Czym są wystąpienia pokontrolne i jak z nimi postępować

Kontrola, w ogólnym znaczeniu, jest badaniem zgodności stanu istniejącego ze wzorcem obowiązującym w danym działaniu. Szczególnym jej rodzajem jest kontrola finansowa, obejmująca zjawiska i procesy finansowe dotyczące głównie finansów publicznych.

Organy kontroli

Naczelnym organem kontroli państwowej jest Najwyższa Izba Kontroli, która kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować również działalność organów samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek organizacyjnych.

Państwowymi organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych oraz kontroli gospodarki finansowej, w tym realizacji zobowiązań podatkowych i zamówień publicznych tych jednostek, są regionalne izby obrachunkowe. Wykonują one wymienione funkcje również w odniesieniu do związków międzygminnych, stowarzyszeń gmin, powiatów oraz gmin i powiatów, związków powiatów, samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych oraz innych podmiotów w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Wystąpienia pokontrolne

W każdym przypadku przebieg kontroli prowadzonej przez inspektorów organów kontroli oraz ustalony stan faktyczny dokumentowany jest w protokole, który stanowi podstawę do opracowania wystąpienia pokontrolnego.

Wystąpienie pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli zawiera oceny kontrolowanej działalności, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości - także uwagi i wnioski w sprawie ich usunięcia. Ponadto w wystąpieniu pokontrolnym może być także zawarta ocena wskazująca na niezasadność zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji przez osobę odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości w jednostce objętej kontrolą. Ocena ta może stanowić podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika bez wypowiedzenia albo odwołania go z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji.

Wystąpienie pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli jest przekazywane kierownikowi jednostki kontrolowanej, a w razie potrzeby - także kierownikowi jednostki nadrzędnej oraz właściwym organom państwowym lub samorządowym. Każdy z ww. organów może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do dyrektora właściwej jednostki organizacyjnej NIK umotywowane zastrzeżenia w sprawie zawartych w nim ocen, uwag i wniosków. W przypadku wystąpień pokontrolnych przekazywanych przez Prezesa lub wiceprezesów NIK zastrzeżenia zgłasza się do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli.