Umorzenie części należności na podstawie ugody sądowej w księgach rachunkowych

Często w sprawach spornych, chcąc szybko i polubownie rozstrzygnąć spór, przedsiębiorcy zawierają ugodę z kontrahentami. Ugoda jest zawierana, gdy obie strony sporu są gotowe poczynić ustępstwa. W takich przypadkach praktykuje się zawieranie ugody sądowej lub pozasądowej, która faktycznie jest umową zawartą między stronami.

Jeżeli nasz dłużnik wykazuje dobrą wolę i chęć spłacenia długu w zamian za poczynione wobec niego ustępstwa, nie musimy składać przeciwko niemu pozwu do sądu. W wyniku negocjacji przeprowadzonych z dłużnikiem możemy z nim zawrzeć ugodę pozasądową. Zawarcie takiej ugody jest możliwe także po wniesieniu sprawy do sądu.

Jak dostosować ewidencję do zmian w odwrotnym obciążeniu od 1 lipca 2015 r.

Zawarcie ugody wymaga dobrej woli obydwu stron – wierzyciela i dłużnika. Przez ugodę strony czynią wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego (np. umowy) w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku (umowy) lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Aby doprowadzić do zawarcia ugody i poczynić sobie wzajemnie ustępstwa, musimy wcześniej przeprowadzić z dłużnikiem negocjacje. Niejednokrotnie lepiej zrezygnować z części płatności lub przedłużyć termin jej zapłaty niż ryzykować postępowanie sądowe. Wynik takiego postępowania w niektórych przypadkach może być dla nas niepewny, a do tego zabierze ono sporo czasu, nie wspominając o konieczności uiszczenia wpisu z tytułu wniesienia pozwu. Zatem trwanie za wszelką cenę na swoim stanowisku – mimo że uzasadnione z prawnego i faktycznego punktu widzenia – może nam przynieść czasem więcej szkody niż korzyści. Ugoda jest więc często najbardziej ekonomicznym i racjonalnym sposobem rozwiązania konfliktu.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Umorzenie części należności zgodnie z zawartą ugodą następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zawarciu ugody lub z chwilą podpisania umowy ugody pozasądowej .

W ewidencji księgowej zdarzenie takie zostanie ujęte w sposób następujący:

- strona Wn konta „Pozostałe koszty operacyjne” (z kosztów uzyskania przychodów wyłączona jest kwota proporcjonalna do udziału w całej należności VAT – nie stanowiącego uprzednio przychodu podatkowego),

- strona Ma konta „Rozrachunki z odbiorcami”.

PRZYKŁAD

Usługa budowlana

Jednostka posiada przeterminowane należności w kwocie 24 600 zł (w tym 4600 zł VAT należny) za wykonaną usługę budowlaną. Kontrahent nie dokonuje zapłaty mimo wezwań, sugerując zawarcie ugody obniżającej część tej kwoty. Jednostka zgodziła się na zawarcie ugody sądowej ze swoim dłużnikiem, w wyniku której dłużnik dokona spłaty w określonym czasie 75 proc. długu.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Objaśnienie do schematu:

1.PK – na podstawie uprawomocnionej ugody sądowej kwota 6150 zł, tj. (24 600 zł x 25 proc.) – z kosztów uzyskania przychodów wyłączona jest część proporcjonalna VAT, który nie stanowił pierwotnie przychodu podatkowego:

a) kwota brutto 6150 zł: strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;

b) kwota netto 5000 zł: strona Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”;

c) proporcjonalna część VAT nie stanowiąca kosztu uzyskania przychodu kwota 1150 zł: strona Wn konta zespołu 4 „VAT niepodlegający odliczeniu” (KNKUP).

Halina Zabrocka

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM