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej,

l oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Odsetki za zwłokę nalicza podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego. Odsetki za zwłokę naliczane są też odpowiednio od dnia zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych lub na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Kara za zwłokę

W księgach rachunkowych odsetki, które spółka musi zapłacić w związku ze zwłoką w zapłacie należności (także odsetki obciążające płatnika za nieterminową zapłatę składek ZUS), będą stanowiły koszt finansowy.

Jeżeli więc kontrahent zgodnie z przepisami naliczy odsetki, musi wystawić notę księgową. Przesłany oryginał dokumentu będzie podstawą do ujęcia karnych odsetek w księgach rachunkowych firmy dłużnika. Zostanie to odzwierciedlone następującym zapisem: strona Wn konta 756 „Koszty finansowe”, strona Ma konta 202 „Rozrachunki z dostawcami”.

W odwrotnej sytuacji, a więc wtedy, gdy firma otrzymuje odszkodowania (poza odszkodowaniami związanymi ze stratami w wyniku zaistnienia zdarzeń nadzwyczajnych) i kary umowne, klasyfikuje je do pozostałych przychodów operacyjnych. Otrzymane odsetki karne za zwłokę zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowości będą stanowiły przychód finansowy.

W przypadku nieterminowej zapłaty składek ZUS lub uiszczenia ich w zaniżonej wysokości, spółka musi sama naliczyć odsetki za zwłokę, takie jak od zaległości podatkowych, począwszy od dnia następującego po dniu, w którym składki należało opłacić.

Odsetki za zwłokę w tym przypadku ujmuje się analogicznie jak odsetki naliczane przez kontrahentów tylko w korespondencji z kontem Rozrachunki z ZUS. Warto pamiętać, że jeżeli spółka nie zapłaci składek lub uiszcza je w zaniżonej wysokości, ZUS może wymierzyć dodatkową opłatę do wysokości 100 proc. wartości nieopłaconych składek.

Odsetki od pożyczki

Sposób ewidencji odsetek od pożyczki bez względu na to, czy została udzielona przez bank czy inny podmiot, będzie uzależniony od celu ich wykorzystania. W przypadku gdy środki finansowe zostały pozyskane na budowę środka trwałego, odsetki będą powiększały wartość środka trwałego. Zarówno te pobrane przez bank z góry, jak i płacone przy spłacie rat kredytu. W tym drugim przypadku należy pamiętać, że odsetki powiększają wartość środka trwałego do momentu przyjęcia go do używania, potem ujmowane są w księgach jako koszty finansowe.

Z kolei w przypadku pożyczki lub kredytu na bieżącą działalność ewidencja będzie uzależniona od momentu pobrania odsetek. Warto w związku z tym zwrócić uwagę na art. 39 ust. 4 ustawy o rachunkowości, według którego, jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, to różnica stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie. Oznacza to, że w przypadku odsetek pobranych przez bank z góry, ewidencja w momencie uruchomienia kredytu będzie przebiegała w następujący sposób: strona Wn konta 650 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych” - wartość pobranych z góry odsetek, strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy” - wartość przelanych na konto środków z kredytu, strona Ma konta 160 „Kredyty bankowe” - wartość otrzymanego kredytu. Natomiast odpis odsetek w koszty za bieżący okres: strona Wn konta 756 „Koszty finansowe”, strona Ma konta 650 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych”. Jeżeli odsetki są naliczane, w miarę spłat rat kredytu, zalicza się je bezpośrednio do kosztów finansowych.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład jak zaksięgować zapłatę wekslem

WAŻNA DATA

1 stycznia 2009 r. - od tego dnia spółki, które tworzą sprawozdania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, będą musiały stosować opublikowany 29 marca 2007 r. standard MSR nr 23. Zgodnie z nowym standardem będzie istniała konieczność aktywowania kosztów finansowania zewnętrznego. W dotychczasowych regulacjach jest to jedno z możliwych rozwiązań.


AGNIESZKA POKOJSKA

agnieszka.pokojska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 39 ust. 4 oraz art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

- Art. 481 par. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

- Art. 51-53 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA