REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć wynik miesięcznych inwentaryzacji

Bożena Zdunek

REKLAMA

Prowadzę księgi rachunkowe apteki. W każdym miesiącu uzgadniam konto towarów oraz stan zapasu magazynowego. Co miesiąc powstaje niedobór towarów, a więc na koncie księgowym jest więcej towarów niż rzeczywiście w magazynie. Co zrobić z wartością netto towarów? Czy różnicę wykazać na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”?

RADA

Ujawnione w wyniku comiesięcznej inwentaryzacji niedobory należy odpowiednio zidentyfikować i rozliczyć przy użyciu konta „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”. Zaliczenie ujawnionych niedoborów do kosztów uzyskania przychodów nastąpi po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego przyczyny ich powstania.

UZASADNIENIE

Wyniki inwentaryzacji rozlicza się według ogólnych zasad, niezależnie od tego, czy spis z natury jest przeprowadzany na koniec roku, czy z większą częstotliwością. W przypadku gdy stan magazynu na koniec każdego miesiąca różni się od salda konta „Towary”, trzeba też ustalić przyczyny rozbieżności. Może to wynikać np. z tego, że niektóre towary nie są wprowadzone do kasy fiskalnej.

Na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości należy odpowiednio przeprowadzić i udokumentować spis towarów w magazynie (sklepie), następnie powiązać wyniki tego spisu z odpowiednimi zapisami na kontach księgowych. Ujawnione nadwyżki lub niedobory towarów trzeba rozliczyć w okresie, na który przypadał termin inwentaryzacji (w opisanym przypadku w kolejnych miesiącach).

Różnice ustalone w wyniku porównania wartości księgowej z wartością wynikającą ze spisu z natury mogą mieć postać niedoborów lub nadwyżek.

Przeprowadzenie inwentaryzacji i porównanie jej wyników z zapisami na odpowiednich kontach prowadzi do rozliczenia ujawnionych różnic jako:

n podlegających kompensacie,

n mieszczących się w granicach norm i limitów ubytków naturalnych,

n niedoborów zawinionych,

n niedoborów niezawinionych.

Niedobory rzeczowych składników majątku mogą być kompensowane nadwyżkami na podstawie tego samego spisu z natury, pod warunkiem że jednostka prowadzi ewidencję ilościowo-wartościową. Jednocześnie stwierdzone różnice inwentaryzacyjne podlegają kompensacie, jeśli dotyczą tej samej osoby odpowiedzialnej materialnie, powstały w zbliżonym asortymencie, to znaczy towary są o tej samej nazwie, zbliżonym wyglądzie i właściwościach lub są sprzedawane w podobnych opakowaniach. Kompensowanie niedoborów i nadwyżek odbywa się z zachowaniem zasady niższej ceny i mniejszej wartości, to znaczy do kompensaty przyjmuje się mniejszą wartość i ilość z występujących nadwyżek lub niedoborów. Takie rozwiązanie prowadzi do następujących sytuacji:

n niedobory i nadwyżki w pełni się kompensują - jeśli ceny i ilości towarów występujących jako nadwyżki są równe cenom i ilościom niedoborów,

n pozostają różnice ilościowe, gdyż ceny jednostkowe są takie same, a ilości niedoborów i nadwyżek różne,

n pozostają różnice wartościowe w przypadku identycznych ilości niedoborów i nadwyżek, gdy ceny są zróżnicowane,

n pozostają różnice ilościowe i wartościowe, gdyż zarówno ceny, jak i ilości kompensowanych asortymentów są różne.

Różnice wartościowe można uznać za zawinione i obciążyć nimi osoby odpowiedzialne materialnie lub uznać je za niezawinione i odpisać w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.

Pozostałe po skompensowaniu różnice ilościowe stanowiące niedobory mogą mieścić się w granicach norm ubytków naturalnych. Ubytki naturalne dotyczą tylko tych składników majątku, które przez wzgląd na swoje właściwości fizyczne i chemiczne ulegają zmniejszeniu na skutek procesów fizycznych i chemicznych (np. parowanie, wysuszenie). Ubytki naturalne mogą powstawać również przy przeważaniu lub pakowaniu towarów. Każda jednostka we własnym zakresie powinna ustalić limity dla ubytków w instrukcji inwentaryzacyjnej lub polityce (zasadach) rachunkowości.

Pozostałe niedobory mieszczące się w granicach ustalonego limitu należy rozliczyć jako niedobory niezawinione stanowiące koszty operacyjne prowadzonej działalności.

Gdy po dokonaniu kompensaty niedoborów i nadwyżek i odpisaniu ubytków naturalnych różnice inwentaryzacyjne nadal nie są rozliczone, należy przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Pozostały do rozliczenia niedobór można uznać za zawiniony i obciążyć nim osobę odpowiedzialną materialnie. Zawiniony niedobór powstaje wskutek zaniedbania obowiązków osoby odpowiedzialnej za powierzone mienie bądź jest wynikiem zamierzonego działania tej osoby na niekorzyść jednostki. Dlatego niezbędne jest dołożenie wszelkich starań i sporządzenie odpowiednich dokumentów z przeprowadzonego postępowania.

W wyniku przeprowadzonych ustaleń i uzyskanych wyjaśnień może okazać się, że osoba odpowiedzialna za składniki majątku nie jest winna powstałym niedoborom. Wówczas kierownik jednostki podejmuje decyzję o uznaniu niedoboru za niezawiniony. Jeśli nie są znane przyczyny powstania niedoboru, wówczas traktuje się go jako nieuzasadniony i można dochodzić roszczeń od osoby odpowiedzialnej materialnie. Równowartość roszczenia z tytułu niedoboru ustala się w wysokości, którą kierownik jednostki uzna za zawinioną. Kierownik jednostki może odstąpić od obciążania osoby odpowiedzialnej materialnie.

W drodze spisu z natury mogą powstać niedobory pozorne, będące wynikiem błędów w prowadzonej ewidencji przychodów i rozchodów składników majątku lub też błędów powstałych w trakcie inwentaryzacji.

Niezależnie od rodzaju wykazanych różnic przyczyny ich powstania muszą być określone przez komisję inwentaryzacyjną w protokole z inwentaryzacji (protokole inwentaryzacyjnym). Podstawą do rozliczenia w księgach rachunkowych różnic inwentaryzacyjnych jest zatwierdzony przez kierownika jednostki protokół weryfikacji różnic zawierający ich ustalenie i sposób rozliczenia.

Przykład

Spółka wykazała niedobór towaru A w wysokości 1500 zł. Okazało się też, że w towarze B ma nadwyżkę o wartości 2000 zł. Ustalono, iż 1050 zł niedoboru wynika z błędnej ewidencji towaru A jako towaru B. Niedobór niezawiniony wynosi 200 zł. O wartość niedoboru zawinionego obciążono osobę odpowiedzialną za magazyn. Brak towaru A w wysokości 100 zł zgodnie z polityką rachunkowości spółki zalicza się do ubytków naturalnych.

Ewidencja księgowa

1. Różnica inwentaryzacyjna:

a) niedobór

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 1 500

- w analityce „Rozliczenie niedoborów”

Ma „Towary” - A 1 500

b) nadwyżka

Wn „Towary” - B 2 000

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 2 000

- w analityce „Rozliczenie nadwyżek”

(Jeżeli jednostka stosuje ewidencję w stałych cenach ewidencyjnych, należy wyksięgować odchylenia od stałych cen ewidencyjnych odpowiednio Wn lub Ma „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów”, „Odchylenia od cen ewidencyjnych półproduktów i produktów gotowych”; Ma lub Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”).

2. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego przyczyny ich powstania:

a) kompensata niedoborów nadwyżkami

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 1 050

- w analityce „Rozliczenie nadwyżek”

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 1 050

- w analityce „Rozliczenie niedoborów”

b) korekta stanu magazynu

Wn „Towary” - A 1 050

Ma „Towary” - B 1 050

c) rozliczenie nadwyżki inwentaryzacyjnej

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 950

- w analityce „Rozliczenie nadwyżek”

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 950

d) przeksięgowanie ubytków naturalnych mieszczących się w limicie

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 100

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 100

- w analityce „Rozliczenie niedoborów”

e) rozliczenie niedoboru niezawinionego

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 200

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 200

- w analityce „Rozliczenie niedoborów”

f) rozliczenie niedoboru zawinionego

Wn „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 150

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 150

- w analityce „Rozliczenie niedoborów”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Strata powstała w wyniku ujawnionych niedoborów nie podlega opodatkowaniu podatkiem należnym VAT. Nie ma w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług niedoborów, bez względu na to, czy są uznane za zawinione czy niezawinione.

Jednak w przypadku niedoborów zawinionych, kiedy wartością tego niedoboru obciążono osobę odpowiedzialną materialnie, bezpieczniej jest dokonać korekty podatku naliczonego - w deklaracji VAT-7 za miesiąc, w którym stwierdzono i rozliczono niedobór. W świetle art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem towarów, których wykazano niedobór. Nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów objętych niedoborem. Niedobory niezawinione powstałe z przyczyn niezależnych zalicza się do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania. Natomiast niedobory zawinione powstałe w wyniku zaniedbań i braku staranności nie są uznawane za koszty uzyskania przychodu. Stąd też wynika brak możliwości odliczenia podatku naliczonego.

l art. 27 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

Bożena Zdunek

księgowa

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Wyślesz pismo do urzędu i sądu ostatniego dnia terminu nie tylko Pocztą Polską. Nowelizacja ordynacji podatkowej, kpa i kpc już w Sejmie

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla mają inne definicje, przesunięcie terminu złożenia deklaracji DN-1, inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA