REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak księgować wynagrodzenia wypłacane na podstawie umowy o dzieło

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Leszek Porowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Prowadzę działalność w zakresie usług reklamowych. Rozliczam się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zamierzam zawrzeć kilka umów o dzieło z różnymi osobami. W jaki sposób powinienem te umowy wpisać do pkpir? Czy powinienem je ujmować w kwocie brutto czy netto?

RADA

REKLAMA

Autopromocja

Wynagrodzenia wypłacone z tytułu umów o dzieło należy zaksięgować w kolumnie 12 lub 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów w kwotach brutto, to znaczy z zawartym w nich podatkiem dochodowym należnym od osób wykonujących dzieło.

UZASADNIENIE

Wątpliwości podatników budzi fakt, czy należności z tytułu zawartej umowy o dzieło należy ujmować w księdze w kwocie brutto czy netto.

REKLAMA

Odpowiadając na to pytanie, należy odwołać się do ogólnej zasady ujmowania w księdze wydatków na wynagrodzenia za pracę. Została ona wyrażona w pkt 12 Objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wynika z niego, że wynagrodzenia należy ujmować w księdze w kwocie brutto, czyli ze wszystkimi składnikami, które obciążają pracownika. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy pracodawca w rzeczywistości pobrał należny od pracownika podatek dochodowy lub składki na ubezpieczenia społeczne i dokonał wypłaty wynagrodzenia pomniejszonej o te kwoty, czy też nie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na temat sposobu księgowania w pkpir wynagrodzeń w kwocie brutto wielokrotnie wypowiadały się organy podatkowe. W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Łęczycy z 16 czerwca 2006 r., nr US I/415-16/2006, czytamy:

Prawidłowo winien podatnik ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wypłacone (postawione do dyspozycji pracownika) wynagrodzenia w kwocie brutto.

Również w piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Wawer z 27 kwietnia 2005 r., nr 1439/DF/410/124/2005/14a, czytamy:

(...) wynagrodzenia wypłacane przez pracodawców w oparciu o zawarte umowy o pracę ewidencjonowane są w kolumnie 13 - „Wynagrodzenia w gotówce i w naturze” (obecnie kolumna 12 - przyp. autora) - należy je ujmować w tej kolumnie w kwotach brutto, czyli łącznie ze składkami, które finansowane są ze środków pracownika, oraz zaliczkami na podatek dochodowy.

REKLAMA

W związku z tym wynagrodzenia wypłacane przez Pana wykonawcom umów o dzieło, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej, powinny być księgowane w kwocie brutto (czyli wraz z pobieraną przez Pana, jako płatnika, zaliczką na podatek dochodowy). W przypadku wynagrodzeń wypłacanych przyjmującym zamówienie, którzy wykonują umowy o dzieło w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zaksięgowaniu podlega cała kwota wykazana przez nich na rachunku lub fakturze.

Przyjęcie przez Pana metody zaliczania do kosztów uzyskania przychodów osobno wynagrodzenia netto oraz należnego od wykonawców umowy o dzieło podatku byłoby błędne. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że księgowanie wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło w kwocie netto może zostać uznane przez organy podatkowe za księgowanie wynagrodzeń w niepełnej wysokości, czyli netto zamiast brutto. Efektem takiego działania może być uznanie księgi za nierzetelną. Zgodnie bowiem z przepisem § 11 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia w sprawie prowadzenia pkpir:

księgę uznaje się za rzetelną, również gdy błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny.

W Pana przypadku kosztem robocizny będzie wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło.

Data księgowania w pkpir wynagrodzenia z umowy o dzieło

Kolejnym problemem, który należy poruszyć, jest data, pod którą należy zaksięgować rachunki (faktury) wystawione przez osoby wykonujące umowy o dzieło. Jeżeli wykonujący dzieło wystawili rachunki jako osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, to dla Pana kosztem uzyskania przychodu będzie należne im wynagrodzenie. Momentem zaksięgowania tego wynagrodzenia w księdze będzie moment jego faktycznej wypłaty lub postawienia do dyspozycji wykonawcy dzieła. Wynika to z przepisu art. 23 ust. 1 pkt 55 updof, który stanowi, że:

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz w art. 18, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy.

W przepisie tym został wymieniony m.in. art. 13 pkt 8, który odnosi się do umów o dzieło zawieranych poza działalnością gospodarczą.

Jeżeli natomiast wykonujący dzieło robi to w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, datą, pod którą powinien Pan zaksięgować należne mu wynagrodzenie, jest data wystawienia rachunku (faktury). Nie ma w tym przypadku znaczenia, kiedy należność została wypłacona. Takie postępowanie wynika z przepisu art. 22 ust. 6b updof, zgodnie z którym:

za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu w przypadku podatników, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Kolumna przeznaczona do księgowania wynagrodzeń z tytułu umowy o dzieło

Wynagrodzenia wypłacane z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło, co do zasady, należy zaksięgować w kolumnie 12 księgi. Taki obowiązek wynika z Objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W ust. 12 tych objaśnień wskazano, że w kolumnie 12 oprócz wynagrodzeń wypłacanych pracownikom należy również ewidencjonować wynagrodzenia wypłacane osobom z tytułu zawartych z nimi umów zlecenia i umów o dzieło.

Należy jednak podkreślić, że w praktyce w przypadku umów zlecenia i umów o dzieło zawieranych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą wielu podatników decyduje się na ich księgowanie w kolumnie 13 księgi, jako tzw. usługi obce. W takim przypadku, jeżeli umowa zlecenia lub umowa o dzieło jest zawierana z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, to podlega ona zaksięgowaniu w kolumnie 13 księgi. Jeżeli zaś wykonawca dzieła lub zleceniobiorca jest podmiotem nieprowadzącym działalności gospodarczej, to wypłacane mu wynagrodzenie jest ujmowane w kolumnie 12 księgi.

 

Decyzja o sposobie księgowania umów zlecenia i umów o dzieło zawieranych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą należy do podatnika. Ponieważ, jak wcześniej wspomniano, praktyka w tym zakresie jest różna i nie wpływa na prawidłowość ustalenia dochodu, to żaden ze sposobów nie powinien zostać zakwestionowany przez organy podatkowe.

Warto również wspomnieć, że dla osób, z którymi są zawierane umowy zlecenia i umowy o dzieło, nie ma Pan obowiązku prowadzenia indywidualnych kart przychodów.

PRZYKŁAD

Pan Andrzej Morawski prowadzi firmę budowlaną specjalizującą się w budowie domów z bali. W działalności swojej korzysta z usług podwykonawców. Zawiera z nimi umowy o dzieło na wykonanie konkretnych robót budowlanych. W sierpniu przyjmujący zamówienie wystawili rachunki za wykonane przez siebie usługi na łączną kwotę 4500 zł brutto:

• Marek Rostocki wystawił 27 sierpnia rachunek nr 14/2008 na kwotę brutto 2000 zł. Umowę wykonał jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Wynagrodzenie zostało mu wypłacone 31 sierpnia 2008 r. Datą księgowania wystawionego przez niego rachunku jest data dokonania wypłaty wynagrodzenia, czyli 31 sierpnia 2008 r.

• Tomasz Kowalski wystawił 25 sierpnia rachunek nr 3/08/2008 na kwotę brutto 2500 zł. Wynagrodzenie zostało wypłacone 31 sierpnia 2008 r. Umowa została wykonana w ramach prowadzonej przez Tomasza Kowalskiego działalności gospodarczej. Pan Tomasz korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Datą księgowania wystawionego przez niego rachunku jest data jego wystawienia, czyli 25 sierpnia 2008 r.

1. WZÓR RACHUNKU WYSTAWIONEGO PRZEZ PANA MARKA ROSTOCKIEGO

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

2. WZÓR RACHUNKU WYSTAWIONEGO PRZEZ PANA TOMASZA KOWALSKIEGO

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Pan Andrzej powinien zaksięgować:

• rachunek od pana Kowalskiego w kolumnie 13 - pozostałe wydatki - prowadzonej przez siebie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ponieważ jest to rachunek wystawiony przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą,

• rachunek od pana Rostockiego w kolumnie 12 - wynagrodzenia w gotówce i w naturze - prowadzonej przez siebie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ponieważ jest to wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło zawartej z osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej.

Wyciąg z księgi za sierpień 2008 r.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 13 ust. 1 pkt 8, art. 22 ust. 6b oraz art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 143, poz. 894

• § 11 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988

Leszek Porowski

doradca podatkowy, współwłaściciel Biura Rachunkowego Porowski Consulting

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA